Công ty cho vay tiền số - Cú lừa hút tiền tiết kiệm cả đời bằng mức lãi gấp 100 lần so với gửi tiết kiệm, nhiều người trầm cảm, chìm nghỉm trong cơn ác mộng

David (tên nhân vật đã được thay đổi) liên tục nói dối mẹ mình. Khi bà ấy hỏi về số tiền tiết kiệm đã đưa cho con trai quản lý, David bảo mẹ đừng lo lắng. Trên thực tế, khoản tiền tiết kiệm trị giá 100.000 USD từ việc bán căn nhà của mẹ David đang bị mắc kẹt tại một công ty cho vay tiền số.

Người đàn ông 37 tuổi đến từ New York nói: “Nếu tôi nói với mẹ, bà ấy sẽ lên cơn đau tim. Đó là tất cả số tiền của bà ấy”.

Xuất phát từ việc muốn lạm phát gia tăng làm xói mòn tiền tiết kiệm cả đời của mẹ mình, năm ngoái, người đàn ông làm trong ngành truyền hình đã đặt cược số tiền này vào Gemini - sàn giao dịch tiền số được thành lập bởi cặp song sinh Winklevoss.

Gemini, do Cameron và Tyler Winklevoss điều hành, đã cung cấp một sản phẩm có tên là Earn (Kiếm tiền) – nơi được quảng cáo là địa điểm trú ẩn hấp dẫn để các nhà đầu tư bỏ tiền vào. Các nhà đầu tư có thể kiếm được hơn 7% một năm từ chương trình này khi lãi suất tại các ngân hàng truyền thống gần bằng không.

David hiện là một trong số 340.000 khách hàng của Gemini Earn hiện tài khoản đã bị khóa sau khi đối tác cho vay của công ty này bị ảnh hưởng bởi làn sóng sụp đổ tràn qua thị trường tiền số sau sự thất bại của sàn giao dịch FTX của Sam Bankman-Fried vào tháng 11.

Tờ Financial Times đã trò chuyện với 5 người dùng cho biết họ tin rằng mới đầu, sản phẩm của Gemini tương tự như một tài khoản tiết kiệm nhưng trên thực tế, đây là một chiến lược cho vay tiền số đầy rủi ro. David nói: “Tôi nghĩ rằng mình chỉ gửi tiền vào một tài khoản tiết kiệm lãi suất cao và tôi có thể rút ra bất cứ lúc nào”.

Để đổi lấy lãi suất cao, sản phẩm Earn đã cho khách hàng vay tiền số. Từ tháng 2/2021, Gemini đã lấy tiền của các nhà đầu tư bán lẻ và cho nhà môi giới tiền điện tử Genesis vay, sau đó công ty này lại cho những người tham gia thị trường tài sản kỹ thuật số khác vay.

Khi FTX sụp đổ, các nhà đầu tư lo lắng đã vội vã rút tiền khỏi Genesis. Nhà môi giới này đã không thể đáp ứng các yêu cầu rút tiền trị giá 827 triệu USD của khách hàng, buộc họ phải tạm dừng hoạt động rút tiền từ hoạt động cho vay của mình. Vào thứ sáu, đơn vị cho vay của Genesis đã nộp đơn xin phá sản.

David là một trong nhiều người đã giao phó tiền của họ cho Gemini, bị thuyết phục bởi những quảng cáo hào nhoáng dán khắp nơi ở New York, khoe khoang về công ty. “Cuối cùng, đã có một nơi hợp thức để mua, bán và lưu trữ tiền số” một quảng cáo viết.

Giờ đây, cả Gemini và Genesis đều đã bị kiện bởi cơ quan quản lý Phố Wall, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch, cáo buộc rằng chương trình Earn đã không được đăng ký hợp lệ dưới dạng chào bán chứng khoán và các nhà đầu tư thông thường “đã bị tổn hại đáng kể”.

Người đồng sáng lập Gemini, Tyler Winklevoss cho biết Earn được quản lý bởi Sở Dịch vụ Tài chính New York và gọi hành động thực thi của SEC là “phản tác dụng”. Ông nói thêm rằng công ty “đã luôn làm việc chăm chỉ để tuân thủ tất cả các luật liên quan”. Genesis đã không trả lời nhiều yêu cầu bình luận về vụ kiện.

Thêm vào nỗi lo lắng của David là một thành viên trong gia định anh đang cần phẫu thuật trị giá hàng chục nghìn USD. “Mẹ tôi nói 'hãy sử dụng số tiền đó đi' và tôi tiếp tục nói dối mẹ rằng tôi đang cố gắng mua bảo hiểm”, anh nói và cho biết thêm số tiền đáng kể bị mắc kẹt là một điều khó khăn về mặt cảm xúc. “Tôi sẽ đi trị liệu ngay bây giờ. Tôi đã trải qua một số thời khắc rất đen tối”.

