"Có trách nhiệm trong quán xuyến thì Thủ tướng cũng phải xin lỗi người dân"

Quan điểm trên được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đưa ra tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác cải cách hành chính giai đoạn 2011-2015 và triển khai kế hoạch 2016-2020.

Thủ tướng đánh giá công tác cải cách hành chính thời gian qua đã đạt một số kết quả bước đầu. Tuy nhiên, Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra bộ máy vẫn còn cồng kềnh, thể chế còn phức tạp. Bệnh quan liêu chưa giải quyết được.

Trong khi đó, cán bộ công chức, viên chức đông nhưng chưa mạnh, chưa hết lòng phục vụ nhân dân. Còn có tình trạng xin cho, nhiều trường hợp nhũng nhiễu dân, nhất là những cấp liên quan đến người dân và doanh nghiệp.

Phải thấm nhuần: Xin chào, xin hỏi, xin cảm ơn và cả xin lỗi

“Cải cách hành chính thời gian tới là nhiệm vụ nặng nề để phát triển kinh tế đất nước. Chính phủ nói riêng và cả bộ máy hành chính Nhà nước nói chung cần phải quyết tâm xây dựng một Chính phủ kiến tạo, phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân. Công việc này không dễ dàng, vì bản chất là thay đổi căn bản phương pháp quản lý, lề lối, tác phong và ý thức của từng cá nhân trong bộ máy công quyền”, Thủ tướng nêu rõ.

Về giải pháp trong thời gian tới, Thủ tướng nêu ra đầu tiên là giải pháp về con người. Phải đổi mới mạnh mẽ công tác quản lý cán bộ, công chức, từ khâu tuyển dụng, sử dụng, đánh giá, đào tạo, luân chuyển, bổ nhiệm để chọn người tài, có phẩm chất đạo đức. Đi liền với đó là thực thi nghiêm túc việc tinh giản biên chế, gắn với cải cách tiền lương, kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy những người không đáp ứng yêu cầu, tiêu cực, nhũng nhiễu.

Cán bộ phải giỏi nghiệp vụ, có đạo đức để phục vụ nhân dân, phải thấm nhuần 3 xin là "xin chào, xin hỏi, xin cảm ơn" và và cả xin lỗi. Lấy dẫn chứng về câu chuyện đoàn xe đi vào phố cổ Hội An gần đây, Thủ tướng nói: "Thậm chí Thủ tướng mà đi vào đường phố, mặc dù đã đi trước, đi bộ hàng cây số rồi, xe vẫn đi phía sau, Thủ tướng không biết được. Nhưng khuyết điểm đó vẫn có trách nhiệm của Thủ tướng trong việc quán xuyến, cũng phải xin lỗi người dân để người dân thông cảm".

Thủ tướng cho rằng trước đây chúng ta chỉ quan tâm ban hành chính sách nhằm quản lý chặt chẽ theo hướng tạo thuận lợi cho cơ quan Nhà nước, chưa quan tâm đến đối tượng chịu tác động cũng như ảnh hưởng của chính sách đó trong xã hội. Do đó, Thủ tướng cho rằng không thể kéo dài tư duy cái dễ thì dành cho cơ quan nhà nước còn cái khó thì đẩy về phía người dân.

Không thể tư duy dễ thì dành cho cơ quan nhà nước, khó đẩy về phía người dân

Cần thay đổi từ tư duy quan liêu, mệnh lệnh hành chính sang tư duy phục vụ, lấy sự thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp làm mục đích tối thượng. Thủ tướng yêu cầu phải chấp nhận khó khăn về phía nhà nước, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Các bộ trưởng, trưởng ngành, lãnh đạo các địa phương cần thực hiện đối thoại với người dân, doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc khó khăn.

Về việc xây dựng Chính phủ liêm chính, Thủ tướng nhấn mạnh, mọi chính sách, mọi việc làm của cán bộ công chức đều phải vì lợi ích của nhân dân, không để lợi ích nhóm chi phối. Các thành viên Chính phủ và toàn bộ đội ngũ công chức các cấp chính quyền đều phải giữ gìn bản thân, liêm khiết, trong sạch, không vì lợi ích cá nhân. Việc ích nước lợi dân thì phải kiên quyết làm.

Chính phủ phải quản lý bằng pháp luật, bản thân Chính phủ đó cũng phải nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, đây là tinh thần thượng tôn pháp luật. Bất cứ cán bộ công chức nào đều phải nghiêm túc thực hiện pháp luật, phải thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương. Mọi việc làm phải công khai minh bạch và trách nhiệm giải trình. Khi có sai phạm dù cấp nào cũng phải xử lý nghiêm.

“Việc này nói thì dễ nhưng làm rất khó. Phải làm sao qua mạng, từ Thủ tướng tới Bộ trưởng đến Chủ tịch UBND các cấp đều biết được, quản lý được toàn bộ quy trình xử lý văn bản của cả hệ thống. Cán bộ, chuyên viên ai làm chậm, ai ngâm văn bản lâu, ai làm tốt, làm nhanh, chính xác đều phải công khai. Việc này giúp cho công tác đánh giá, bổ nhiệm cán bộ và qua mạng này, người dân có thể tham gia phản biện, góp ý với cơ quan nhà nước”, Thủ tướng nói.

Đẩy mạnh xã hội hóa để giảm gánh nặng ngân sách, quan tâm việc nhỏ, thiết thực cho dân

Về vấn đề xã hội hóa, Thủ tướng nhấn mạnh những gì thị trường làm tốt hơn thì để thị trường làm. Tổ chức bộ máy cần phải gọn nhẹ, hiệu quả hơn, qua đó, giúp tinh giản biên chế, giảm gánh nặng ngân sách. Làm rõ thẩm quyền từng cấp, từng ngành, tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm.

“Việc nào thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, Chủ tịch UBND tỉnh thì các đồng chí phải làm chứ không đẩy lên Thủ tướng, Phó Thủ tướng. Cần tiếp tục làm rõ, phân cấp rõ việc này hơn trong thời gian tới”, Thủ tướng bày tỏ.

Thủ tướng cũng lưu ý bộ máy chính quyền phục vụ phải quan tâm tới cả những việc nhỏ nhưng thiết thực cho dân. “Tôi có nói trước Quốc hội là phải chăm lo cho con cháu chúng ta trong học hành, trong đó có việc cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới các nhà vệ sinh ở trường học. Nhân đây, tôi hoan nghênh thành phố Hà Nội, TPHCM và một số địa phương đã đặt vấn đề này, bỏ ra nhiều tỉ đồng bằng các nguồn lực khác nhau để làm”.

Chính phủ phục vụ chứ không phải Chính phủ hưởng thụ

Đối với công tác thanh tra, kiểm tra, điều tra, Thủ tướng yêu cầu phải tạo thuận lợi nhất cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh, kể cả việc giảm thanh tra, kiểm tra đột xuất. Chỉ thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt và khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, các địa phương, cần gương mẫu nghiêm túc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, hình thức.

“Chính phủ phục vụ không phải Chính phủ hưởng thụ. Không phải dân nộp thuế để ta muốn làm gì thì làm, phải tiếp tục cải cách mạnh mẽ tài chính công để từng đồng tiền thuế của dân đều phải sử dụng một cách hiệu quả, vì lợi ích chung của người dân và của xã hội. Chúng ta không thể vô trách nhiệm trước đồng tiền hạt gạo của dân”, Thủ tướng yêu cầu.