Những cuộc lấn sân âm thầm: Ngân hàng, quỹ đầu tư vào cuộc

Ngoài Ngân hàng (NH) Nhà nước, các NH thương mại cũng tích cực cho vay trong lĩnh vực nông nghiệp. Cụ thể, NH Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) là một đầu mối lớn cung cấp vốn cho Công ty CP Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) thực hiện các dự án nông nghiệp lớn trong và ngoài nước.

Còn NH TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank), đến hết tháng 3-2014, dư nợ cho vay khu vực nông nghiệp đạt 72.615 tỉ đồng, chủ yếu là dư nợ ngắn hạn, chiếm tỉ trọng khoảng 20% so với dư nợ toàn NH. VietinBank chủ yếu tập trung cho vay thu mua các sản phẩm nông nghiệp nông thôn, phục vụ sản xuất - kinh doanh chế biến hàng xuất khẩu.

Các quỹ đầu tư cũng bắt đầu để ý đến lĩnh vực đầy tiềm năng này nhằm đón đầu cơ hội từ Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP). Ông Andy Ho, Giám đốc điều hành Quỹ VinaCapital, cho biết hiện VinaCapital có một danh mục khá đa dạng các khoản đầu tư liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp.

Tổng giá trị danh mục nông nghiệp này chiếm khoảng 90 triệu USD, trong số các cổ phiếu trên sàn và cổ phiếu của doanh nghiệp (DN) chưa niêm yết thì phân bổ danh mục của VinaCapital cho nông nghiệp chỉ đứng sau ngành hàng tiêu dùng. “Nông nghiệp là nền tảng kinh tế chính của Việt Nam, hỗ trợ 60% dân số và đóng góp 14% cho GDP. Vì vậy chiến lược của chúng tôi đối với lĩnh vực này là đầu tư lâu dài trên cơ sở lựa chọn các DN có lợi thế cạnh tranh về mặt thị trường” - ông Andy Ho khẳng định.

Tuy vậy, cái khó của ngành nông nghiệp chính là sự manh mún, nhỏ lẻ của quỹ đất khiến nhiều DN còn e ngại. Lãnh đạo Tập đoàn Thành Thành Công cho biết cái khó cho việc trồng mía quy mô lớn là phải có quỹ đất rộng để có thể dùng cơ giới hóa.

Vì vậy mà từ mấy năm trước, Tập đoàn Thành Thành Công đã chuyển hướng đầu tư cho nông dân tỉnh Svey Rieng của Campuchia để phát triển hơn 5.000 ha mía nguyên liệu. Hay HAGL cũng chuyển sang các quốc gia lân cận như Lào, Campuchia để trồng cỏ nuôi bò hay trồng mía, cao su, cọ dầu, bắp...

TS Lê Đạt Chí, Trưởng Bộ môn Đầu tư tài chính Trường ĐH Kinh tế TP HCM, cho rằng nông nghiệp là ngành thiết yếu, có thể coi là ngành phòng thủ khi các DN lấn sân qua ngành này vì là lợi thế của quốc gia. Tuy nhiên, cái khó của ngành nông nghiệp là thời hạn thuê đất ngắn trong khi diện tích đất nông nghiệp đa phần là nhỏ lẻ, lệ thuộc vào nhiều hộ nông dân khiến việc tổ chức sản xuất, cơ giới hóa cũng như sơ chế gặp khó khăn. Điều này minh chứng cho lý do vì sao bầu Đức (Chủ tịch HĐQT HAGL) phải sang Lào, Campuchia để trồng cao su, trồng mía đường...