Đây là người đàn ông 'hot' nhất giới tài chính ở thời điểm hiện tại, được các trader từ Âu đến Á ráo riết tìm kiếm thông tin

Ai là Kazuo Ueda?

Thông tin nhà kinh tế học Kazuo Ueda được lựa chọn làm Thống đốc NHTW Nhật Bản (BoJ) được thị trường tài chính đón nhận rất tích cực. Ngay sau khi tin tức xuất hiện, đồng yên đã tăng vọt.

Tuy nhiên, việc ông Ueda được lựa chọn thực sự là 1 điều bất ngờ. Trong các khảo sát với câu hỏi ai sẽ là người thay thế thống đốc hiện nay, ông Haruhiko Kuroda, hầu hết các chuyên gia kinh tế đều tập trung vào 2 ứng viên còn lại: phó Thống đốc Masayoshi Amamiya và người tiền nhiệm Hiroshi Nakaso.

Câu hỏi “Ai là Kazuo Ueda?” xuất hiện rầm rộ trên khắp các diễn đàn đầu tư từ Singapore đến London. Calvin Yeoh, nhà quản lý danh mục tại quỹ đầu cơ Blue Edge Advisors (Singapore), nói: “Các cửa sổ chat liên tục sáng lên, y như dịp Giáng sinh mọi người đồng loạt gửi lời chúc cho nhau”. Tất cả các nhà đầu tư đã quá quen thuộc với lịch sử bổ nhiệm người đứng đầu BoJ đều ngỡ ngàng.

Yeoh là một trong số rất nhiều người cố gắng tìm hiểu về Ueda sau khi tờ Nikkei đưa tin Masayoshi Amamiya – phó Thống đốc BoJ và là ứng cử viên số 1 để thay thế ông Haruhiko Kuroda – từ chối ngồi vào ghế nóng. Vì thị trường dự đoán nhiệm kỳ của ông Amamiya sẽ gây ra những tác động sâu rộng đến mọi loại tài sản, tin tức bất ngờ về ông Ueda khiến các nhà đầu tư cảm thấy bối rối.

Đồng yên biến động mạnh sau khi có tin ông Ueda được đề cử làm Thống đốc BoJ. Nguồn: Bloomberg.

Người quá quen thuộc với BoJ

Có thể Kazuo Ueda là người xa lạ với công chúng nhưng ông lại là người rất quen thuộc với các quan chức BoJ. Năm nay 71 tuổi, mặc dù trong phần lớn sự nghiệp Ueda làm công việc nghiên cứu hàn lâm, ông cũng từng là thành viên hội đồng quản trị BoJ từ năm 1998 đến 2005. Đây là thời kỳ khá quan trọng, khi Nhật Bản bắt đầu thử nghiệm các chính sách tiền tệ phi truyền thống.

Khi BoJ cố gắng thoát khỏi chính sách lãi suất gần 0, ông đã bỏ phiếu phản đối với lập luận động thái này sẽ tạo ra ấn tượng không tốt rằng BoJ lưỡng lự không muốn tiếp tục kích thích kinh tế.

Mặc dù câu chuyện đã xảy ra cách đây gần 2 thập kỷ, điều đó không có nghĩa là Ueda không liên quan gì đến những chính sách tiền tệ mà Nhật Bản đang thực thi ở thời điểm hiện tại. Ông là người điều phối rất nhiều hội thảo do BoJ đứng ra tổ chức, mới đây nhất là tháng 11 năm ngoái.

Ông cũng là người đứng đầu 1 viện nghiên cứu trực thuộc BoJ, đồng thời vẫn giữ mối quan hệ thân thiết với các quan chức BoJ. Ông Takahide Kiuchi, người từng nằm trong hội đồng quản trị BoJ, nhận định Ueda sẽ là lựa chọn được nhiều người ủng hộ.

Nhà đầu tư đang căng mắt tìm kiếm các thông tin để đoán xem Ueda là người thuộc phe “bồ câu” (tức ủng hộ chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo) hay “diều hâu” (tức ủng hộ thắt chặt chính sách tiền tệ). Tuy nhiên có lẽ họ sẽ phải thất vọng vì cho đến nay ông không thể hiện quá rõ mình nghiêng về bên nào.

Điều đó có nghĩa là ông được lựa chọn với hi vọng sẽ không vội vã thay đổi chính sách tiền tệ đang rất “bồ câu” của BoJ. Thay vào đó Ueda sẽ từ từ “bẻ lái” và không khiến thị trường rung lắc.

Mặc dù Ueda chưa từng làm việc tại BoJ hay Bộ Tài chính – điều hiếm thấy đối với 1 Thống đốc BoJ, ông không thiếu cách để liên lạc với các cựu Thống đốc. Nếu như Shinichi Uchida và Ryozo Himino được đề cử làm Phó Thống đốc như đồn đoán, Ueda sẽ có 2 cánh tay đắc lực, một người đóng vai trò chủ chốt trong chính sách tiền tệ hiện hành còn 1 người có tầm ảnh hưởng khá lớn trên cương vị người đứng đầu cơ quan giám sát hệ thống tài chính. Đặc biệt, ông Uchida được biết đến là “cánh tay phải” của người tiền nhiệm Kuroda.

Ben Bernanke của Nhật Bản

“Chúng ta có thể coi ông ấy là Ben Bernanke phiên bản Nhật”. Cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ Lawrence Summers đã nhận định như vậy trong chương trình “Wall Street Week” của Bloomberg Television. “Ông ấy học cùng khóa với Ben ở MIT, hai người cùng được 1 người hướng dẫn làm luận án tiến sĩ và cùng nghiên cứu về chính sách tiền tệ. Họ đều là những người ăn nói mềm mỏng nhưng cũng rất quyết đoán”.

Ueda lấy bằng tiến sĩ tại MIT năm 1980. Giờ đây Ueda trở thành cái tên mới nhất trong danh sách các cựu sinh viên đang điều hành chính sách tiền tệ tại những nền kinh tế hàng đầu từng được Stanley Fischer dìu dắt.

Trước khi trở thành Phó Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ Fed và sau đó là Thống đốc NHTW Israel, Fischer từng dạy môn kinh tế học tại MIT. Trong số các sinh viên của ông có Ben Bernanke (cựu Chủ tịch Fed), Mario Draghi (cựu Chủ tịch NHTW châu Âu ECB), cựu Bộ trưởng Tfi chính Mỹ Summer và cả Thống đốc NHTW Australia Philip Lowe.

Fishcher là người hướng dẫn Ueda thực hiện đề tài nghiên cứu năm 1980 về mối quan hệ giữa tỷ giá và dòng chảy thương mại. Ở thời điểm đó, việc thâm hụt thương mại quá lớn với Nhật Bản đang làm dấy lên những lo ngại trên chính trường Mỹ.

Hôm qua (14/2), Thủ tướng Fumio Kishida đã đề cử Ueda làm Thống đốc BoJ. Ông vẫn cần được Quốc hội Nhật Bản thông qua để có thể chính thức nhậm chức vào tháng 4. Sau khi nhậm chức, Ueda sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Tỷ lệ lạm phát của Nhật hiện đang ở mức cao nhất 40 năm, nhưng bất kỳ động thái điều chỉnh lãi suất nào cũng sẽ khiến thị trường tài chính rung chuyển.

Tham khảo Bloomberg