Dùng ngân sách xử lý nợ xấu: Chuyên gia bảo “nên”, người trong cuộc bảo “đừng”!

Mới đây, trả lời phóng viên về những con số nợ xấu liên quan tới VAMC , ông Nguyễn Quốc Hùng, Chủ tịch HĐTV VAMC cho biết: “Từ đầu năm đến nay, VAMC đã mua 421 khoản nợ của 314 khách hàng với số tiền 12.238 tỷ đồng. Cùng với đó, từ đầu năm đến nay, VAMC thu hồi được 12.520 tỷ đồng”.

Tính đến ngày 8/6/2016, VAMC đã mua được 24.618 khoản nợ tại 41 TCTD với tổng dư nợ gốc 247.448 tỷ đồng. Lũy kế từ năm 2013 đến 18/6/2016, VAMC đã phối hợp với các TCTD thu hồi được 31.172 tỷ đồng, con số này bằng khoảng 15% số nợ VAMC mua vào.

Dùng thêm ngân sách xử lý nợ xấu, chuyên gia bảo “nên”….

Nhận định về đề xuất dùng thêm ngân sách xử lý nợ xấu, nhiều chuyên gia tài chính nhận định rằng đây là việc làm cần thiết, bởi nợ xấu của Việt Nam ở mức đáng báo động, gây “tắc nghẽn” dòng vốn chảy trong thị trường, nguyên nhân lớn làm lãi suất khó giảm.

TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia Tài chính ngân hàng cho rằng: “nợ xấu sẽ chỉ ngày càng xấu thêm nếu như không được xử lý. Riêng ở Việt Nam, con số nợ xấu đã quá lớn, cần có sự can thiệp, cần “bàn tay” của nhà nước mới có thể giải quyết được “cục máu đông” này cho nền kinh tế”.

So sánh với quốc tế, ông Hiếu cho biết: tại Mỹ vào giai đoạn khủng hoảng các ngân hàng, chính phủ đã bơm một lượng tiền lớn vào ngân hàng để xử lý các vấn đề liên quan tới nợ xấu, từ đó cứu các ngân hàng nói riêng và thị trường tài chính nói chung.

TS. Cấn Văn Lực cũng cho rằng, cùng với các nhóm giải pháp như các TCTD tích cực xử lý nợ xấu, cải thiện cơ chế chính sách, thì bổ sung ngân sách cho VAMC là một trong những giải pháp có thể giải quyết nợ xấu kịp thời và nhanh chóng hơn cả. Sẽ cần từ 5-10 nghìn tỷ để VAMC có “số vốn mồi” ban đầu để mua bán nợ xấu theo giá thị trường, rồi tiếp tục mua đi bán lại trên thị trường.

Hay như ông Dương Quốc Anh, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội từng nhấn mạnh rằng, ngân sách sẽ chính là nguồn lực chính để xử lý nợ xấu ở một số nước châu Á nói chung và nước ta nói riêng.

Giữ nợ xấu trong nền kinh tế không chỉ làm các ngân hàng “thiệt đơn, thiệt kép” mà còn ảnh hưởng tới nguồn vốn chung cho sản xuất kinh doanh. Vậy có thực dùng ngân sách sẽ xử lý được nợ xấu và đề xuất này có khả thi?

VAMC - “2.000 tỷ chúng tôi chưa động một đồng”!

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Chủ tịch HĐTV VAMC

Phản hồi về đề xuất dùng thêm ngân sách để xử lý dứt điểm nợ xấu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ông Nguyễn Quốc Hùng, Chủ tịch HĐTV VAMC cho biết: “Đúng là muốn xử lý nhanh, triệt để nợ xấu thì phải triển khai mạnh mua bán nợ theo giá thị trường và cần có tiền tươi thóc thật”.

Tuy nhiên, đóng vai trò là người trong cuộc, ông Hùng khẳng định thời điểm này, VAMC không cần thêm tiền. Bởi với số tiền tươi thóc thật 2.000 tỷ đồng hiện có, VAMC còn chưa đụng tới một đồng nào vì chưa thỏa thuận được với TCTD để mua nợ xấu theo thị giá.

