Giá dầu thế giới nhiều biến động, cổ phiếu dầu khí còn hấp dẫn?

Sau thời gian giảm sâu, cổ phiếu dầu khí có những tín hiệu phục hồi khá tích cực. Mặc dù chưa thể lấy lại những gì đã mất sau đà giảm sâu 20-40% so với tháng trước, song vẫn có nhiều kỳ vọng cho cổ phiếu dầu khí trong dài hạn khi giá dầu vẫn neo cao do nguồn cung thiếu hụt.

Về cơ bản, dù có nhiều sự khác biệt về các yếu tố cơ bản, song giá cổ phiếu của các công ty trong ngành dầu khí đều có sự tương quan chặt chẽ với giá dầu. Đà tăng của nhóm cổ phiếu dầu khí cùng pha với sự phục hồi của giá dầu thô thế giới khi trở lại đà tăng sau nhiều ngày lao dốc mạnh do nỗi sợ suy thoái.

Dữ liệu của Trading Economics cho biết, giá dầu thô Brent bắt đầu giảm từ đầu tháng 6 từ mức 120 USD/thùng "thủng" xuống dưới ngưỡng 100 USD/thùng vào hồi giữa tháng 7. Hiện tại, giá dầu đã có sự hồi phục đáng kể khi ở quanh ngưỡng 110 USD/thùng.

Xu hướng tăng giá của dầu thô cho thấy những lo ngại về việc khan hiếm nguồn cung lớn hơn kỳ vọng dầu có thể giảm do nguy cơ suy thoái kinh tế và việc Trung Quốc - nước tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới tiếp tục thực hiện chính sách phong tỏa để phòng dịch Covid-19.

Định giá điều chỉnh về mức hấp dẫn

Chứng khoán Tiên Phong (TPS) cho rằng việc giá dầu tăng đem lại cơ hội đầu tư cả ngắn và dài hạn. Về mức định giá, một số cổ phiếu dầu khí đã tăng mạnh do chất xúc tác từ giá dầu, song định giá nhiều cổ phiếu dầu khí vẫn khá hấp dẫn trong giai đoạn này. Đặc biệt với các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh cốt lõi phục hồi tốt và được hỗ trợ bởi hoạt động triển khai các dự án thượng nguồn trong khi giá cổ phiếu đang điều chỉnh về vùng hấp dẫn.

Vấn đề nút thắt nguồn cung vẫn là điểm trọng yếu chưa thể tháo gỡ trong ngắn hạn, do đó giá dầu vẫn sẽ duy trì nền cao so với năm 2021. Việc giá dầu duy trì trên 60-70 USD/thùng vẫn là điều kiện thuận lợi để Việt Nam khai thác các mỏ dầu khí hiện tại cũng như triển khai các dự án dầu khí mới.

Bên cạnh việc giá dầu dự báo hạ nhiệt nhưng vẫn neo cao, động lực cho cổ phiếu dầu khí trong ngắn hạn đến từ kết quả kinh doanh tích cực của nhiều doanh nghiệp dầu khí trong nửa cuối năm nhờ ba yếu tố.

Thứ nhất, nhu cầu vận chuyển tăng mạnh hơn do 2 quý cuối năm 2021 hạn chế di chuyển vì làn sóng Covid-19 lần thứ 4. Trong 5 tháng đầu năm 2022, hoạt động vận chuyển nội địa gia tăng vượt mức trước dịch Covid-19 và đường bay quốc tế mở cửa số lượng khách nước ngoài đến Việt Nam tăng 70% và dự báo năm 2022 nhu cầu khoảng 20,7 triệu tăng 9,5%.

Thứ hai, hoạt động sản xuất phục hồi với chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 5 tăng 10,4%, các doanh nghiệp đã thích ứng với bối cảnh mới, khắc phục khó khăn và mở rộng sản xuất kinh doanh.

