Đầu tư chứng khoán có cần kiến thức lập trình?

CFA yêu cầu kỹ năng lập trình Python căn bản

Chứng chỉ CFA là một chứng chỉ danh giá toàn cầu trong lĩnh vực đầu tư thể hiện tiêu chuẩn cao của ứng viên sở hữu chứng chỉ này. Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, chứng chỉ CFA thường được đánh giá tương đương cấp độ thạc sĩ với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính. Do đó, bất cứ sự thay đổi trọng yếu nào trong chương trình đào tạo CFA đều được hiểu là các dịch chuyển không thể bỏ qua trong thị trường tài chính toàn cầu. Bắt đầu từ năm 2024, CFA level I và Level II yêu cầu các ứng viên hoàn thành khóa học Python căn bản để có thể vượt qua các vòng thi này.

Mặc dù phần lớn các chương trình đào tạo tài chính, chứng khoán tại Việt Nam chưa yêu cầu kiến thức lập trình trừ các chương trình tài chính định lượng, sự thay đổi chương trình học CFA khẳng định lập trình căn bản là kỹ năng quan trọng không thể thiếu đối với những cá nhân nghiêm túc muốn phát triển sự nghiệp trong lĩnh vực tài chính.

Hệ thống KRX thúc đẩy sự phát triển giao dịch thuật toán

Hệ thống KRX dự kiến được chính thức vận hành trong năm 2023 sẽ tạo điều kiện phát triển các công cụ tài chính và nghiệp vụ quan trọng như giao dịch cổ phiếu trong ngày (T+0), bán khống (short selling), hợp đồng quyền chọn (Option). Các sản phẩm, nghiệp vụ trên dự kiến giúp thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi qua đó thu hút một lượng vốn lớn từ các nhà đầu tư nước ngoài.

Thay đổi nền tảng này sẽ thúc đẩy các hướng giao dịch thuật toán phổ dụng trên thế giới như lướt sóng siêu ngắn (Scalping), giao dịch theo cặp (Pair trading) hay giao dịch lưới (Grid). Ngoài ra, khi được nâng hạng, độ mở của thị trường chứng khoán Việt Nam chắc chắn sẽ được nâng lên qua đó thu hút các nhà đầu tư chuyên nghiệp trên thế giới. Nhà đầu tư trong nước có thể tin tưởng rằng các nhà đầu tư chuyên nghiệp ở các thị trường đã phát triển với hàng chục năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giao dịch thuật toán sẽ nhanh chóng thích nghi với thị trường Việt Nam và tận dụng các cơ hội giao dịch sử dụng năng lực vượt trội của máy tính.

Do đó, kiến thức lập trình cụ thể hơn là phát triển các kỹ năng liên quan đến lĩnh vực giao dịch thuật toán sẽ đảm bảo nhà đầu tư có được lợi thế cạnh tranh tương đương trong tương lai gần.

Xuất hiện API hỗ trợ giao dịch sử dụng lập trình trên thị trường chứng khoán Việt Nam

API (application programming interface – API) Giao diện lập trình ứng dụng là một tập hợp các định nghĩa và giao thức cho phép hai ứng dụng phần mềm giao tiếp với nhau. Trên thị trường, hiện nay đã có một số đơn vị cung cấp API cho cộng đồng nhà đầu tư bao gồm:

+ Công ty Cổ phần Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) - đơn vị tiên phong trong việc cung cấp API mở.

+ Công ty Cổ phần Chứng khoán DNSE - tập trung chuyên sâu trong việc hỗ trợ giao dịch thuật toán sử dụng phần mềm AmiBroker.

+ Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI - với vị thế đầu ngành nhiều năm, chính thức đánh dấu giai đoạn giao dịch thuật toán được chấp nhận rộng rãi ở Việt Nam.

Việc các nhà đầu tư dù là tổ chức hay cá nhân đều có thể truy cập rộng rãi vào các API qua đó đặt lệnh tự động sử dụng ngôn ngữ lập trình cho thấy sự dịch chuyển từ giao dịch truyền thống sang giao dịch thuật toán. Điều này càng củng cố quan điểm đầu tư chứng khoán cần có kiến thức lập trình.

Bắt đầu học lập trình như thế nào?

Điều đầu tiên nhà đầu tư cần nắm rõ là không phải học ngôn ngữ lập trình nào mà là cách học một ngôn ngữ lập trình. Yếu tố quan trọng nhất trong việc học lập trình là tư duy lập trình. Như những mặt khác về việc tư duy, tư duy lập trình cần thời gian để phát triển. Tuy vậy, một vài loại ngôn ngữ sẽ giúp nhà đầu tư rèn luyện tư duy lập trình tốt hơn những ngôn ngữ khác.

Ngôn ngữ dễ học nhất cho người mới bắt đầu và được sử dụng rộng rãi trong các lớp căn bản về lập trình là Python bởi vì nó gần giống như ngôn ngữ tự nhiên (tiếng Anh). Một vài khái niệm và tư duy lập trình khác lại được thể hiện tốt hơn ở những ngôn ngữ như C hay C++. Nhiều khóa học lập trình ở các trường đại học vẫn còn sử dụng C và C++ cho những lớp căn bản. Một ví dụ nổi tiếng là lớp CS50 của Đại học Harvard.

Nhà đầu tư có thể cân nhắc học chính quy tại các trường đại học trong nước hoặc các chương trình chính thức như CFA tuy nhiên thời gian và chi phí là điều nhà đầu tư cần quan tâm. Một phương án đơn giản thường được các nhà đầu tư lựa chọn là những khóa học trực tuyến.

Một vài khóa học trực tuyến nổi bật mà người mới bắt đầu có thể hướng tới là những nền tảng giúp học code trực tiếp trên trình duyệt như là Codecademy và CodeSchool; những cộng đồng học trực tuyến hoặc những chợ bán khóa học trực tuyến như là Skillshare và Udemy; và những nền tảng cung cấp những khóa học chính quy trực tuyến như là Coursera, edX, và Udacity. Mỗi nền tảng có thế mạnh và hạn chế khác nhau cho việc học lập trình ( Nguồn sách “Thực Tiễn Giao Dịch Thuật Toán Tại Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam”)

Kết luận

Thị trường tài chính luôn luôn vận động theo chiều hướng phát triển. Hệ thống KRX sắp vận hành trên thị trường với rất nhiều sản phẩm mới, CFA yêu cầu kỹ năng lập trình và các công ty chứng khoán đã cung cấp API hỗ trợ giao dịch thuật toán khẳng định kỹ năng lập trình sẽ là lợi thế dài hạn thiết yếu cho các nhà đầu tư.