Cơ cấu lại nền kinh tế: Chất lượng hơn số lượng?

Cân nhắc mục tiêu 1,5 triệu doanh nghiệp

Thảo luận tại tổ về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) cho rằng, kế hoạch này phải gắn với bối cảnh, tình hình hiện nay sau những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch COVID-19.

"Với tác động của dịch bệnh, tất cả nội dung, biện pháp, chỉ tiêu của kế hoạch cơ cấu lại nên kinh tế phải đặt trong tổng thể phục hồi kinh tế, khắc phục hậu quả dịch bệnh. Khi đặt trong tổng thế, thì mới có những chỉ tiêu, biện pháp điều hành hợp lý", đại biểu An góp ý.

Đại biểu An băn khoăn về mục tiêu mà Chính phủ đặt ra là đạt khoảng 1,5 triệu doanh nghiệp tới năm 2025. Giai đoạn vừa qua chúng ta đặt mục tiêu đạt 1 triệu doanh nghiệp nhưng cũng chưa hoàn thành.

"Doanh nghiệp là linh hồn của nền kinh tế, nhưng khi chúng ta đưa ra số lượng 1,5 triệu doanh nghiệp phải đánh giá tính khả thi. Chúng ta nên quan tâm chất lượng nhiều hơn là số lượng", đại biểu Trịnh Xuân An kiến nghị và khẳng định, chất lượng của doanh nghiệp mới là điều quan trọng.

Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) cho rằng mục tiêu phát triển doanh nghiệp nên chú trọng về chất lượng hơn là số lượng

Ông An dẫn số liệu doanh nghiệp FDI chỉ chiếm 2% số lượng doanh nghiệp nhưng giá trị xuất khẩu chiếm đến 70%. Từ điều này, đại biểu đoàn Đồng Nai nhấn mạnh cần có những phân tích, đánh giá cụ thể về chất lượng doanh nghiệp trong nước, để từ đó có các cơ chế, chính sách tăng về chất lượng, không nên tập trung quá vào số lượng.

Trong báo cáo thẩm tra Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025, cho biết về kết quả thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016 - 2021, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh việc sắp xếp lại, cổ phần hoá, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nhà nước tiến độ còn chậm, đạt tỷ lệ thấp so với Kế hoạch, chỉ mới tập trung vào việc sắp xếp, thu gọn số lượng; hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước chưa tương xứng với nguồn lực được giao.

Bên cạnh đó, kinh tế tư nhân chưa đáp ứng được vai trò là một động lực quan trọng của nền kinh tế. Động lực của tăng trưởng là xuất khẩu nhưng còn phụ thuộc lớn vào khu vực doanh nghiệp FDI.

Cơ chế đặc thù về thủ tục hành chính?

Liên quan đến quá trình phục hình kinh tế, trao đổi bên hành lang Quốc hội với VTV News, đại biểu Vũ Tiến Lộc (đoàn Hà Nội) cho rằng chúng ta cần bổ sung ngay một gói hỗ trợ mới có quy mô lớn hơn, phạm vi bao phủ rộng hơn nhằm vào cả 2 mục tiêu: Giải cứu hỗ trợ các doanh nghiệp, cũng như kích thích các động lực tăng trưởng mới, hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

"Quốc hội và Chính phủ cần đề ngay ra một kế hoạch tái cấu trúc nền kinh tế cho 5 năm và tầm nhìn 10 năm, đặc biệt là chương trình phục hồi nên kinh tế trong 2 năm tới. Trên cơ sở đó đưa ra những định hướng, chủ trương, chính sách cho giai đoạn phục hồi này", ông Lộc nêu quan điểm.

Ông Vũ Tiến Lộc đề xuất cơ chế đặc thù về thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp

Bên cạnh các gói hỗ trợ tài khoá, tiền tệ, an sinh xã hội, theo ông Lộc cũng cần cải cách thể chế, thủ tục hành chính và đây là điều rất quan trọng.

