Góc nhìn chuyên gia: Kỳ vọng Fed giảm tốc tăng lãi suất, cơ hội hồi phục ngắn hạn cho thị trường chứng khoán

Sau phiên bùng nổ, áp lực điều chỉnh từ nhóm vốn hóa lớn khiến VN-Index khép lại phiên cuối tuần trong sắc đỏ. Tuy nhiên điểm sáng là thị trường vẫn giữ vững mốc 1.200 điểm với thanh khoản duy trì khá tốt. Sang tuần giao dịch mới, các chuyên gia Bùi Văn Huy - Giám đốc môi giới Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC), ông Phan Dũng Khánh - Giám đốc Tư vấn Đầu tư Maybank Investment Bank, ông Đỗ Bảo Ngọc - Phó Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam đã có những chia sẻ góc nhìn về xu hướng thị trường.

Xu hướng ngắn hạn duy trì đà tích cực

Ông Bùi Văn Huy: Về diễn biến trong tuần qua, thị trường đã tăng điểm khá tốt với thanh khoản được cải thiện cho thấy vẫn trong xu hướng phục hồi từ đáy. Thị trường đã vượt ngưỡng 1.200 điểm là một tín hiệu tốt, song theo quan sát của tôi, ngưỡng 1.200 điểm được nhắc đến nhiều nhưng không phải kháng cự quan trọng về mặt kỹ thuật lúc này. Thị trường vẫn vận động chủ đạo theo xu hướng đi ngang với hỗ trợ là vùng đáy cũ 1.150-1.160 điểm và kháng cự là vùng 1.210-1.220 điểm.

Nhìn về thị trường trong trung và dài hạn vẫn còn nhiều yếu tố rủi ro, nổi bật nhất là rủi ro lạm phát, làn sóng nâng lãi suất của các ngân hàng trung ương và rủi ro suy thoái của kinh tế thế giới. Tuy nhiên bức tranh trong ngắn hạn có nhiều nét tích cực, với sự phục hồi của các thị trường chứng khoán lớn trong mùa kết quả kinh doanh. 

Thị trường Việt Nam cũng đang trong mùa kết quả kinh doanh tương đối tích cực với sự nổi bật của nhóm ngành ngân hàng. Tính đến hết tháng 7, các doanh nghiệp công bố báo cáo KQKD đã chiếm hơn 70% vốn hóa, song dấu ấn của mùa KQKD sẽ nhạt đi trong tháng 8. Do đó, tôi vẫn chưa nhìn thấy câu chuyện hỗ trợ đủ lớn để thị trường có thể bứt phá quá xa.

Trong bối cảnh đó, tôi cho rằng thị trường tháng 8 cũng vận động tương tự như tháng 7. Biên đi ngang hiện tại khả năng tiếp tục được duy trì với hỗ trợ là vùng đáy cũ 1.150-1.160 điểm và kháng cự là vùng 1.210-1.220. Nếu kháng cự phía trên bị phá vỡ, biên dao động của thị trường có thể được nới ra chút ít, tuy nhiên cách diễn biến – vận động khả năng sẽ tương tự tháng 7. Với cách diễn biến đó, luôn có những cơ hội với những nhóm cổ phiếu cụ thể, có câu chuyện riêng và được phân hóa.

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Tuy gặp áp lực điều chỉnh trong phiên cuối tuần, song mốc tâm lý 1.200 điểm vẫn được giữ vững. Hơn nữa, xu hướng tích cực tạo bởi sự bứt phá của điểm số và thanh khoản trong phiên cuối tháng 7 vẫn chưa bị phá vỡ nên đây là một giao dịch lạc quan của VN-Index. Đây là tuần tăng điểm thứ 3 liên tiếp của VN-Index và thanh khoản đang quay trở lại củng cố cho xu hướng hồi phục trong ngắn hạn của thị trường. Bên cạnh đó, giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài cũng có sự khởi sắc hơn sau thời gian liên tiếp bán ròng.

