Điều gì khiến chứng khoán trở thành kênh đầu tư hấp dẫn hơn bất động sản, vàng hay gửi tiết kiệm?

Tại Việt Nam, ngoài gửi tiết kiệm, có 3 kênh đầu tư chính thống phổ biến là chứng khoán, bất động sản và vàng. Trong bối cảnh lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng đang ở mức thấp kỷ lục (dưới 5%), chứng khoán đang nổi lên trở thành kênh đầu tư hấp dẫn nhất bởi khả năng sinh lời và mức độ đại chúng cao.

Từ đầu năm 2024 đến nay, VN-Index đã tăng hơn 13%. Thị trường có đến 687 mã ghi nhận mức tăng trên 5% (tức là cao hơn gửi tiết kiệm 12 tháng), trong đó có hàng trăm mã đạt mức tăng 2 chữ số, một số cổ phiếu thậm chí bằng lần. Trong khi đó, vàng gần như chững lại từ đầu năm sau khi tăng khoảng 15% và lập đỉnh trên 80 triệu đồng/lượng (SJC) trong năm 2023.

Báo cáo mới đây của VNDirect chỉ ra một số yếu tố khiến thị trường chứng khoán trở thành một trong những kênh đầu tư hấp dẫn nhất như (1) Khả năng tiếp cận so với các kênh đầu tư truyền thống; (2) xu hướng nhân khẩu học thuận lợi;(3) thu nhập khả dụng của người Việt ngày càng tăng; và (4) lợi nhuận đầu tư cao hơn lĩnh vực bất động sản trong 5 năm qua.

Xét về yếu tố khả năng tiếp cận, thị trường chứng khoán là kênh đầu tư dễ tiếp cận hơn đối với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Cụ thể, giá trung bình của một sản phẩm bất động sản trên thị trường năm 2023 vào khoảng 2,677 tỷ đồng, tương đương 31 năm thu nhập bình quân đầu người hàng năm ở Việt Nam và 25 năm thu nhập bình quân của người dân thành thị hiện nay.

Hơn nữa, các yếu tố nhân khẩu học đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của thị trường chứng khoán trong việc ưu tiên phân bổ thu nhập khả dụng. Với 62,2% dân số trong độ tuổi lao động, ưu tiên hiện tại của người dân là phân bổ đầu tư để phục vụ các mục tiêu chi tiêu và hưu trí trong tương lai.

Kết hợp với số liệu thu nhập khả dụng được cải thiện, với gần 60% hộ gia đình có thu nhập trên 5.000 USD mỗi năm, gấp đôi so với 10 năm trước, VNDirect cho rằng điều này sẽ nâng cao tính thanh khoản và vốn hóa thị trường chứng khoán. Xét về hiệu quả đầu tư, trong 5 năm qua, tốc độ tăng trưởng kép hàng năm của thị trường chứng khoán đạt xấp xỉ 6,6%/năm, cũng cao hơn kênh đầu tư bất động sản (6,3%/năm).

Tóm lại, VNDriect cho rằng, trong những năm tới, với khả năng tiếp cận ngày càng tăng, tiềm năng lợi nhuận tốt hơn so với các kênh đầu tư khác, cùng với sự cải thiện về nhân khẩu học và thu nhập, thị trường chứng khoán sẽ trở nên phổ biến và hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư cá nhân trong nước.

Đồng quan điểm, Dragon Capital cho rằng các nhà đầu tư cá nhân chiếm hơn 88% thị trường, không có quá nhiều kênh đầu tư ngoài cổ phiếu. Các kênh đầu tư khác như bất động sản có những giới hạn nhất định như quy mô vốn lớn, thanh khoản thấp, đặc biệt là khi các nhà đầu tư vẫn còn rất thận trọng về tiến độ pháp lý của các dự án.

Lãi suất tiền gửi 12 tháng tại ngân hàng chỉ còn khoảng 4,7%, không đủ hấp dẫn nếu so với mức lợi nhuận 10,9% (tính dựa trên tỉ lệ P/E dự kiến 9,1 của năm 2024) từ thị trường chứng khoán. Sau đà hồi phục tích cực về chỉ số và thanh khoản, cổ phiếu tiếp tục là kênh đầu tư thay thế hấp dẫn cho tiền gửi có kỳ hạn. Do đó, Dragon Capital cho rằng các dòng vốn lớn có thể sẽ tìm đến thị trường chứng khoán.

Tương tự, ông Nguyễn Minh Hoàng, Trường phòng Phân tích CTCP Chứng khoán Nhất Việt (VFS) cho rằng, chứng khoán vẫn là điểm đến lý tưởng của dòng tiền đầu tư trong năm 2024 trong khi các kênh đầu tư khác vẫn ảm đạm. "Một phiên tăng của cổ phiếu bằng gửi tiết kiệm cả năm sẽ là câu chuyện giúp TTCK tiếp tục hấp dẫn dòng tiền trong giai đoạn tới", ông Hoàng nhận định.

Động lực từ môi trường lãi suất thấp được duy trì sẽ thẩm thấu và tác động rõ rệt lên nền kinh tế và KQKD của doanh nghiệp. Hoạt động kinh doanh cốt lõi và lợi nhuận sau thuế doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ cải thiện và tăng trưởng trở lại. Trong các sóng tăng, giai đoạn đầu lãi suất duy trì thấp thường các chỉ số sẽ đi lên mạnh mẽ.