Đổ xô trồng 'hạt ngọc xanh', nông dân Nga bị 'hớ', thừa tận 700.000 tấn do Trung Quốc giảm mua, sắp phải chuyển sang trồng cây khác có lãi hơn

Nông dân Nga dự kiến dư thừa đậu Hà Lan trong năm nay sau khi Trung Quốc – thị trường xuất khẩu lớn nhất – giảm lượng mua so với kỳ vọng. Tình trạng này có thể khiến nông dân chuyển sang các loại cây trồng khác.

Sau khi Trung Quốc cho phép nhập khẩu đậu Hà Lan từ Nga từ năm 2022, nhiều nông dân đã chuyển diện tích các cây trồng khác, gồm lúa mỳ, sang trồng đậu Hà Lan. Lúa mì kém hấp dẫn hơn do dư cung toàn cầu khiến giá giảm mạnh.

Theo ước tính của công ty tư vấn Reksoft, năm nay Nga sẽ dư khoảng 700.000 tấn đậu Hà Lan.

“Nhà nông đổ xô trồng đậu Hà Lan với kỳ vọng lợi nhuận cao, nhưng giá thấp khiến lợi nhuận giảm. Kết quả là dư cung và không còn động lực cho vụ tới”, ông Dmitry Krasnov, Giám đốc Reksoft, cho biết.

Công ty dự báo sản lượng đậu Hà Lan trong niên vụ từ tháng 6 năm ngoái đến tháng 7/2025 đạt 5,3 triệu tấn, tăng 40% so với năm trước. Tổng xuất khẩu ước giảm 15% xuống 2 triệu tấn.

Trong niên vụ 2023/24, Nga xuất khẩu 1,13 triệu tấn sang Trung Quốc, nâng thị phần lên 49,1% và vượt Canada để trở thành nhà xuất khẩu đậu Hà Lan lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, “hy vọng thị trường Trung Quốc có thể hấp thụ toàn bộ nguồn cung đã không thành”, ông Sergei Pluzhnikov, Giám đốc công ty phân tích Russian Pulses Analytics, nhận xét. Ông dự đoán nông dân sẽ chuyển sang trồng cây có dầu để cải thiện biên lợi nhuận.

Trung Quốc sử dụng đậu Hà Lan để sản xuất protein đậu, nguyên liệu được dùng rộng rãi trong thực phẩm dinh dưỡng có nguồn gốc thực vật. Phần lớn lượng protein này được Trung Quốc xuất khẩu đi nhiều thị trường.

Việc Bắc Kinh áp thuế 100% lên đậu Hà Lan từ Canada là biện pháp đáp trả các mức thuế của Ottawa đối với xe điện và thép, nhôm của Trung Quốc. Tuy nhiên, theo ông Krasnov, khó có thể thay thế hoàn toàn nguồn cung từ Canada vì “đậu Canada đáp ứng tốt yêu cầu của nhà sản xuất Trung Quốc và đi kèm với các hợp đồng dài hạn, ổn định”.

Tham khảo: Reuters