Điều đặc biệt của giải Nobel Kinh tế 2023

Bà Claudia Goldin, giáo sư người Mỹ, hiện làm việc tại Trường ĐH Harvard (Mỹ), là chuyên gia về lịch sử lao động và kinh tế. 

Bà Goldin được đánh giá cao với những nghiên cứu về vai trò của nữ giới trong lực lượng lao động, sự chênh lệch giữa lương của nam giới và nữ giới, kể cả ảnh hưởng của yếu tố kinh tế. 

Bà Claudia Goldin, giáo sư người Mỹ hiện làm việc tại Trường ĐH Harvard (Mỹ). Ảnh: Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển

Giải Nobel Kinh tế năm ngoái thuộc về 3 nhà kinh tế học người Mỹ Ben S. Bernanke, Douglas W. Diamond và Philip H. Dybvig "vì những nghiên cứu về ngân hàng và khủng hoảng kinh tế".

Giải có tên gọi đầy đủ là Giải thưởng của Ngân hàng Sveriges Riksbank dành cho khoa học kinh tế để tưởng nhớ ông Alfred Nobel, người đã để lại di chúc thành lập Quỹ Nobel.

Giải Nobel Kinh tế không nằm trong hệ thống 5 giải Nobel được lập theo di nguyện của nhà khoa học người Thụy Điển này vào năm 1895. Đây là giải thưởng do Ngân hàng Trung ương Thụy Điển sáng lập và tài trợ, bắt đầu từ năm 1968 để kỷ niệm 300 năm thành lập ngân hàng này và cũng để tưởng nhớ ông Alfred Nobel.

Đến nay, 64 phụ nữ đã đoạt Giải Nobel, trong đó 27 người thuộc hạng mục khoa học. Chỉ có 5 phụ nữ đoạt Giải Nobel Vật lý và chỉ 3 người đoạt Giải Nobel Kinh tế (tính luôn năm 2023). 

Theo hãng tin AP, Quỹ Nobel, cơ quan quản lý giải thưởng, đã tăng số tiền thưởng lên 10% trong năm nay -  lên khoảng 1 triệu USD. Ngoài tiền, những người chiến thắng còn nhận được huy chương vàng và chứng nhận khi họ nhận giải Nobel tại lễ trao giải vào tháng 12.

Mùa giải Nobel 2023 đã diễn ra từ ngày 2 đến 9-10, mở màn là Giải Nobel Y sinh vinh danh hai nhà khoa học Katalin Karikó và Drew Weissma vì những khám phá đặt nền tảng cho công nghệ vắc-xin mRNA.

Hôm 3-10, 3 nhà vật lý lượng tử Anne L’Huillier (Trường ĐH Lund - Thụy Điển), Ferenc Krausz (Viện Quang học lượng tử Max-Planck - Đức) và Pierre Agostini (ĐH bang Ohio - Mỹ) cùng được xướng tên với Giải Nobel Vật lý 2023.

Giải Nobel Hóa học 2023 hôm 4-10 được trao cho 3 nhà khoa học đặt nền móng cho chấm lượng tử là Moungi G. Bawendi (Viện Công nghệ Massachusetts - Mỹ), Louis E. Brus (Đại học Columbia - Mỹ), Alexei I. Ekimov (cựu Giám đốc khoa học của Công ty Nanocrystals Technology - Mỹ).

Giải Nobel Văn chương 2023 hôm 5-10 được trao cho tác giả người Na Uy Jon Fosse vì những vở kịch và áng văn xuôi đầy sáng tạo, đã lên tiếng cho những điều không thể nói thành lời.

Hôm 6-10, Ủy ban Nobel Na Uy quyết định trao Giải Nobel Hòa bình 2023 cho bà Narges Mohammadi vì đấu tranh chống lại sự áp bức phụ nữ ở Iran và thúc đẩy nhân quyền nói chung.