Giá bán quay đầu giảm, ngành thép vẫn đối diện nhiều khó khăn

“ Giai đoạn khó khăn nhất của ngành thép đã qua ” có lẽ là phát biểu đáng chú ý nhất của ông Trần Đình Long, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát (mã HPG) tại kỳ ĐHĐCĐ thường niên vừa qua.

Hay tại Tập đoàn Hoa Sen (HSG), ông Lê Phước Vũ Chủ tịch HĐQT phát biểu tại ĐHĐCĐ thường niên tổ chức ngày 10/3: "Thời điểm xấu nhất ngành thép có lẽ đã qua. 3 tháng tới HSG lời khoẻ, còn các tháng sau tôi không nói được".

Trong khi đó, lãnh đạo Thép Nam Kim (NKG) dù từ chối đưa nhận định cụ thể về ngành thép tuy nhiên vẫn nhấn mạnh giai đoạn khó khăn nhất 2 quý vừa rồi đã qua, khởi đầu năm 2023 dự đoán ổn hơn.

Giá thép trong và ngoài nước cùng "quay đầu" giảm

Mặc dù ngành thép được cho rằng sẽ khởi sắc hơn so với năm trước, tuy nhiên vẫn còn không ít khó khăn hiện hữu.

Tại Hội nghị triển vọng thị trường thép Việt Nam - Trung Quốc, ông Đoàn Danh Tuấn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) nhận định xét trên các khía cạnh về cung - cầu và giá nguyên vật liệu chưa thể khẳng định giai đoạn khó khăn của ngành thép đã đi qua và sẽ bước vào thời kỳ phục hồi.

Ông cho biết thêm hầu hết hoạt động sản xuất bị đình trệ, khó quay lại trong năm 2023 và cán cân cung - cầu thép thời điểm hiện tại vẫn không thay đổi nhiều. Trong kịch bản xấu, tình trạng này có thể kéo dài đến hết năm 2023.

Một số doanh nghiệp lớn sản xuất thép như Hòa Phát, Thép Việt Ý, Thép Việt Đức,.. đã đồng loạt giảm tiếp 100.000 – 610.000 đồng/tấn với các sản phẩm thép xây dựng, đây là đợt giảm giá thứ 2 kể từ đầu năm 2023.

Trong đó, doanh nghiệp hàng đầu ngành thép là Hòa Phát đã thực hiện đợt giảm giá lần thứ 2 vào ngày 12/4. Cụ thể, đối với dòng thép cuộn CB240 giảm thêm 460.000 đồng/tấn và thanh vằn D10 CB300 giảm thêm 310.000 đồng/tấn tại miền Bắc so với ngày 11/4.

Ghi nhận trên thị trường quốc tế, giá thép thanh vằn tại thị trường Trung Quốc quay đầu giảm về 3.972 CNY/tấn, giảm 9% so với đỉnh ngắn hạn 1 tháng trước. Cùng xu hướng, giá HRC cũng phá vỡ xu hướng tăng giá từ đầu năm 2023, giảm mạnh hơn 15% kể từ đỉnh đầu tháng 3/2023, xuống còn 1.107 USD/tấn.

Nhiều thách thức trong ngắn hạn, "ông lớn" Hòa Phát vẫn có thể lỗ trong quý 1

Cần phải lưu ý rằng, nhu cầu tiêu thụ tại thị trường bất động sản vẫn trầm lắng, qua đó ngành thép cũng trực tiếp bị ảnh hưởng. Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) đánh giá việc ban hành Nghị định 08 về quy định chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ là động lực để thúc đẩy sự hồi phục của thị trường BĐS. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, doanh nghiệp vẫn sẽ gặp khó khăn về dòng tiền. Do đó, KBSV dự báo sản lượng tiêu thụ của ngành thép vẫn duy trì mức thấp trong quý 2/2023.

