Công nhân, nông dân bán rau, hoa quả, chủ nhà trọ quanh nhà máy Samsung Bắc Ninh khốn khổ vì sự cố Note 7 phát nổ

Những người bán hoa quả, rau củ bên ngoài nhà máy Samsung Electronic tại tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam có thể hiểu tất cả chuyện gì đang diễn ra với tập đoàn hàng đầu Hàn Quốc này chỉ bằng việc quan sát cổng nhà máy.

“Nhà máy từng rất tất bật vào giai đoạn cuối năm và các công nhân thường không thể ra ngoài cho tới tận tối khuya”, theo anh Nguyễn Văn Lợi – một người bán hoa quả bên ngoài nhà máy Samsung Bắc Ninh đã được 6 năm nói. Tuy nhiên thời điểm này mọi chuyện không còn như vậy. Anh Lợi buồn rầu chia sẻ rằng những năm trước anh làm ăn vẫn rất tốt nhưng tiền thu được từ việc bán hàng tháng này đã giảm 30% kể từ tháng 10.

Chỉ mới 1 tháng trôi qua kể từ khi Samsung tuyên bố ngừng sản xuất dòng điện thoại Note 7 sau hàng loạt sự cố cháy nổ. Một lượng công nhân tại nhà máy Samsung Bắc Ninh đã nhận được thông báo ở nhà thay vì tới nhà máy. Một số người khác thì chứng kiến mức lương của họ giảm tới một nửa.

“Lương của tôi đã giảm khoảng 40 – 50%”, theo Nguyễn Thị Kiều Anh, 19 tuổi - công nhân dây chuyền nhà máy. Kiều Anh và các công nhân khác nói rằng họ thường về nhà sớm hơn bình thường 3 tiếng, từ khoảng 5 giờ kể từ khi quyết định ngừng sản xuất Note 7 được đưa ra vào giữa tháng 10. Dù nhà máy chưa tới mức sa thải công nhân nhưng những người được thông báo ở nhà chờ đợi thì chứng kiến lương giảm tới 70%.

Kế hoạch tuyển dụng mới thường được tổ chức vào cuối năm cũng sẽ phải ngừng tổ chức. Anh Nguyễn Văn Chiến – chủ sở hữu của một dãy nhà trọ gần nhà máy Samsung thì nói rằng anh hiện chỉ có 30 người thuê phòng so với con số 50 vào năm ngoái. Chứng kiến thu nhập giảm tới 1/3, anh Chiến nói mình khó mà kiếm được đủ tiền để sống.

Được mở vào năm 2009, Samsung đã dành 7,5 tỷ USD đầu tư vào nhà máy tại Bắc Ninh và sau đó tiếp tục mở một nhà máy khác tại Thái Nguyên. Với hơn 110.000 người lao động, công ty hiện được xếp vào vị trí nhà sử dụng lao động lớn nhất Việt Nam. Gần 420 triệu điện thoại Samsung được sản xuất ra vào năm ngoái, và khoảng 30% trong số đó được lắp ráp tại Việt Nam.

Chính bởi vậy, Samsung có đóng góp quan trọng đối với hoạt động xuất khẩu của Việt Nam. Tổng giá trị điện thoại di động và những linh kiện liên quan được xuất khẩu trong nửa đầu năm 2016 có trị giá khoảng 17 tỷ USD, tăng 16% so với năm trước đó. Nhờ vậy, Samsung đã giúp đưa Việt Nam lần đầu tiên chứng kiến thặng dư thương mại vào năm 2012.

Liệu tình trạng ảm đạm này kéo dài bao lâu?

Số liệu của cục thống kê thì sự cố Note 7 sẽ chỉ làm giảm kim ngạch xuất khẩu khoảng 0,3 điểm % trong năm 2016. Tuy nhiên, với việc khách hàng bắt đầu xa lánh nhiều mẫu điện thoại Samsung nói chung, việc sản xuất và doanh số bán điện thoại của công ty này có thể sẽ chứng kiến sự sụt giảm nghiêm trọng trong thời gian tới.

Đây là viễn cảnh đáng lo ngại đối với cả 160 nhà cung cấp cho Samsung tại địa phương. Việc ngừng sản xuất cũng gây ra mối đe dọa cho những công ty logistic vốn vận chuyển linh kiện điện thoại thông minh làm tại Hàn Quốc và Trung Quốc sang. “Samsung gặp khó khăn gây ảnh hưởng trực tiếp tới nền kinh tế Việt Nam”, ông Trương Đình Tuyển – cựu bộ trưởng Bộ thương mại nói.

Trước đó, Samsung đã lên kế hoạch dành 3 tỷ USD cho các khoản đầu tư khác tại Việt Nam bao gồm một nhà máy mới cho tới năm 2020.