Dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau: Chậm vì 'đói cát'

Khởi công hơn nửa năm, tiến độ mới đạt 5%

Dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau đi qua địa bàn tỉnh Cà Mau dài 22km. Theo ghi nhận của phóng viên Tiền Phong, tại gói thầu xây lắp XL02 đoạn qua xã Tân Phú (huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau), đơn vị thi công đã hoàn thành khâu đào khuôn, lắp vải địa kỹ thuật nhiều ngày, chỉ chờ cát san lấp.

Ông Nguyễn Chí Nhẫn - Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Cà Mau cho biết, xác định giải phóng mặt bằng là yếu tố quyết định nên tỉnh làm quyết liệt khâu này. “Đến nay, đã lên phương án bồi thường và hỗ trợ được hơn 92% với số tiền lên đến 391 tỷ đồng” - ông Nhẫn nói. Tuy nhiên, do thiếu hụt nguồn cát nên toàn tuyến cao tốc bị chậm tiến độ thi công. Riêng đoạn khu vực huyện Thới Bình, theo Ban Quản lý dự án (QLDA) Mỹ Thuận, hiện chỉ đang triển khai các hạng mục như cầu, cống, đường công vụ… để chờ nguồn vật liệu cát.

Đại diện lãnh đạo Ban QLDA Mỹ Thuận cho biết, dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau được khởi công ngày 1/1/2023, các nhà thầu đã tổ chức 128 mũi thi công, huy động 409 máy móc thiết bị đến công trường và khoảng 800 nhân sự. Đến nay đã hơn 6 tháng nhưng sản lượng thi công chỉ đạt khoảng 5% giá trị hợp đồng, tiến độ rất chậm so với kế hoạch.

Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu nguồn vật liệu cát đắp nền đường, nhà thầu chỉ có thể triển khai thi công hạng mục cầu và đào bóc hữu cơ, đắp bờ bao các đoạn tuyến đã có mặt bằng, thi công đường công vụ, cầu tạm...

Về nhu cầu vật liệu cát đắp nền đường, dự án cần khoảng 18,5 triệu m3 và tập trung chủ yếu vào năm 2023 và 2024. Nhưng đến nay mới chỉ có tỉnh Đồng Tháp cung ứng được hơn 0,3 triệu m3 (khoảng 2% nhu cầu) từ nguồn tăng 50% công suất các mỏ đang khai thác.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ hồi tháng 5/2023, các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long ưu tiên bố trí ngay nguồn cát đắp cho dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau với khối lượng là An Giang cung ứng 7 triệu m3 (năm 2023 là 3,3 triệu m3), Đồng Tháp cung ứng 7 triệu m3 (năm 2023 là 3,3 triệu m3) và Vĩnh Long cung ứng 5 triệu m3 (năm 2023 là 2,5 triệu m3).

Trước đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng chỉ đạo UBND các tỉnh đơn giản hóa các thủ tục cấp phép mỏ vật liệu san lấp, nâng ngay 50% công suất các mỏ đang khai thác; cấp lại giấy phép khai thác các mỏ đã hết hạn/tạm thời đóng cửa; đưa vào hoạt động các mỏ mới phục vụ riêng cho dự án. Bộ TN&MT cũng đã có những văn bản hướng dẫn liên quan.

Thủ tục mất nhiều thời gian

Ban QLDA Mỹ Thuận cho biết, hiện các tỉnh An Giang, Đồng Tháp đang tiếp tục triển khai các thủ tục để có thể khai thác cung cấp cho dự án từ các mỏ cát trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, còn mất rất nhiều thời gian do thủ tục phải qua nhiều bước thực hiện. Đối với tỉnh Đồng Tháp, ngoài hơn 0,3 triệu m3 đã cung cấp cho dự án, tỉnh cũng đã giới thiệu 2 mỏ với trữ lượng hơn 1,5 triệu m3. Tuy nhiên, kết quả khảo sát chỉ có 1 mỏ trữ lượng khoảng 0,7 triệu m3, còn 1 mỏ không có cát.

Mới đây, Đồng Tháp giới thiệu thêm 4 mỏ để thực hiện thủ tục nhằm đảm bảo cung cấp đủ 7 triệu m3 cát theo chỉ đạo của Thủ tướng. Hiện các nhà thầu cũng đang tiến hành khảo sát và thực hiện các thủ tục để khai thác. Tuy nhiên, nhà thầu thi công đang triển khai thực hiện song song 6 bước và phải mất 3 tháng mới có thể hoàn thành.

Còn UBND tỉnh An Giang đã thống nhất bố trí 1,1 triệu m3 cát cung cấp cho dự án, đồng thời chỉ đạo Sở TN&MT và các ngành rà soát, tham mưu tỉnh hỗ trợ thêm 2,2 triệu m3 để đảm bảo cung cấp đủ 3,3 triệu m3 cát cho dự án trong năm 2023 theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Đối với tỉnh Vĩnh Long, hiện các nhà thầu đã triển khai khảo sát khu mỏ tại huyện Trà Ôn. Ban QLDA Mỹ Thuận đã bổ sung thêm 1 mỏ cát vào hồ sơ khảo sát… Theo ông Nguyễn Văn Liệt - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, tỉnh sẵn sàng cung ứng cát cho dự án nhưng đề nghị Ban QLDA Mỹ Thuận và nhà thầu phải khảo sát lại các mỏ, trữ lượng và chất lượng cát có đảm bảo hay không. Ngoài ra, theo ông Liệt, các tỉnh cần có sự thống nhất lại quy trình thủ tục cấp phép mỏ và chịu trách nhiệm chung…

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm cho biết, theo kế hoạch, dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đến tháng 5/2024 phải hoàn thành toàn bộ đắp nền để chờ lún, nếu không thì dự án không thể hoàn thành vào năm 2025. Do đó, các địa phương, đơn vị tranh thủ sớm cung cấp nguồn vật liệu cho dự án.