Cô gái trẻ mất thị lực, tổn thương não vì thực phẩm chức năng giảm cân chứa chất cấm được FDA cảnh báo từ rất lâu

Cô gái mất thị lực, tổn thương não vì thực phẩm chức năng giảm cân

Mới đây, đại diện Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) thông tin mới tiếp nhận một bệnh nhân nữ, 26 tuổi, nhập viện trong tình trạng mờ mắt, mất thị lực theo cơn. Cô gái có tiền sử giảm tiểu cầu vô căn 11 năm, điều trị tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương.

Được biết, trước đó cô gái này mua uống một loại thực phẩm chức năng giảm cân trên mạng. Sau 10 ngày uống, cô thấy có biểu hiện đau cột sống, sau đó liên tục có hiện tượng mất thị lực đột ngột, tức tự nhiên bị mù, tối đen trong vài phút rồi mới nhìn lại được.

Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy, não bị tổn thương, cần theo dõi và điều trị theo phác đồ ngộ độc.

Song song với quá trình điều trị cho bệnh nhân, bác sĩ đã gửi mẫu đến Viện Pháp Y Quốc gia để phân tích về chất, phát hiện chứa sibutramine - chất bị cấm lưu hành từ lâu do có tác dụng phụ nghiêm trọng đến sức khỏe.

Bệnh nhân chia sẻ, trước đó mình có lên mạng, tìm hiểu thực phẩm chức năng giảm cân. Sau khi được người bán thuyết phục rồi củng cố niềm tin bằng những giấy tờ chứng nhận độ an toàn thực phẩm, cô đã mua 4 hộp. 10 ngày sau khi sử dụng liệu trình này, cô bị đau dây chằng, sau đó đột ngột mất thị lực theo cơn.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên (Giám đốc Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, tại Trung tâm Chống độc của Bệnh viện Bạch Mai trước đây cũng có những bệnh nhân ngộ độc thực phẩm chức năng giảm cân do chứa chất sibutramine. Không thiếu những bệnh nhân bị hôn mê, co giật, tổn thương não... 

"Đây là chất gây nguy cơ tổn thương não, đột quỵ, đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim...", chuyên gia nhấn mạnh.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, thực phẩm chức năng giảm cân nói riêng và thực phẩm chức năng nói chung, nếu được quảng cáo "như thuốc thần thuốc thánh" thì càng hết sức cẩn trọng. Những sản phẩm trôi nổi này có thể được trộn nhiều chất chúng ta không rõ trong thành phần, thậm chí cả chất cấm không sử dụng trên người, nhắc người dân phải rất tỉnh táo.

Việc tự ý dùng thuốc hoặc thực phẩm chức năng đều cần thận trọng. Ngay cả với chất được sử dụng như corticoid, nếu dùng bừa bãi hoặc trộn vào cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro chứ chưa nói đến chất đã bị cấm như sibutramine. 

Chuyên gia cho biết thêm, đây chỉ là một trường hợp điển hình nhiễm độc sibutramine. Trong thực tế còn có nhiều trường hợp dùng sản phẩm chứa chất này không bị ngộ độc cấp tính ngay nhưng hậu quả để lại rất nặng nề, thậm chí đe dọa tính mạng.

Sibutramine đáng sợ thế nào mà bị liệt vào danh sách chất cấm?

Vào năm 2010, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến cáo không nên tiếp tục kê đơn và sử dụng sản phẩm có chứa sibutramine vì có thể gây ra những rủi ro cho sức khỏe tim mạch.

Khuyến cáo của FDA dựa trên dữ liệu từ thử nghiệm sibutramine về kết quả sức khỏe tim mạch (SCOUT), cho thấy nguy cơ mắc các biến cố tim mạch lớn tăng 16% (bao gồm đau tim, đột quỵ, tử vong do liên quan vấn đề tim mạch).

Theo Nih, sibutramine là một loại thuốc chống béo phì kết hợp với điều chỉnh lối sống làm giảm lượng thức ăn và trọng lượng cơ thể.

Điều này có thể dẫn đến một số tác dụng phụ như ức chế tái hấp thu chất dẫn truyền thần kinh trong hệ thần kinh trung ương. Từ đó ngăn chặn sự thèm ăn, tăng cảm giác chán ăn, tiêu thụ năng lượng nhanh mạnh hơn.

Tuy nhiên, Webmd nhận định, chất này còn gây ra các tác dụng phụ đáng sợ như đau đầu, đau lưng, dị ứng, cảm cúm, suy nhược, đau bụng, đau ngực, đau nhức cổ vai gáy.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm (Nguyên Viện phó Viện Dinh dưỡng quốc gia), sibutramine là một hợp chất được sử dụng để giảm sự thèm ăn nhưng sau khi xuất hiện những trường hợp tử vong do tim mạch có liên quan, chất này đã bị cấm sử dụng từ tháng 10/2010.

Chất này đặc biệt nguy hiểm đối với những người có tiền sử bệnh tim mạch hay huyết áp, làm gia tăng trung bình huyết áp tâm thu và tâm trương khoảng 1-3 mmHg, nhịp tim tăng khoảng 4-5 nhịp mỗi phút, có thể gây rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim và nguy hiểm hơn là có thể gây ngừng tim, đột quỵ.