Những tín hiệu tích cực này đến từ sau những thông tin quan trọng như Fed tăng lãi suất hay Mỹ công bố GDP. Điều này cho thấy những rủi ro trên đã được phản ánh đáng kể vào xu hướng giảm của thị trường trong thời gian qua. Do đó, tôi duy trì quan điểm lạc quan với kỳ vọng nhịp hồi phục sẽ tiếp diễn trong tuần tới và kéo VN-Index tới ngưỡng kháng cự mạnh 1.260 - 1.280 điểm. 

Ông Phan Dũng Khánh: Tâm lý nhà đầu tư đang được "cởi trói" khi các rào cản ngắn hạn từ thị trường thế giới đã qua đi. Thanh khoản và giao dịch khối ngoại cũng cải thiện là điểm tích cực tạo đà cho thị trường trong tuần tới. 

Đặc biệt, việc thị trường giữ vững mốc 1.200 điểm cũng là yếu tố quan trọng. Bởi trong thời gian qua, thị trường giao dịch lình xình dưới ngưỡng 1.200 điểm, song khi xuyên qua mốc này lực mua gia tăng và áp lực bán chậm lại. Diễn biến này trái ngược với hồi đầu quý 2 với những phiên giảm sâu xuyên thủng các đáy. Điều này cho thấy tâm lý thị trường đã dần ổn định sau những cú sốc, xu hướng tăng điểm sẽ được củng cổ với những nhóm cổ phiếu tốt xoay vòng tăng giá.

Rủi ro vĩ mô đã thẩm thấu đáng kể vào đà giảm của thị trường

Ông Bùi Văn Huy: Với việc thị trường Mỹ tiếp tục phục hồi bất chấp thông tin CPI tháng 6 cao kỷ lục và việc Mỹ đã chính thức bước vào suy thoái kỹ thuật, điều này cho thấy thị trường thế giới phần nào đã phản ánh các thông tin cho đến hiện tại vào giá. Tuy nhiên, nếu nhìn lại quãng thời gian vừa qua của năm 2022, có thể thấy thị trường phản ứng mạnh như vậy bởi lẽ hầu hết những người tham gia thị trường – ngay cả các cơ quan hàng đầu như FED cũng đã sai về lạm phát, suy thoái và nền kinh tế Mỹ. 

Do đó, nếu có yếu tố bất ngờ mới nữa, thị trường chắc chắn sẽ biến động mạnh. Suy thoái sẽ là câu chuyện chính trong thời gian tới, ở đó các dữ liệu vĩ mô sẽ phản ánh quá trình nâng lãi suất vừa qua của các ngân hàng trung ương tác động như thế nào đến các doanh nghiệp và nền kinh tế.

Quyết định nâng lãi suất thêm 0,75% lên mức 2,25-2,5% là kịch bản được thị trường kỳ vọng. Chắc chắn FED sẽ còn những đợt tăng lãi suất tiếp theo để đưa mức lãi suất cuối năm 2022 về ngưỡng 3,25-3,5%. Tuy nhiên điều thị trường quan tâm hiện tại là liệu FED có giảm tốc độ tăng lãi suất hay không? Điều này sẽ cần dựa trên những số liệu về lạm phát, thị trường việc làm và sức khỏe của nền kinh tế trong thời gian tới, bởi lẽ FED đang đứng trước tình thế rất khó xử khi vừa phải đối mặt với rủi ro lạm phát cao, vừa đối diện với nguy cơ suy thoái.

Đối với thị trường Việt Nam, chu kỳ kinh tế có độ trễ khoảng 2-3 quý so với các nền kinh tế lớn và chính sách tiền tệ có thể cũng tương tự. Tuy nhiên nếu lạm phát được kiểm soát tốt, lãi suất có thể sẽ chỉ tăng nhẹ và không tác động quá lớn đến thị trường chứng khoán.

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Số liệu chính thức công bố cho thấy GDP của Mỹ đã giảm 0,9% trong quý 2/2022, đánh dấu quý thứ hai liên tiếp GDP tăng trưởng âm và chính thức rơi vào suy thoái trên lý thuyết. Tuy nhiên, nhiều tổ chức kinh tế nhận định rằng đây chỉ là suy thoái về mặt kỹ thuật vì vẫn còn nhiều yếu tố để xác định suy thoái kinh tế như thu nhập cá nhân, thị trường lao động, tỷ lệ thất nghiệp, chi tiêu dùng cá nhân thực tế, sản lượng công nghiệp,…. Quan điểm cá nhân tôi cũng cho rằng bản chất nền kinh tế Mỹ không thực sự suy thoái bởi một số yếu tố về việc làm, thu nhập,… khá khả quan. 

