Gấp rút tái cơ cấu ngành điều

Theo báo cáo của Cục Trồng trọt – Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, hiện Việt Nam có hơn 465 doanh nghiệp chế biến điều với tổng công suất thiết kế trên 1,4 triệu tấn hạt/năm. Do có sự đầu tư mở rộng sản xuất và xây dựng mới, nên so sánh về mặt công suất chế biến, các doanh nghiệp có quy mô công suất lớn đã chiếm trên 70% sản lượng. Tuy nhiên, so sánh về số lượng, thì số cơ sở chế biến nhỏ vẫn còn chiếm gần 70% cơ sở (314 cơ sở).

Trong đó, hiện mới có khoảng 20 doanh nghiệp lớn đầu tư cho các sản phẩm chế biến sâu như điều rang muối, điều chiên bơ, điều có gia vị, điều hỗn hợp, bánh kẹo điều… với công suất 15,4 nghìn tấn sản phẩm/năm, còn lại là các cơ sở nhỏ lẻ, cung ứng cho thị trường nội địa khoảng 20.000 tấn sản phẩm/năm.

Bên cạnh đó, có 26 cơ sở chế biến dầu vỏ hạt với công suất 80.000 tấn sản phẩm/năm và 5 cơ sở tinh luyện dầu vỏ hạt, công suất 6.000 tấn sản phẩm/năm.

Theo Cục Trồng trọt, mặc dù là nước xuất khẩu điều lớn nhất thế giới, song Việt Nam mới chỉ tham gia vào khâu chế biến sơ, tương đương 18% chuỗi giá trị điều. Phần lợi nhuận lớn nhất vẫn nằm ở khâu chế biến rang muối và phân phối với tổng giá trị gần 60%. Ngành điều Việt Nam gặp khá nhiều thách thức khi tham gia vào các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản.

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đánh giá, bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ trong 30 năm trở lại đây, tạo nền tảng để xây dựng thương hiệu điều Việt Nam, song cây điều vẫn mang lại nguồn thu nhập không cao và thường xuyên chịu ảnh hưởng của dịch bệnh, thời tiết.

Do đó, ông Cường cho hay, thời gian tới Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn sẽ tập trung vào tái cơ cấu ngành điều. Cụ thể, không tăng diện tích sản xuất, giữ nguyên 300 ngàn ha trồng điều như hiện nay và đẩy nhanh các giải pháp tăng năng suất lên gấp đôi, thậm chí gấp ba. Bên cạnh đó, tập trung phát triển chế biến sâu, lựa chọn những doanh nghiệp có năng lực để đầu tư phát triển.

Đặc biệt, phải tổ chức chuỗi liên kết chặt chẽ từ khâu sản xuất đến xuất khẩu. Song song đó là việc phát triển thị trường trong nước, phát triển ngành điều gắn với du lịch. Theo đó, Bộ sẽ phối hợp cùng Hiệp hội điều Việt Nam tổ chức sự kiện “Quả điều vàng” hàng năm nhằm tôn vinh và quảng bá sản phẩm hạt điều tới người tiêu dùng trong nước cũng như quốc tế.