Thứ ba, giá dầu vẫn duy trì mức cao so với mức nền của năm 2021 do nút thắt nguồn cung chưa được tháo gỡ vì xung đột Nga-Ukraine vẫn căng thẳng và nhu cầu phục hồi sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát.

Nhiều điểm sáng trong dài hạn

Về động lực trong dài hạn, TPS cho rằng nhu cầu xăng dầu dài hạn dự báo vẫn tăng trưởng, đặc biệt là khí thiên nhiên cũng hỗ trợ cho nhóm dầu khí trong dài hạn. Cụ thể, nhu cầu xăng dầu dự báo duy trì tăng trưởng trong dài hạn trung bình 5%/năm trong giai đoạn đến 2030. Nhu cầu khí thiên nhiên sẽ tăng mạnh trong giai đoạn chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo, đặc biệt là nhu cầu khí cho sản xuất điện và sản xuất công nghiệp, dự báo tăng trưởng 7,8%/năm giai đoạn 2020-2025 và 13,3%/năm giai đoạn 2025-2030.

Đồng thời, triển vọng các dự án thượng nguồn tháo gỡ nút thắt nguồn cung trong nước. Nhiều dự án thượng nguồn tiềm năng trong trung dài hạn như Lô B, Cá Voi Xanh, Kèn Bầu. Dự án Lô B - Ô Môn sẽ được khởi công trong giai đoạn cuối năm 2022, đây được xem là động lực tăng trưởng lớn cho các công ty trong chuỗi giá trị dầu khí tại Việt Nam.

Theo kế hoạch năm 2022, PVN đặt mục tiêu khoan 10 giếng thăm dò thẩm lượng, gia tăng trữ lượng 10-18 triệu tấn quy dầu, sản lượng khai thác dầu khí phấn đấu đạt 8.7 triệu tấn dầu thô và 9.1 tỷ m3 khí về bờ, đưa 5 công trình mỏ mới vào khai thác gồm Mỏ Đại Nguyệt, RC10 và RC-RB1 (mỏ Rồng), CTC-2 (mỏ Cá Tầm), H4 (Lô PM3 CAA). Giai đoạn 2021-2025, PVN đặt mục tiêu gia tăng trữ lượng 18-25 triệu tấn dầu quy đổi/năm, đưa 19 mỏ/công trình dầu khí mới ở trong và ngoài nước vào khai thác.

Tác động của giá dầu đến doanh nghiệp dầu khí

Đánh giá tác động của giá dầu đến từng phân khúc, đối với nhóm thượng nguồn, TPS cho rằng giá dầu sẽ không ảnh hưởng ngay đến doanh thu và lợi nhuận trong ngắn hạn do các dự án mang tính chất theo hợp đồng dài hạn. Theo đó, giá dầu duy trì mức cao sẽ giúp đẩy mạnh các hoạt động đầu tư thăm dò khai thác, đặc biệt là việc triển khai các dự án lớn, giúp đem lại khối lượng công việc tiềm năng cho PVD, PVS trong dài hạn.

Đối với nhóm trung nguồn, biến động giá dầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tăng/giảm doanh thu và biên lợi nhuận của GAS do giá khí bán cho nhà máy điện neo theo giá dầu. Giá dầu tác động đến chi phí nhiên liệu đầu vào và nhu cầu dự trữ dầu thô và xăng dầu của khách hàng của PVT.

Đối với nhóm hạ nguồn, giá dầu tác động đến biên lợi nhuận lọc hóa dầu và lãi/lỗ hàng tồn kho. Phân phối xăng dầu (PLX và OIL), giá dầu tác động giá bán đầu ra và lãi/lỗ hàng tồn kho, nhưng có độ trễ so với giá dầu thế giới do giá bán bị điều tiết của Chính phủ. Phân phối LPG (PGS và PVG), giá dầu tác động đến doanh thu và lợi nhuận qua giá CP Saudi (giá bán LPG theo tiêu chuẩn thế giới). Bên cạnh đó, giá dầu tác động đến doanh thu và giá vốn của CNG do giá đầu ra và đầu vào neo theo giá dầu.