Đô la thời chính quyền Tổng thống Biden sẽ đi về đâu?

TS. Phan Minh Ngọc

Công tác tại Singapore

211 bài viết

• Biến số lạm phát trong nước luôn cần được dự đoán, phân tích khi muốn biết đường hướng của chính sách tiền tệ và lãi suất ở Việt Nam
  Tại: Kinh tế sẽ phục hồi mạnh và thế giới sẽ tràn ngập tiền những năm tới
• Một khi đã đạt đến các ngưỡng an toàn và các cân nhắc vĩ mô tổng thể thì việc mua hay bán cần thiết phải dừng lại hoặc đảo chiều một cách cũng linh hoạt, thông qua điều chỉnh tỷ giá mua, bán tương ứng.
  Tại: Ngân hàng Nhà nước kinh doanh ngoại tệ trong nước – tại sao không?

Đồng USD mạnh mang đến hai cái lợi cho Mỹ. Thứ nhất, để có được USD mạnh thì Mỹ cần phải thực thi những chính sách kinh tế cẩn trọng. Thứ hai, với USD mạnh, Mỹ cho thế giới thấy họ tôn trọng những chuẩn mực toàn cầu về quản lý tiền tệ và, đặc biệt, không tìm cách làm cho đồng tiền của mình yếu đi. Điều này cũng củng cố vị thế lãnh đạo của Mỹ trong hệ thống toàn cầu.

Hai lợi thế trên cho phép Mỹ thảo luận (và gây áp lực) với các nước khác về các vấn đề tiền tệ của họ như Mỹ đã từng làm dưới thời Tổng thống Obama với Trung Quốc khi USD mạnh lên trong các năm 2015-2016. Dường như các thị trường tiền tệ toàn cầu sẽ trở nên trật tự và minh bạch hơn so với nếu Mỹ theo đuổi một sách lược tiền tệ khác.

Tuy nhiên, đến thời Tổng thống Trump thì chính sách tiền tệ của Mỹ lại không như vậy. Cựu Bộ trưởng Tài chính Mnuchin đôi lúc đưa ra những tuyên bố mâu thuẫn về USD, lúc thì muốn USD yếu đi, lúc thì ngược lại, thậm chí ngay trong một buổi chiều.

Sang đến thời của Tổng thống Biden thì tình hình có vẻ... chưa rõ!

Một mặt, Bộ trưởng Tài chính Yellen đã tuyên bố trong buổi điều trần tại Nghị viện rằng sẽ để cho thị trường quyết định tỷ giá của USD với các ngoại tệ khác và rằng "Mỹ sẽ không tìm cách làm yếu đồng tiền để đạt lợi thế cạnh tranh". Bà cũng tuyên bố rằng Mỹ sẽ phản đối nỗ lực làm yếu bản tệ một cách không công bằng của các nước khác, và rằng "ý đồ nhằm vào tỷ giá để đạt lợi thế thương mại là không thể chấp nhận được". Những tuyên bố này rõ ràng có nghĩa là Mỹ không ủng hộ, không mong muốn có một đồng USD suy yếu so với các ngoại tệ khác.

Nhưng mặt khác, trong tuyên bố trên của bà Yellen lại không có một lời nào cho thấy Mỹ muốn một đồng USD mạnh như trong tuyên bố của các người tiền nhiệm.

Chính quyền mới của Tổng thống Biden có những ưu tiên chính sách và cản trở chính trị khác liên quan đến USD. Với chủ trương vực dậy ngành chế tạo của ông Biden thì chính sách theo đuổi một đồng tiền mạnh sẽ gây trở ngại cho chủ trương này. Do đó, có thể hiểu tại sao bà Yellen lại bỏ qua, không nói gì về chính sách đồng USD mạnh trong các chính quyền trước.

Tuy vậy, chủ trương mới của Bộ Tài chính (để thị trường quyết định tỷ giá) vẫn mang đến cho Mỹ hai lợi ích nói trên. Và điều quan trọng là chủ trương này tiếp tục gây áp lực lên Trung Quốc. Ít nhất trong nhiệm kỳ của ông Biden, Mỹ sẽ không để cho Trung Quốc dùng tỷ giá để thúc đẩy xuất khẩu sang Mỹ. Hơn nữa, sự phục hồi mạnh của Trung Quốc trong năm qua đã làm đồng Yuan của nước này lên giá mạnh so với USD. Với quyết tâm chống đối thao túng tiền tệ của bà Yellen chắc chắn Trung Quốc sẽ gặp áp lực lớn nếu muốn chấm dứt hoặc đảo ngược quá trình lên giá này.

Sự bỏ ngỏ một phần về chính sách đối với USD của Bộ Tài chính Mỹ dẫn đến một bất trắc, quan ngại khác. Sự suy yếu liên tục của USD trong thời gian qua trong bối cảnh bà Yellen khẳng định để thị trường quyết định tỷ giá trong khi không đả động gì đến chính sách theo đuổi USD mạnh như trước đây đang tạo ra một ấn tượng rằng Mỹ ủng hộ, thậm chí đang theo đuổi chính sách làm yếu USD. Điều này đến lượt nó lại càng đẩy mạnh quá trình suy yếu của USD và sự suy yếu của USD cứ thế tiếp diễn mạnh lên.

Tóm lại, điều có thể chắc chắn được tại thời điểm này liên quan đến chính sách của Mỹ với USD là Mỹ không muốn có một đồng USD suy yếu. Nhưng chừng nào Mỹ không khẳng định lại chính sách muốn có USD mạnh như trước đây thì kết cục cuối cùng lại rất có thể là Mỹ sẽ phải chấp nhận USD suy yếu. Vì vậy, chúng ta buộc phải chờ xem điều gì sẽ xảy ra mà không thể đoán định được đường hướng của USD trong mấy năm tới.