Đặc biệt, với sự hạ nhiệt của giá cả hàng hoá có thể khiến lạm phát Mỹ sớm tạo đỉnh và đi xuống. Hơn hết, mục tiêu tăng lãi suất của Fed dự kiến khoảng 3,5% vào tháng 12/2022, tính đến thời điểm này chỉ còn hơn 1% trong nửa cuối năm. Để cân đối giữa việc kiềm chế phát và nền kinh tế, Fed sẽ chậm lại quá trình tăng lãi suất. Bởi nếu Fed tiếp tục chính sách "diều hâu" có thể khiến nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái.

Với kỳ vọng lạm phát sẽ sớm tạo đỉnh, lãi suất tăng chậm để giảm áp lực vào nền kinh tế, thị trường chứng khoán có cơ hội phục hồi khá lớn trong tháng 8. Bởi thị trường tháng 7 chủ yếu sideway với thanh khoản "hụt hơi" trước nhiều yếu tố khi lạm phát, lãi suất. Song tôi cho rằng những thông tin xấu đã được thẩm thấu đáng kể vào thị trường và nhiều cơ hội sẽ mở ra trong ngắn hạn. Mặt khác, kết quả kinh doanh khả quan và mặt bằng định giá thấp là yếu tố kích thích dòng tiền quay trở lại tìm những cơ hội đầu tư mới. Thêm vào đó, khi việc tăng lãi suất được nới lỏng cũng sẽ góp phần kích thích dòng tiền quay trở lại. 

Ông Phan Dũng Khánh: Trong thời điểm này, nỗi lo thị trường đã chuyển từ lạm phát sang suy thoái kinh tế tại Mỹ. Tuy nhiên, nguy cơ suy thoái không hẳn là thông tin tiêu cực đối với thị trường. Bởi giới đầu tư tin tưởng việc Fed sẽ chùng tay trong việc tăng lãi suất để hài hoà giữa việc kiềm chế lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Trong ngắn hạn, thị trường có cơ hội phục hồi lớn khi Fed "nghỉ giải lao" sau một số đợt mạnh tay tăng lãi suất. 

Nhưng nhìn về trung và dài hạn, áp lực từ vĩ mô vẫn hiện hữu và đè nặng lên thị trường. Đặc biệt, cần xác định khi chu kỳ tiền rẻ kết thúc, dòng tiền vẫn rất yếu. Lãi suất các ngân hàng thế giới ngày càng tăng cao. Số liệu lượng tiền gửi ngân hàng tăng vọt cho thấy kênh gửi tiết kiệm đã hút lượng tiền lớn khi lãi suất tăng lên. Do đó, dòng tiền là lực cản rất lớn khiến thị trường khó có thể tích cực trong trung hạn. 

Đã đến thời điểm giải ngân?

Ông Bùi Văn Huy: Trong thị trường được dự báo vận động theo chiều hướng đi ngang ở vùng đáy với biên dao động dần được hình thành, câu nói có thể tóm gọn chiến lược đầu tư hiện tại là "Lãi không chốt – Lỗ đừng gồng". Nghĩa là nhà đầu tư tham gia thị trường hiện tại cần phải linh hoạt, chấp nhận một tỷ suất sinh lợi vừa phải và chốt lời chủ động khi đạt kỳ vọng. Mặt khác, cần cắt lỗ nhanh khi sai, tránh hiện tượng gồng lỗ để mất chi phí cơ hội hoặc thua lỗ sâu.

Một số lỗi tâm lý thường gặp và nên tránh ở thời điểm hiện tại:

- Thứ nhất, FOMO (Fear Of Missing Out – nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội), khi nhà đầu tư phản ứng chậm đã bỏ lỡ những phiên bắt đáy, nhưng sợ mất cơ hội nên vội vàng mua vào. Kết quả là thị trường đảo chiều đột ngột, và họ trở thành những người "đu đỉnh".

