Có cần phạt nguội lấn chiếm vỉa hè?

TS Nguyễn Xuân Thủy, chuyên gia giao thông:

Lãng phí và không cần thiết

Việc sử dụng camera cầm tay có thể hiệu quả cho công tác xử lý vi phạm lấn chiếm vỉa hè. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại, tình trạng vi phạm lấn chiếm tràn lan chỉ bằng mắt thường cũng đã có thể phát hiện thì trang bị camera là điều chưa cần thiết. Nếu cần tìm một vật chứng khó tìm thì mới cần camera ghi lại. Ở đây, người dân chỉ cần ra đầu phố cũng thấy nhưng không lực lượng nào kiểm tra, xử lý.

Muốn hạn chế người dân chiếm vỉa hè, cơ quan chức năng phải làm thực chất, không máy móc, thiếu hiệu quả. Ngoài ra, cũng cần phải tìm hiểu có hay không lợi ích nhóm ở trên các vỉa hè. Trang bị camera sẽ vừa lãng phí và không cần thiết.

Bà Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên - Môi trường và Phát triển cộng đồng (TP Hà Nội):

Phải hài hòa lợi ích

Về lâu dài, muốn thành phố trở nên văn minh, hiện đại, dứt khoát phải dẹp tình trạng lấn chiếm vỉa hè. TP Hà Nội cần phải có đánh giá, khảo sát về điều kiện sống của những người dân thực sự sống nhờ vỉa hè. Sau đó, giao chính quyền cấp phường làm việc chặt chẽ với người dân, để làm sao dẹp được vi phạm mà người dân vẫn có thể kinh doanh sinh sống được. "Việc này phải tính toán kỹ, bởi hiện nay, nhiều người dân rời vỉa hè ra là họ không sống được. Do vậy, việc đề ra biện pháp quản lý vừa phải phát huy tác dụng vừa phải hài hòa lợi ích của người dân.

Hiện nay, TP HCM đã có những phố hàng rong, tạo không gian buôn bán cho những người dân nghèo và bị thu phí rất thấp hoặc miễn phí. Hà Nội cũng có thể áp dụng mô hình đó.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm, Trưởng Đoàn Luật sư Nguyễn Anh - Đoàn Luật sư TP Hà Nội:

Nên quy trách nhiệm cá nhân cán bộ quản lý

Việc áp dụng biện pháp phạt nguội vi phạm lấn chiếm vỉa hè là không thật sự cần thiết vì bằng mắt thường cũng hoàn toàn xử phạt. Ngoài ra, nếu như ô tô hay các hộ kinh doanh cố định còn có thể phạt nguội được nhưng những người bán hàng rong bằng xe đạp, xích lô, xe 3 gác…thì phạt như thế nào? Những người này di chuyển thường xuyên nên rất khó để cơ quan chức năng mời người ta lên để xử phạt được.

Nếu muốn xử lý hiệu quả tình trạng lấn chiếm vỉa hè, chính quyền nên quy trách nhiệm cá nhân cán bộ quản lý trong khu vực. Yêu cầu lực lượng có trách nhiệm thường xuyên tuần tra, kiểm soát, nếu để tình trạng lấn chiếm vỉa hè diễn ra ở nơi mình quản lý có thể bị phạt thật nặng, như người đứng đầu phải bị giáng chức, mất việc… Ngoài ra, phải có chế tài đủ mạnh để xử lý những người kinh doanh lấn chiếm lòng đường. Ví dụ vi phạm lần đầu có thể phạt bình thường nhưng tái phạm thì tăng lên gấp 3-4 lần ban đầu, nếu cố tình thì rút giấy phép kinh doanh.

Theo tôi, muốn xử lý triệt để thì vẫn phải tuyên truyền giáo dục ý thức cho người dân, đồng thời tạo điều kiện cho người dân nghèo kinh doanh, kiếm sống ở một khu vực nhất định mà không vi phạm lấn chiếm vỉa hè.

MỘT CHỦ TỊCH UBND PHƯỜNG ở quận Thủ Đức, TP HCM:

Ghi phạt dễ nhưng khó thi hành

Ý tưởng phạt nguội có thể áp dụng được để xử phạt trường hợp lấn chiếm vỉa hè nhưng cái khó hiện nay là thi hành quyết định xử phạt sẽ gặp nhiều khó khăn. Nếu ghi hình thì người bán hàng rong, buôn bán lấn chiếm vỉa hè cũng sẽ chấp nhận ký biên bản và nhận quyết định xử phạt nhưng họ có đóng phạt hay không mới là điều quan trọng. Nguyên tắc của quyết định xử phạt là phải được thi hành, nếu không được thi hành sẽ dẫn đến "lờn luật".

Cái khó của cưỡng chế quyết định phạt tiền ở chỗ phải xác định được tài khoản ngân hàng để thi hành, còn không thì phải thu giữ tang vật để buộc họ phải đóng phạt, hoàn toàn khác với vi phạm xây dựng là tháo dỡ bức tường, mái tôn. Phạt nguội sẽ không thể tạm giữ được tang vật vi phạm như bàn ghế, bảng hiệu hay vật dụng… để chế tài người vi phạm buộc phải đóng tiền phạt. Như phường chúng tôi hiện nay, ngoài biện pháp tuyên truyền, vận động thì khi xử phạt cũng phải xác định những người vi phạm có thể đóng phạt mới lập biên bản. Nếu phạt nguội cả dãy phố, con đường mà người dân không đóng phạt thì sẽ làm mất sự nghiêm minh của pháp luật.

N.Hưởng - S.Đông ghi