Theo nhóm phân tích KBSV, giá nguyên vật liệu sẽ giảm trong các quý tới các quốc giá xuất khẩu nguyên vật liệu thép lớn như Brazil, Australia có thể sẽ hạ giá bán để đảm bảo thu hút khách hàng khi nhu cầu tiêu thụ lớn tại Trung Quốc cũng sẽ suy giảm. Cùng với đó, doanh nghiệp tại Mỹ cũng có kế hoạch khởi động lại các nhà lò cao để phục vụ cho nhu cầu của thị trường với sự thiếu hụt nguồn cung ghi nhận trong quý 1/2023.

Do đó, KBSV cho rằng giá thép trên thị trường quốc tế cũng sẽ có sự suy giảm trong các quý tới đây trong bối cảnh nguồn cung được khôi phục nhưng sản lượng tiêu thụ ở mức thấp khi nhu cầu về Bất động sản tại trường Mỹ và Trung Quốc chưa có dấu hiệu hồi phục rõ ràng.

Với đặc tính sản lượng thép bán ra phụ thuộc lớn vào thị trường bất động sản nội địa, Mirae Asset cho rằng việc ngành bất động sản trầm lắng trong năm 2023, sẽ kéo theo nhu cầu thép trong nước sẽ khó có sự tăng trưởng. Tuy nhiên, kỳ vọng vào việc giải ngân đầu tư công sẽ bù đắp một phần sự suy giảm của thị trường bất động sản. Từ đó, đội ngũ phân tích dự phóng sản lượng thép nội địa trong năm 2023 giảm 11% về mức 17 ,89 triệu tấn trước khi hồi phục về mức sản lượng 19 ,3 triệu tấn vào năm 2024.

Thống kê ước tính kết quả kinh doanh quý 1/2023 , SSI Research cho rằng HPG vẫn có thể ghi nhận lỗ quý đầu tiên do công suất hoạt động tiếp tục giảm trước bối cảnh nhu cầu yếu. Tuy nhiên, SSI kỳ vọng mức lỗ có thể ít hơn nhiều so với mức lỗ của 2 quý liền trước nhờ sự hồi phục của giá thép.

Còn đối với Tập đoàn Hoa Sen (HSG), ban lãnh đạo ước tính lợi nhuận HSG có sự hồi phục khả quan kể từ tháng 2 và có thể đạt 50 tỷ trong quý 2 niên độ tài chính năm 2023 nhờ giá thép tăng. Song, nhóm phân tích SSI Research dự báo mức lợi nhuận trong quý vừa qua vẫn có thể giảm hơn 70% so với kết quả quý 2 NĐTC năm 2022.

Cổ phiếu chững lại, định giá về mức hấp dẫn

Trên thực tế, chỉ hơn 2 tháng sau khi tạo đáy hồi tháng 11/2022, hầu hết các cổ phiếu thép đều đã tăng hàng chục %, trong đó POM, HPG tăng trên dưới 50%, thậm chí HSG hay NKG còn gấp đôi thị giá vùng đáy. Tuy nhiên, cổ phiếu ngành thép sau giai đoạn hồi phục mạnh này đã có sự chững lại rõ rệt kể từ đầu tháng 2 tới nay.

Hiện, phần lớn các cổ phiếu vẫn còn giảm rất sâu so với đỉnh, trong đó bộ 3 HPG, HSG, NKG đều đã mất khoảng 40-60% so với thời điểm cách đây một năm. Khả năng cao, sự suy giảm trong hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp thép cũng đã phản ánh một phần vào giá cổ phiếu.

Thị giá có phần chững lại khiến mức định giá của hầu hết các cổ phiếu thép đều gần bằng hoặc thậm chí xuống dưới giá trị sổ sách.

Về cơ bản, việc cổ phiếu thép chiết khấu sâu về định giá thấp hiếm thấy chưa đủ để "châm ngòi" cho dòng tiền bắt đáy trở lại khi triển vọng chưa thật sự "sáng cửa".

Doanh nghiệp thép dù tạm vượt qua giai đoạn kinh doanh khó khăn nhất, song khó có thể kỳ vọng một con sóng lớn vào lúc này khi ngành thép vẫn còn phải đối mặt với không ít thách thức thời gian tới, đặc biệt khi chu kỳ tăng trưởng ngành thép đã qua.