Trong ngành công nghiệp tiền số nơi có nhiều sàn giao dịch lớn hoạt động ở nước ngoài hoặc thiếu trụ sở chính thức, văn phòng của Gemini ở trung tâm Manhattan là nguồn đảm bảo cho một số khách hàng.

“Tôi biết chúng được quản lý ở New York. Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng Gemini sẽ thực hiện công việc cho chúng tôi, quản lý rủi ro”, Christine, sống cách văn phòng của Gemini vài dãy nhà cho biết. Bà mẹ một con đã đặt 600.000 USD vào Earn.

Các khía cạnh khác nhau của thị trường tiền số được giám sát bởi các cơ quan quản lý khác nhau, làm tăng thêm sự nhầm lẫn của khách hàng.

Gemini được cấp phép bởi Bộ Dịch vụ Tài chính của Bang New York, cho phép khách hàng trong bang giao dịch tiền số trên sàn giao dịch. Tuy nhiên, theo SEC vì sản phẩm Earn cho vay tiền số để đầu tư đổi lấy lợi nhuận dự kiến, nên dịch vụ này phải được đăng ký làm chứng khoán. Cơ quan quản lý cáo buộc việc không làm như vậy có nghĩa là Earn đã vi phạm các quy tắc chứng khoán.

Yuliya Guseva, giáo sư luật và người đứng đầu chương trình fintech và blockchain tại Đại học Rutgers của New Jersey cho biết: “Hệ thống quy định tài chính rất phân mảnh ở Mỹ không giúp ích cho các nhà đầu tư, không giúp các công ty tạo ra sản phẩm và tạo ra các kẽ hở”.

Cô cho biết, nỗi lo lắng vì số tiền bị đóng băng đã khiến Christine bắt đầu dùng thuốc và tìm kiếm liệu pháp điều trị. “Tôi đã có niềm tin vào họ … Tôi chưa bao giờ nghĩ điều này có thể xảy ra với mình”.

Sau khi Genesis nộp đơn xin phá sản vào thứ sáu, Cameron Winklevoss cho biết: “Chúng tôi sẽ sử dụng mọi công cụ có sẵn tại tòa án phá sản để tối đa hóa khả năng phục hồi cho người dùng Earn”, đồng thời bổ sung thêm việc thu hồi tiền của khách hàng “vẫn là ưu tiên cao nhất của chúng tôi”. Genesis đã không trả lời yêu cầu bình luận về tiền của khách hàng bị khóa trên nền tảng.

Đối với nhiều nhà đầu tư thông thường, sự hấp dẫn của Earn là nó mang lại một nguồn thu nhập cao vượt trội so với lợi nhuận được cung cấp từ các ngân hàng thông thường. SEC cho biết trang web của Gemini tuyên bố rằng các nhà đầu tư có thể “'nhận được hơn 100 lần lãi suất trung bình quốc gia, là một trong số các mức lãi suất cao nhất trên thị trường'”. Cơ quan quản lý chứng khoán Mỹ cho biết Gemini đã thu một khoản phí, đôi khi cao tới 4,29%, từ tiền lãi mà Genesis trả cho các nhà đầu tư bằng Earn.

Viv, một bà mẹ ba con yêu cầu giấu họ cho biết: “Thấy tiền lãi cộng dồn theo một lịch trình có thể đoán trước được là điều tuyệt vời. Tại thời điểm đó".

Cô này đã bỏ 130.000 USD vào tài khoản Gemini Earn của mình, số tiền thu được từ việc bán căn nhà của gia đình. “Tôi không giống, một người giàu có… Tôi cũng nghe nói về những người mất tất cả nhưng tôi không nghĩ điều đó có thể xảy ra với mình”.

Sự phá sản của đơn vị cho vay Genesis đã khiến một số khách hàng hy vọng rằng tiền của họ sẽ được trả lại. Các chủ nợ bao gồm cặp song sinh Winklevoss của Gemini đang thực hiện một thỏa thuận phá sản có khả năng trả lại cho họ bằng tiền mặt và vốn chủ sở hữu trong công ty mẹ của Genesis, Digital Currency Group.

Đối với những khách hàng khác, một vài tia hy vọng mang lại chút an ủi.

Christine nói: “Ngay cả khi một ngày nào đó chúng tôi lấy lại được toàn bộ số tiền của mình, thì thiệt hại về mặt tinh thần vẫn ở đó. Tôi không biết làm thế nào để thức dậy khỏi cơn ác mộng này”.

Nguồn: Financial Times