Điều gì xảy ra với cơ thể nếu bạn tiếp xúc với không gian mà không có bộ đồ vũ trụ, nó sẽ phát nổ hay bị đóng băng?
Ngày nay, khi các phi hành gia bước ra vũ trụ với bộ đồ chuyên dụng bảo vệ họ trước môi trường khắc nghiệt, nhưng ít ai ngờ rằng từng có những sự cố thảm khốc khi không có trang bị này. Một trong những bi kịch đau lòng nhất xảy ra vào năm 1971, khi ba phi hành gia trên tàu Soyuz-11 của Liên Xô gặp nạn trong môi trường chân không, khiến họ mất mạng chỉ vì một sai lầm nhỏ.
- 03-09-2024Người phụ nữ gốc Việt đầu tiên sắp du hành vũ trụ
- 12-07-2024Báo nước ngoài lần đầu tiết lộ những điều xảy ra bên trong tàu vũ trụ khiến các nữ phi hành gia buộc phải uống thuốc tránh thai trước khi cất cánh
- 10-07-2024Vì sao nữ phi hành gia phải uống thuốc tránh thai khi ra ngoài không gian? Chính xác thì điều gì sẽ xảy ra trong con tàu vũ trụ?
Cạnh tranh không gian trong thời Chiến tranh Lạnh
Vào những năm 1950-1960, Chiến tranh Lạnh giữa Hoa Kỳ và Liên Xô đã thúc đẩy một cuộc đua không gian khốc liệt. Các cường quốc này cạnh tranh quyết liệt để khẳng định ưu thế công nghệ, dẫn đến những bước tiến vượt bậc trong khám phá vũ trụ. Ngày 12/4/1961, Liên Xô đạt cột mốc lịch sử khi phi hành gia Yuri Gagarin trở thành người đầu tiên bay vào không gian, thực hiện một quỹ đạo quanh Trái Đất trong 1 giờ 48 phút và trở về an toàn.
Tuy nhiên, không phải hành trình nào cũng suôn sẻ. Với hơn 500 phi hành gia từng đặt chân vào không gian, đã có 22 người thiệt mạng trong những nhiệm vụ đầy rủi ro. Bi kịch của Soyuz-11 là một trong những thảm họa đau lòng nhất trong lịch sử chinh phục vũ trụ.
Nhiệm vụ định mệnh của Soyuz-11
Ngày 6/6/1971, tàu Soyuz-11 rời Trái Đất với ba phi hành gia để thực hiện nhiệm vụ lịch sử: cập bến trạm vũ trụ đầu tiên của loài người, Salyut-1. Sau gần một tháng sống và làm việc trên trạm, họ đã tiến hành nhiều quan sát và thí nghiệm quan trọng, mang về những dữ liệu quý giá.
Thế nhưng, khi chuẩn bị quay trở lại Trái Đất vào ngày cuối cùng của tháng, một tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra. Trong quá trình tách viên nang tái nhập khỏi mô-đun quỹ đạo, một van áp suất vô tình mở ra. Áp suất bên trong viên nang giảm xuống bằng không, khiến môi trường niêm phong bị phá vỡ hoàn toàn.
Do không mặc bộ đồ vũ trụ – một quyết định xuất phát từ việc không gian bên trong tàu quá chật chội để chứa cả ba người – các phi hành gia đã tiếp xúc trực tiếp với môi trường chân không. Kết quả là áp suất khí quyển bằng không khiến máu sôi ở nhiệt độ 45 độ C, toàn bộ mạch máu và phế nang trong cơ thể họ bị vỡ, dẫn đến bất tỉnh chỉ trong vài giây.
Hậu quả đau lòng
Khi các đội cứu hộ tiếp cận viên nang, họ phát hiện cả ba phi hành gia đã tử vong. Thi thể của họ sưng phù nghiêm trọng, trọng lượng cơ thể tăng lên như "những người đàn ông nặng 300 pound". Dù các bác sĩ nỗ lực cứu chữa, nhưng mọi thứ đã quá muộn. Sự hy sinh của họ được tưởng nhớ bằng một tang lễ cấp nhà nước, để vinh danh những con người dũng cảm đã hiến dâng mạng sống cho khoa học.
Sai lầm mang tính lịch sử
Sự cố Soyuz-11 nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của bộ đồ vũ trụ trong việc bảo vệ phi hành gia trước môi trường khắc nghiệt ngoài không gian. Nếu các phi hành gia được trang bị đầy đủ, bi kịch này đã có thể tránh được.
Dẫu vậy, trong bối cảnh cuộc đua không gian căng thẳng vào thời kỳ đó, quyết định bỏ bộ đồ vũ trụ để tăng không gian vận hành nhằm hoàn thành nhiệm vụ sớm lại được xem là cần thiết. Đây là bài học đắt giá, nhắc nhở nhân loại rằng việc đảm bảo an toàn cho con người phải luôn được đặt lên hàng đầu, bất kể áp lực từ những mục tiêu khoa học lớn lao.
Bi kịch của Soyuz-11 là một dấu mốc đau thương nhưng quan trọng trong lịch sử khám phá không gian. Nó nhắc nhở chúng ta về những hiểm họa tiềm tàng ngoài vũ trụ và khuyến khích không ngừng cải tiến công nghệ để bảo vệ tính mạng của những người tiên phong trong hành trình vượt ra ngoài giới hạn của Trái Đất.
Nếu một người tiếp xúc với không gian mà không có bộ đồ vũ trụ, điều gì sẽ xảy ra?
- Thiếu oxy: Đây là nguyên nhân gây chết nhanh nhất. Không có không khí để thở, cơ thể sẽ bắt đầu thiếu oxy trong vòng vài giây, dẫn đến ngất xỉu và tử vong.
- Giãn nở khí trong cơ thể: Áp suất trong không gian gần như bằng không, trong khi áp suất trong cơ thể người lại cao hơn rất nhiều. Sự chênh lệch áp suất này sẽ khiến các chất khí trong cơ thể, đặc biệt là trong phổi, giãn nở nhanh chóng và có thể gây vỡ các mô.
- Sôi các chất lỏng trong cơ thể: Do áp suất thấp, nước trong cơ thể sẽ bắt đầu sôi ở nhiệt độ thấp hơn bình thường. Điều này có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng cho các cơ quan nội tạng.
- Bức xạ: Không gian vũ trụ chứa rất nhiều bức xạ có hại. Việc tiếp xúc trực tiếp với bức xạ này trong thời gian dài có thể gây ra các bệnh như ung thư và đột biến gen.
- Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Nhiệt độ trong không gian có thể thay đổi rất lớn, từ cực nóng đến cực lạnh. Điều này sẽ gây ra sốc nhiệt cho cơ thể.
Thanh niên Việt