Công ty 142 năm tuổi Toshiba: Chúng tôi khó có thể tiếp tục sinh tồn!

Những khó khăn tại tập đoàn Nhật Bản 142 năm tuổi Toshiba hiện đang ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn khi họ tuyên bố có thể sẽ không thể tiếp tục sinh tồn trong bối cảnh lo ngại về thua lỗ từ mảng kinh doanh hạt nhân tại nhà máy Westinghouse Electrics. Cổ phiếu của công ty đã tiếp tục giảm 3,6% trên sàn giao dịch Tokyo.

Tuyên bố được đưa ra vào ngày thứ 3 khi Toshiba bất ngờ công bố kết quả kinh doanh quý 3 mà không thông qua kiểm toán. Tính tới cuối tháng 12 năm ngoái, Toshiba đã bị âm vốn chủ sở hữu tới 225,6 tỷ yen (2,1 tỷ USD). Cơ quan kiểm toán của Toshiba - PwC Aarata hôm nay cho biết họ vẫn chưa hoàn tất việc đánh giá báo cáo của Toshiba. Vì vậy, họ cũng chưa thể khẳng định các số liệu có cần chỉnh sửa hay không.

Toshiba đã đệ đơn xin phá sản nhà máy tại Westinghouse ở Mỹ vào tháng trước và bán tài sản của chi nhánh này trong nỗ lực thay đổi bảng cân đối kế toán. Tuy nhiên, 4 kế toán viên từ công ty kiểm toán hiện vẫn chưa thông nhất về thông tin kiểm toán.

CEO Satoshi Tsunakawa nói trong buổi họp báo với sự có mặt của gần 200 phóng viên rằng: “Toshiba đã làm mọi việc trong khả năng để nhận được sự đồng tình từ phía các kiểm toán viên. Tuy nhiên do chưa thấy bất kỳ dấu hiệu có được sự chấp thuận nào nên chúng tôi không thể tiếp tục tình huống bất tiện này, đồng thời lo lắng cho các nhà đầu tư cũng như cổ đông nên quyết định thực hiện bước đi bất thường là công bố báo cáo kết quả kinh doanh”.

Sở giao dịch chứng khoán Tokyo (TSE) hiện để Toshiba trong danh sách báo động sau khi hãng này đã liên tục tuyên bố sai lệch về lợi nhuận kể từ năm 2008 tới 2014. Tháng trước, công ty này đã đệ trình kế hoạch chi tiết để cải thiện tình trạng kiểm soát nội bộ. Nếu những nỗ lực này không mang lại hiệu quả, công ty sẽ bị rút niêm yết trên sàn Tokyo.

“Việc từ chối đưa ra ý kiến kiểm toán là nhân tố khiến chúng tôi buộc phải cân nhắc và đánh giá”, theo Miwa Aonuma – người phát ngôn của Sở giao dịch chứng khoán Nhật Bản.

Ngay cả khi Toshiba hiểu rõ những nguy cơ này, vẫn có rất nhiều một mối đe dọa trong dài hạn đối với các cổ đông. Âm vốn chủ sở hữu, ghi giảm bút toán ở mảng kinh doanh hạt nhân có thể gây ra khả năng họ bị hủy niêm yết trên TSE. Nếu công ty không thể đảo ngược tình thế trong năm tài chính vừa kết thúc, họ có thể đối mặt với việc hạ xuống Phần thứ 2 (phần dành cho danh mục cổ phiếu của các công ty nhỏ) và sau đó tồi tệ hơn là dẫn tới việc bán tháo cổ phiếu. Nếu tình huống này diễn ra trong 2 năm liên tục, họ sẽ bị hủy niêm yết.

“Tình huống tại Toshiba cho thấy các nhà chức trách vẫn đang quá nhẹ tay với Toshiba, cho họ quá nhiều thời gian để các kiểm toán viên thông qua kết quả kinh doanh quý 3. Chúng tôi cho rằng TSE vẫn đang tiếp tục hỗ trợ công ty này”, theo Amir Anvarzadeh – phụ trách bán hàng tại BGC Partner ở Singapore.

Toshiba đối phó với tình trạng này bằng việc rao bán mảng kinh doanh chip nhớ và đang tìm kiếm người mua. Tập đoàn Hon Hai của Đài Loan, hãng Sk Hynix của Hàn Quốc và nhà sản xuất chip nhớ Broadcon đều đang muốn mua lại mảng kinh doanh này của Toshiba với giá 2 nghìn tỷ yen hoặc hơn. Hon Hai thậm chí nói họ có thể trả 3 nghìn tỷ yen và điều này khiến ban lãnh đạo Toshia phải cân nhắc.

Khủng hoảng lần này được xem là vô cùng tồi tệ đối với tập đoàn "già đời" của Nhật Bản vốn được thành lập từ 1875. Toshiba và những chi nhánh của họ từng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế Nhật Bản.

Sau chiến tranh thế giới thứ 2, Toshiba đã chuyển thành nhà sản xuất đồ điện tử, máy tính, phát triển thành hơn 600 doanh nghiệp khác nhau. Họ hiện đang tìm cách bán bớt nhiều tài sản để huy động tiền mặt nhằm bù đắp cho sai lầm đối với mảng kinh doanh hạt nhân Westinghouse.

Các ngân hàng của Toshiba bao gồm cả Sumitomo Mitsui, Mizuho Bank, Sumitomo Mitsui Trust Bank vẫn đang hỗ trợ tập đoàn này rất nhiều.

“Toshiba có thể cải thiện tình hình và có khả năng trả nợ hay không phụ thuộc hoàn toàn vào quá trình họ xử lý đối với thương vụ bán lại mảng chip nhớ. Rủ ro lớn nhất bây giờ là họ có khả năng bị hủy niêm yết”, theo Hideyuki Maekawa và Yoshiyasu Takemura tới từ Credit Suisse Group.