Đậu tương tăng giá trên 10 USD/giạ, lý do là gì?

Nhưng cách phản ứng của thị trường lại rất khác nhau. Hôm qua, các quỹ đã tăng trạng thái nắm giữ ròng lên 122.000 hợp đồng so với trạng thái short 11.000 hợp đồng vào thời điểm này năm trước, và giá đậu tương kỳ hạn tháng Giêng đã tăng 18% so với cùng kỳ.

Vậy lý do là gì?

Thật không may, câu trả lời không hoàn toàn rõ ràng. So sánh lượng cung - cầu hiện nay với những gì đã diễn ra của năm trước thì thấy chúng quá giống nhau và dường như việc đậu tương tăng giá lên trên 10 USD một giạ là do yếu tố mùa vụ – nhất là khi giá năm ngoái chỉ dưới 9 USD.

Nhưng có thể có một số lời giải thích cho sự chênh lệch về giá cả và trạng thái do triển vọng thời tiết và dự báo về xu hướng cung-cầu trong thời điểm hiện tại.

Thứ nhất về trạng thái cung cầu, theo báo cáo của cơ quan Nông nghiệp Mỹ USDA, tồn kho đậu tương của Mỹ mùa vụ 2016/17 là không khác nhiều so với 2015/16, giữ vững ở mức 480 triệu giạ. Cơ quan cũng tăng nhẹ dự báo đầu ra thế giới lên 83 triệu tấn (3.05 tỷ giạ).

Một năm trước, USDA đã cho biết có 465 triệu giạ và 83 triệu tấn đậu tương của Mỹ và thế giới tương ứng trong vụ 2015/16.

Nhưng có lẽ có một điểm cần lưu ý đó là trong vòng 3 năm qua, tồn kho đậu tương cuối cùng thực tế ít hơn một nửa so với các ước tính cao nhất trước đó mà USDA đưa ra, nghĩa là các thương nhân và các nhà phân tích có thể đã suy tính khả năng nguồn cung cuối năm sẽ thấp hơn.

Tuy nhiên, nhu cầu tổng thể của đậu tương có thể không nhất thiết phải cao hơn năm ngoái kể cả con số công bố là lớn hơn, điều này được phản ánh trong tỷ lệ hàng tồn kho được sử dụng.

Nhu cầu sử dụng đậu tương toàn cầu được dự báo sẽ tăng 6%/năm, nhưng con số của năm ngoái có sự gia tăng là 10% so với năm trước đó, cho thấy nhu cầu ước tính của năm ngoái ấn tượng hơn hẳn.

Sử dụng đậu tương tồn kho của thế giới năm 2016/17 ước đạt 18% so với dự báo ở mức 19% trong một năm trước đây. Con số thực tế của năm 2015/16 thực tế hạ xuống 17%.

Sử dụng đậu tương tồn kho của Mỹ là 5% trong 2015/16, nhưng tháng Mười hai năm ngoái là khoảng 12% - cùng tỷ lệ dự kiến so với năm nay.

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích đánh giá nhu cầu mạnh mẽ đối với đậu tương của Mỹ là một yếu tố quan trọng ủng hộ cho giá – có thể không hoàn toàn chính xác vì những con số chưa chứng minh được gì nhiều. Cụ thể là, từ đầu năm đến nay, Mỹ đã vận chuyển được hơn 4 triệu tấn đậu tương so với cùng kỳ năm ngoái. Nhưng mục tiêu xuất khẩu của năm là cao hơn gần 20%, do đó tác động này vẫn tương đối là nhỏ.

Hơn nữa, Mỹ cũng cần phải sử dụng các sản phẩm của họ với mức độ được cho là khá lớn, do đậu tương được dự đoán sẽ tràn ngập thị trường Mỹ vào 2017, bởi họ đã tăng diện tích trồng trong thời gian vừa qua.

Yếu tố tăng giá vẫn chưa được lý giải khi ngay cả sự tương đồng về đặc điểm mùa vụ 2016/17 cũng tương tự vụ 2015/16 ở khu vực Nam Mỹ.

Cùng với Mỹ, Brazil và Argentina là những nước có mức thu hoạch kỷ lục, dự báo khoảng 159 triệu tấn trong năm 2017, tương đương mức 157 tấn của năm 2016.

Vấn đề ở Nam Mỹ được xem xét nhiều hơn ở góc độ thời tiết.

Năm ngoái, theo dự báo cũng như với những gì diễn ra thực tế, cây trồng bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi El Nino, dẫn đến khô hạn. Và thị trường đã có nhiều e ngại đối với tình hình thời tiết này.

Nhưng trong năm nay, mà cụ thể là tuần tới, dự báo tại khu vực Nam Mỹ sẽ bắt đầu đón những cơn mưa. Bởi vậy, triển vọng về cây trồng được cho là tốt hơn trong vụ tới.

Trên quy mô toàn cầu, có vẻ như rất khó để đậu tương có thể duy trì được mức giá cao qua ít nhất đầu năm 2017, khi cung cầu và tình hình thời tiết cho thấy yếu tố hỗ trợ cho giá là không nhiều.