GS Đại học Harvard: Nhiều người Việt mua nhà đất không để ở

Ngày 9-3, Giáo sư Richard Peiser, Trường Đại học Harvard (Mỹ) đã có hơn 30 phút chia sẻ kinh nghiệm để có thể tạo ra và môi trường cạnh tranh trong lĩnh vực bất động sản (BĐS) lành mạnh và ổn định.

Nội dung này chia sẻ trong bối cảnh Việt Nam nằm trong nhóm có chỉ số minh bạch trong lĩnh vực BĐS thấp, xếp thứ 68 thế giới.

Thực trạng này dẫn đến việc TP HCM và nhiều địa phương khác xuất hiện các nhà đầu tư mua nhà, đất không nhằm mục đích để ở và cho thuê mà "đầu cơ". Hiện tượng này góp phần đẩy nhà đất lên cao, khiến những người có nhu cầu thật sự gặp nhiều khó khăn.

Giáo sư Richard Peiser, Trường Đại học Harvard (Mỹ)

Vị giáo sư đánh giá tại Việt Nam chưa có trung tâm lưu trữ cơ sở dữ liệu về nguồn gốc đất đai từ đó phát sinh nhiều mâu thuẫn. Trong khi đó tại Mỹ muốn mua nhà người dân chỉ cần tra cứu và biết đất đó có tranh chấp hoặc lịch sử căn nhà. Ngoài ra, còn có bảo hiểm về quyền sở hữu, khi đôi bên giao dịch sẽ có đơn vị đứng ra bảo lãnh.

"Nhiều người cho rằng khi triển khai dự án, nhiều chủ đầu tư thường nghĩ đầu tư vào không gian công cộng, mảng xanh gây ra tốn kém. Tuy nhiên, đây là một suy nghĩ sai lầm. Thực tế ở Mỹ, nhiều chủ đầu tư đổ vốn rất mạnh để làm các tiện ích, hạ tầng đi lại từ đó sẽ tăng thêm gía trị căn hộ, nhà ở" - giáo sư Richard Peiser phân tích.

Cũng theo ông, để tránh kẹt xe, quá tải hạ tầng thì bắt buộc trước khi cho xây dựng cao ốc, nhà cửa thì chính quyền hoặc tư nhân phải làm đường, cầu theo phê duyệt. Chứ không để xảy ra tình trạng làm nhà ở có tiền rồi mới đầu tư hạ tầng sau.

Ngoài ra, việc phát triển thị trường nhà cho thuê rất quan trọng và đáp ứng nhu cầu cho người thu nhập thấp và các bạn trẻ. Tại Mỹ tỉ lệ người thuê nhà chiếm 40%, tại Đức trên 50%. "Tôi nghĩ tại Việt Nam rất giống như ở Trung Quốc chính là việc chủ sở hữu căn hộ đứng ra cho thuê trực tiếp. Các chủ đầu tư nên đẩy mạnh việc này phục vụ đúng nhu cầu theo xu thế tương lai" - ông nêu.

Về tài chính, Việt Nam nên xây dựng cơ chế cho vay lâu dài, ít nhất 30-40 năm. Để làm được điều này, đơn vị cung ứng vốn, nhà nước và người dân phối hợp chặt chẽ với nhau để tạo ra thị trường BĐS thứ cấp, từ đó tạo ra đòn bẩy, vốn xoay liên tục.

Theo Giáo sư Richard Peiser, thị trường BĐS luôn có tính chu kỳ, không khi nào bình lặng và có lúc phải lên xuống. Để bảo đảm, cơ quan quản lý nhà cần kiểm soát việc vay nợ quá mức và xây dựng dư thừa. Giả sử việc tiếp cận vốn quá dễ dàng chắc chắn nhiều chủ đầu tư xây dựng hàng loạt căn hộ, mặc dù thời điểm đó thị trường đã bão hoà. Từ đó, dẫn đến việc cung vượt cầu.

Ngoài ra, trong đó phê duyệt và cấp phép chỉ nên kéo dài từ 6-12 tháng. Nếu để càng lâu tính cạnh tranh càng giảm và giá nhà càng đắt đỏ.  "Yếu tố quan trọng, Việt Nam cần tổ chức giám sát chống tham những, giảm thiểu việc hành xử kiểu "thân tín, quen biết" trong quá trình làm việc giữa doanh nghiệp và cơ quan cấp phép" - vị giáo sư gợi ý.