Cơ quan nhà nước bất lực trước nguy cơ mất trắng 1.400 tỉ đồng nợ BHXH

Như vậy, rất nhiều người lao động đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội trước đó sẽ không được hưởng các quyền lợi của mình.

Cơ quan BHXH bất lực trước khoản nợ của doanh nghiệp

Theo báo cáo của Cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXH), tổng số tiền nợ đóng các quỹ BHXH VN đến hết năm 2015 là hơn 9.900 tỉ đồng. Trong đó, nợ từ 12 tháng là hơn 4.000 tỉ đồng, trong đó 1.400 tỉ thuộc vào các đơn vị đã phá sản, giải thể và gần như không thể thu hồi được.

Cơ quan BHXH VN cho biết, hiện có 3 hình thức nợ:

Thứ nhất, người lao động bị doanh nghiệp nợ đóng toàn bộ và hoàn toàn không được thụ hưởng chính sách BHXH. Thứ hai là một số doanh nghiệp làm ăn được nhưng cố tình chây ì không đóng BHXH cho người lao động. Thứ ba là một bộ phận doanh nghiệp thực sự khó khăn, không có khả năng đóng.

Thế nhưng, theo đại diện cơ quan trên, hiện có khoảng 1.400 tỉ đồng mất khả năng đòi khi họ đã theo dõi con số này hơn chục năm nay mà không thể xử lý được. Nguyên nhân là chỉ khi có quy định của pháp luật thì đơn vị này mới xử lý được khoản nợ trên.

Theo quy định Luật BHXH 2014 (có hiệu lực đầu năm 2016), Cơ quan BHXH mới xử lý được một phần của doanh nghiệp đang làm thủ tục hồ sơ giải thể, phá sản hoặc đã giải thể, phá sản nhưng không có nguồn tài chính để thanh toán BHXH . Với đối tượng này, Cơ quan BHXH được phép chốt sổ đến thời điểm mà doanh nghiệp nợ để giải quyết quyền lợi cho người lao động. Còn các đối tượng khác rất khó xử lý.

Hiện nay, có rất nhiều người lao động đã chuyển qua 3, 4 doanh nghiệp nhưng vẫn không cầm được sổ BHXH. Vì vậy, Cơ quan BHXH đề xuất doanh nghiệp đóng được đến đâu thì để cho người lao động được cầm sổ đến đó để sang đơn vị mới đóng tiếp.

Vì sao khó khởi kiện doanh nghiệp nợ BHXH?

Tại buổi họp báo chiều 21/2, ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng ban quan hệ lao động, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam (TLĐLĐ) cho rằng, Cơ quan BHXH Việt Nam đã cung cấp 1.150 vụ hồ sơ doanh nghiệp nợ đọng BHXH rất rõ ràng và có cả số liệu nợ, thời gian nợ cho TLĐLĐ để khởi kiện.

Tổ chức Công đoàn đã khởi kiện được 76 doanh nghiệp và dự kiến trong tháng 2 này sẽ khởi kiện tiếp 74 doanh nghiệp nữa. Hiện tổng số tiền mà doanh nghiệp đã chủ động trả nợ được khoảng 21 tỉ đồng.

Theo ông Quang, việc khởi kiện DN gặp rất nhiều khó khăn ở khâu trình tự thủ tục khi khởi kiện phải là Công đoàn cơ sở đứng ra khởi kiện hoặc ủy quyền cho Công đoàn cấp trên. Thế nhưng, Công đoàn cơ sở rất ngại khi khởi kiện người sử dụng lao động (doanh nghiệp).