Theo đó, ông Hùng phân tích, điều mà VAMC cần hơn cả hiện nay là hành lang pháp lý thông thoáng, rõ ràng. Cụ thể, VAMC cần có một thị trường mua bán nợ đã được vận hành. Hành lang pháp lý đảm bảo quy rõ trách nhiệm mua bán dưới giá gốc thế nào cũng như trường hợp thoái vốn Nhà nước, dưới giá gốc có vấn đề gì không? Có cho phép TCTD bù đắp quỹ dự phòng rủi ro vào phần thiếu hụt không? Phần thiếu hụt trong trích lập dự phòng rủi ro, TCTD có được trích trong nhiều năm để giảm áp lực về tài chính?

Cùng với đó là cơ chế xử lý tài sản đảm bảo phải thực hiện nghiêm, kiên quyết, phải có hành lang pháp lý nghiêm minh đối với người đi vay, thậm chí phải hình sự hóa với con nợ vô trách nhiệm, coi thường pháp luật. Như vậy mới đảm bảo quay vòng vốn, ông Hùng nhấn mạnh.

Mua nợ theo giá thị trường là mục tiêu trọng tâm trọng điểm của VAMC trong năm 2016. Tuy nhiên, việc đàm phán mua nợ theo giá thị trường lại hết sức khó khăn, đụng đâu cũng thấy vướng. Phần vì các TCTD e ngại khi bán nợ theo giá thị trường do VAMC sẽ “lỗ to”, phần vì chưa có cơ chế chính sách cụ thể.

Về phía VAMC mua nợ thì phải bán được nợ, nhưng hiện nay thị trường chưa có. Mà mua về để quản lý, theo dõi nếu không may thị trường biến động thì lỗ từ TCTD lại chuyển sang VAMC, trong khi bản thân tổ chức này hoạt động trên nguyên tắc kinh doanh không vì mục tiêu lợi nhuận nhưng phải bảo toàn được vốn. Đó cũng là lý do tại sao từ đầu năm tới nay VAMC gần như không mua nợ vào.

Bỏ thêm ngân sách xử lý nợ xấu? Câu chuyện đã ngã ngũ!

Nói về đề xuất dùng thêm ngân sách xử lý nợ xấu, TS. Nguyễn Đức Kiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho biết: Đây chưa phải là thời điểm thích hợp để làm việc này. Cụ thể, Ủy ban Thường vụ quốc hội đang thảo luận sửa đổi về Luật Đấu giá tài sản, trong đó có quy định cho phép VAMC được quyền tổ chức phiên đấu giá tài sản mà không cần phải thông qua một tổ chức trung gian nào. Và xác định đó là giải pháp cho VAMC xử lý nợ xấu chứ không phải tiền.

TS. Trần Du Lịch, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM cho rằng, gỡ khó trong khâu phát mãi tài sản đảm bảo và xây dựng thị trường mua - bán nợ là hai giải pháp quan trọng nhất giúp xử lý triệt để được nợ xấu.

Cho đến thời điểm này tranh cãi về đề xuất có bỏ thêm ngân sách xử lý nợ xấu phần nào đã ngã ngũ khi bản thân VAMC bảo chưa cần, còn nhiều ý kiến từ phía các cơ quan nhà nước thì cho rằng chưa đúng lúc.

Để sửa đổi cơ chế chính sách luôn là giải pháp cao nhất, nhưng cũng luôn là khó nhất lâu nay, vì thế để hỗ trợ các TCTD trong giải quyết nợ xấu, Chính phủ đã có chỉ đạo VAMC xem xét trả lại cho các TCTD những khoản nợ mà họ có thể xử lý được.

Thực tế, đến thời điểm này VAMC đã bán lại cho TCTD gần 2.000 tỷ đồng nợ xấu nguyên giá, nhưng con số này chẳng thấm tháp gì với hơn 200 nghìn tỷ nợ xấu VAMC đang nắm giữ. Vì thế mà cho đến thời điểm này, VAMC vẫn chỉ là “bãi đỗ xe” cho những khoản nợ xấu, nó hữu hình, và sẽ “hư hại” phần nào theo thời gian.