"Tôi đề xuất giai đoạn phục hồi kinh tế trong 2 năm tới cần có cơ chế đặc thù về thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Quốc hội đang bàn về cơ chế đặc thù cho các địa phương, bây giờ là lúc chúng ta cũng nên cân nhắc việc bàn cơ chế đặc thù cho giai đoạn phục hồi nền kinh tế trong 2 năm tới với các thủ tục hành chính đơn giản nhất", ông Lộc đề xuất.

Ông Lộc nhấn mạnh trong giai đoạn hiện nay bất kỳ thêm chủ trương nào tạo thêm chi phí thủ tục cho doanh nghiệp thì nên dừng lại.

Nguồn lực để cơ cấu lại nền kinh tế?

Phát biểu thảo luận tại Tổ về nội dung kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025. Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết chưa năm nào khó khăn như năm 2021, song thu ngân sách đến cuối năm vẫn đảm bảo sẽ tăng khoảng 1,7%. Chi ngân sách không vượt dự toán, bội chi ngân sách dư như Quốc hội phê chuẩn. Ông Phớc nhấn mạnh đủ nguồn lực để phòng chống dịch và phát triển kinh tế trong thời gian tới.

Chi tiết về nguồn lực để khôi phục, phát triển kinh tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết đang tham mưu cho Thủ tướng và Chính phủ một số gói kích thích kinh tế.

Ví dụ như gói hỗ trợ lãi suất, theo ông Phớc, gói này khoảng 20.000 tỷ đồng/năm, sẽ hỗ trợ 2-3% cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề của dịch nhưng có đủ điều kiện để vay, để phát triển, sản xuất mới như lĩnh vực du lịch, dịch vụ vận tải, ăn uống… Ngoài ra là hỗ trợ lãi suất các dự án đầu tư đối với công trình hạ tầng, đặc biệt là các công trình hạ tầng trọng yếu, hạ tầng trọng điểm quốc gia.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh đủ nguồn lực cho phòng chống dịch và phát triển kinh tế

Bên cạnh gói hỗ trợ lãi suất, Bộ trưởng Bộ Tài chính còn cho biết đang xây dựng đề án phát hành công trái huy động ngoại tệ trong nước.

"Gói này huy động tiền trong dân, như huy động USD nhàn rỗi. Huy động nguồn này dùng để phát triển kinh tế của đất nước", Bộ trưởng Bộ Tài chính thông tin.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, trong trường hợp cần thiết thì sẽ phát hành thêm trái phiếu Chính phủ ngắn hạn, để tập trung giải quyết vào những vấn đề trước mắt, thúc đẩy quá trình tăng trưởng, sau đó quay vòng vốn đảm bảo cho kinh tế phát triển.

Cũng liên quan đến nguồn lực, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh cần phải phát huy hơn nữa hiệu quả của vốn đầu tư công trong phát triển kinh tế.

"Đầu tư công thì tiền có sẵn, có danh mục sẵn mà chúng ta làm chậm cho nên không đưa số tiền đó vào được trong đầu tư. Nếu đẩy nhanh đầu tư công vào sẽ giúp tăng nhanh GDP", ông Cường cho biết.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Thủ tướng chỉ đạo sang năm 2022 giải ngân vốn đầu tư công xem như một chỉ tiêu pháp lệnh, nếu ai không hoàn thành thì phải có hình thức kỷ luật.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh vai trò của hiệu quả giải ngân vốn đầu tư công trong phát triển kinh tế

Cuối tháng 9, báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy, 8 tháng đầu năm giải ngân vốn đầu tư công đạt 183.320 tỷ đồng, tương đương 39,74% kế hoạch. Dự kiến số vốn giải ngân đến hết tháng 9 đạt 47,38%, tương đương 218.550 tỷ đồng. So với kế hoạch giao vốn đầu tư công năm nay là 461.300 tỷ đồng thì vẫn còn khoảng 242.750 tỷ đồng chưa giải ngân.

Về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025, ông Cường nhấn mạnh sau khi được Quốc hội thông qua cần được triển khai ngay bởi tăng trưởng và phát triển không chờ, nếu mình chậm thì mình bị bỏ lại phía sau.