Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương: "Ông Võ Kim Cự nói là làm đúng luật nhưng đó là cá nhân ông ấy nói, phải thẩm tra"

Trao đổi bên hành lang Quốc hội, đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) cho rằng cần sớm làm rõ trách nhiệm liên quan đến việc để xảy ra sự cố môi trường tại Formosa. Tuy nhiên, vị đại biểu này cũng cho rằng không thể quy trách nhiệm hoàn toàn cho ông Võ Kim Cự bởi dự án Formosa là dự án có quy mô lớn và việc cấp phép liên quan đến nhiều bộ ngành.

Ông Võ Kim Cự cho rằng trách nhiệm cấp phép cho Formosa liên quan đến nhiều bộ ngành, ông nghĩ sao về vấn đề này?

Phát ngôn của ông Cự cần đề nghị các cơ quan chức năng thẩm tra, vì ông ấy nói là làm đúng luật, nhưng mà đó là cá nhân ông ấy nói, còn cơ quan chức năng phải vào cuộc thẩm tra, thì mới có cơ sở xử lý kỷ luật.

Những phát biểu của ông Cự với báo chí, tôi cũng có những điều đồng tình và chia sẻ, nhưng cũng có những vấn đề mà cơ quan chức năng cần phải vào cuộc, làm rõ trách nhiệm. Cụ thể, cơ quan chức năng cần làm rõ là dự án này được cho phép cấp phép 70 năm hay 50 năm?

Đồng thời, cũng phải làm rõ là sự cố môi trường biển xảy ra thì trách nhiệm quản lý của lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh đến đâu, ví dụ vì sao phòng tài nguyên môi trường của huyện lại dám cho hàng trăm tấn rác thải xả thải như vậy?

Tuy nhiên, ông Võ Kim Cự cũng đã thừa nhận trách nhiệm cá nhân, ông nghĩ đã đủ hay chưa?

Với phát biểu của ông Cự, ông ấy thừa nhận có trách nhiệm cá nhân trong việc ký cho Formosa vào đầu tư ở Hà Tĩnh. Ông Cự cũng có giãi bày mong muốn tạo ra bước đột phá phát triển kinh tế Hà Tĩnh, tạo công ăn việc làm cho người dân.

Trong quan điểm của ông cũng thấy sự ân hận là không lường hết được các tình huống xảy ra. Tuy nhiên, những vấn đề nào liên quan đến trách nhiệm, việc cấp phép trong vòng kiểm soát nhưng lại để xảy ra như vậy, thì phải xử lý trách nhiệm.

Việc các lãnh đạo tỉnh kêu gọi đầu tư và quá kỳ vọng nhà đầu tư sẽ mang đến sự thay đổi về mặt kinh tế nên đã chấp nhận cho đầu tư, thậm chí là bằng mọi giá. Từ câu chuyện Formosa, đây liệu có phải là bài học đắt giá?

Không chỉ lãnh đạo Hà Tĩnh mà lãnh đạo, Chính phủ hay người dân đều mong muốn cải thiện môi trường, thu hút đầu tư để phát triển kinh tế, đó là nhu cầu chính đáng. Thế nhưng, một số tỉnh điển hình ở đây là Hà Tĩnh, trong thu hút đầu tư chú trọng phát triển kinh tế mà không chú ý đến môi trường, không chú ý đến hậu quả là bài học đắt giá.

Có đại biểu Quốc hội cho rằng nếu là ông Võ Kim Cự, thì sẽ xin lỗi người dân với vụ việc này. Quan điểm của ông ra sao?

Trong phát biểu của ông Võ Kim Cự đã nói là chịu trách nhiệm thôi. Vì ông ấy vẫn chưa lý giải được là sai phạm ở chỗ nào, vấn đề nổi lên được cấp phép trong 50 năm hay 70 năm, nếu ông ấy thừa nhận thì phải xin lỗi. Nhưng giờ ông ấy chưa thừa nhận việc đó thì ông ấy chưa xin lỗi. Nếu sau này thanh tra, xử lý, kết luận và có sai phạm như vậy, thì ông ấy phải xin lỗi trước nhân dân và cả nước.

Có quan điểm cho rằng, đối với sự kiện Formosa nên trăm dâu đang đổ đầu ông Võ Kim Cự, trong khi phía sau còn cả hệ thống, và không phải mình ông ấy quyết định vấn đề Formosa. Vậy vấn đề quy trách nhiệm như thế nào?

Nếu quy trách nhiệm hoàn toàn cho ông Cự thì chỉ là một số báo chí nêu thôi, quan điểm của tôi vấn đề này liên quan đến cả một hệ thống, chứ không phải ông Cự. Ông Cự không phải là người quyết định và một mình ông cũng không thể quyết định cho cả tổ chức, hệ thống, các bộ ngành.

Vấn đề là liên quan đến môi trường không đánh giá tác động, để xảy ra hậu quả, khi lập dự án không lường hết được, cũng có thể do năng lực và do nóng vội, và có thể đã lơ đi một số việc để cho Formosa vi phạm. Đơn cử như ống xả thải và không kiểm tra, kiểm soát, để xây dựng thì đó là trách nhiệm ông Cự chứ không phải trách nhiệm người khác.

Nhìn từ vụ việc Formosa, ông bình luận như thế nào về vấn đề phân cấp, phân quyền và tính chịu trách nhiệm cơ quan bộ ngành?

Phân cấp phân quyền luật pháp rất là rõ. Nhưng trong quá trình tổ chức thực hiện, do những bộ phận phân cấp phân quyền, chưa xác định trách nhiệm nên để xảy ra. Để có một dự án, không phải đơn giản Formosa đến với ông Cự và ký với Hà Tĩnh là được mà phải qua nhiều cấp, đến khi xảy ra thì hậu quả không lường được.