- Thứ hai là tâm lý "gồng lãi", thường xảy đến với các nhà đầu tư may mắn vào đúng sóng, nhưng lại không chịu chốt lời, nuôi hi vọng thị trường sẽ tăng và tăng mãi. Kết quả là thị trường đảo chiều đột ngột và bào mòn hết số lãi. Như nói ở trên, thị trường hiện tại cần chủ động chốt lãi khi đạt kỳ vọng.

- Thứ ba là tâm lý "gồng lỗ", xảy đến với nhiều nhà đầu tư lỡ "ôm" cổ phiếu khi thị trường giảm điểm, và quyết không cắt lỗ. Kết quả là thị trường tiếp tục giảm sâu, và khoản lỗ càng ngày càng khổng lồ.

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Tôi cho rằng trường vẫn đang hình thành vùng tích lũy, kỳ vọng sẽ có xu hướng tích lũy chặt chẽ dần theo quan điểm dài hạn. Ở vùng giá hiện tại định giá thị trường vẫn đang ở mức thấp so với trung bình nhiều năm, P/E thị trường đang ở mức 13 lần trong bối cảnh tăng trưởng nền kinh tế vẫn được duy trì. Tốc độ tăng trưởng GDP Quý 2/2022 tăng 7,72% cao nhất trong thập kỷ qua và GDP Quý 3/2022 có thể trên 9%. 

Đối với nhà đầu tư ngắn hạn có thể canh mua những nhóm cổ phiếu tốt để đón nhịp sóng ngắn hạn của thị trường trong thời gian tới. Nhà đầu tư có thể xem xét chọn lọc giải ngân, tích lũy đối với những cổ phiếu có triển vọng tăng trưởng khi giá đang giảm về vùng hấp dẫn. Tuy nhiên, đối với nhà đầu tư dài hạn vẫn cần theo sát diễn biến vĩ mô trong nước và quốc tế trong thời gian tới. Theo đó, vấn đề lạm phát, chính sách thắt chặt tiền tệ vẫn là những thông tin quốc tế cần theo dõi. Đồng thời, trong nước cũng cần quan tâm đến việc kiểm soát cung tiền của NHNN và dòng tiền trên thị trường chứng khoán. Đặc biệt, cần lưu ý tỷ trọng nắm giữ cố phiếu không nên vượt quá 30% tổng tài sản và nếu gia tăng tỷ trọng nên quan sát giải ngân từng phần.

Ông Phan Dũng Khánh: Thị trường đã giảm rất mạnh trong thời gian qua và hiện có rất nhiều nhà đầu tư kẹp hàng mong muốn thị trường hồi phục để sớm gỡ lỗ. Trong ngắn hạn, tôi cho rằng sẽ có nhịp hồi kỹ thuật và là cơ hội cho nhà đầu tư lướt sóng ngắn hạn và đang bị kẹp hàng quá nhiều. Tuy nhiên, cần quan sát thật kỹ và không nên giải ngân vội vàng vì tâm lý hưng phấn quá đà rất dễ dính bẫy Bull-trap. Nhà đầu tư chỉ nên giải ngân khi thị trường có những điều kiện đi kèm, đơn cử như vùng hỗ trợ khá là 1.170 - 1.180 điểm vẫn được giữ vững và thanh khoản được duy trì. 

Thời điểm "nhắm mắt mua bừa cũng trúng" đã đi qua, nhà đầu tư cần có sự phân tích và chọn lọc kỹ lưỡng hơn. Những mã có mức độ giảm sâu trong thời gian qua là có cơ hội "lướt sóng" khá tốt dù không thể kỳ vọng tăng quá mạnh. Bởi thông thường những mã giảm mạnh nhất là sẽ có cơ kiếm lợi nhuận tốt khi thị trường phục hồi. Đặc biệt, nhà đầu tư cũng cần thận trọng với những cổ phiếu tăng "ngược dòng" thị trường thời gian qua vì có thể sẽ gặp áp lực chốt lời lớn.