"Hà Nội là nơi lý tưởng để ông Trump và ông Kim Jong Un gặp gỡ"

Ngày 8/3, Nhà Trắng thông báo Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đồng ý gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un nhưng địa điểm và thời gian chưa được xác định. Giới truyền thông nghĩ rằng Thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc hoặc Khu phi quân sự ngăn cách hai miền Triều Tiên sẽ là địa điểm lý tưởng để tổ chức hội nghị thượng đỉnh lịch sử này.

Trên thực tế, nơi cuộc họp diễn ra sẽ mang rất nhiều ý nghĩa và có thể là bước đi chiến lược của cả hai bên. Thủ đô Hà Nội, Việt Nam có thể là một trong những lựa chọn lý tưởng khi đáp ứng 3 tiêu chí quan trọng để có một hội nghị thành công.

Thứ nhất, hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên diễn ra tại Hà Nội sẽ thể hiện sự nghiêm túc trong việc cải thiện cơ bản mối quan hệ giữa hai quốc gia thù địch. Thứ hai, Hà Nội sẽ gửi một thông điệp mang tính biểu tượng mạnh mẽ tới cộng đồng quốc tế bởi những thành công trong quá trình hòa giải giữa Việt Nam và Mỹ, hai quốc gia từng là kẻ thù trong quá khứ. Cuối cùng, hội nghị thượng đỉnh diễn ra tại Hà Nội cũng chỉ ra các bước mà Triều Tiên cần thực hiện để ra nhập cộng đồng thế giới sau thời gian dài bị cô lập.

Bằng cách chọn Hà Nội làm nơi tổ chức hội nghị, hai bên sẽ chứng minh họ nghiêm túc về những thay đổi trong chính sách. Chỉ trong một thế hệ, Hà Nội chính là minh chứng cho sự thay đổi bước ngoặt trong mối quan hệ Việt Mỹ, chuyển từ thù địch sang hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau. Người dân Hà Nội không oán giận người Mỹ mà ngược lại, họ chào đón những người từ bên kia địa cầu. Hà Nội đang làm tốt vai trò của một trung tâm trao đổi kinh tế, du lịch và tương tác văn hóa.

Việc Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại năm 1994 và bình thường hóa quan hệ năm 1995 đã có tác động với quá trình chuyển đổi nền kinh tế và phát triển của Việt Nam. Ở thời điểm hiện tại, Việt Nam đang là một trong những nước phát triển nhanh nhất thế giới dù từng bị bao vây, cô lập. Kinh tế Việt Nam có những bước chuyển mình mạnh mẽ để trở thành nền kinh tế mở và năng động.

Xuất khẩu của Việt Nam tăng gấp 200 lần trong khoảng thời gian từ 1986 đến 2016 và đạt 213 tỷ USD trong năm 2017, trong đó 80% hàng hóa xuất khẩu là sản phẩm chế tạo và một tỷ trọng lớn của nó được bán vào thị trường Mỹ. Việt Nam cũng đã vượt qua Indonesia hay Philippines về tổng lượng hàng hóa xuất khẩu.

Cả Mỹ và Việt Nam đều cam kết thực hiện những bước đi nhằm thúc đẩy và làm sâu sắc hơn mối quan hệ đối tác chiến lược. Chuyến thăm lịch sử tới Đà Nẵng của tàu sân bay USS Carl Vinson trong tháng 3 là ví dụ điển hình của cam kết đó. Trong chiến tranh, tàu sân bay Mỹ tới Việt Nam để reo rắc nỗi kinh hoàng nhưng hôm nay, nó là biểu tượng của tình bạn.

Tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh tại Hà Nội, Mỹ và Triều Tiên sẽ ra một dấu hiệu mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về cách tiếp cận mà họ dự định dùng nhằm cải thiện quan hệ: cùng nhìn về phía trước, thực chất và tránh can thiệp chính trị từ bên ngoài. Cách Việt Nam bình thường hóa quan hệ với Mỹ và thúc đẩy cải cách kinh tế có thể sẽ có ích cho Triều Tiên.

Không chỉ liên quan tới Mỹ và Triều Tiên, Hàn Quốc là một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam. Tính đến tháng 12 năm 2017, tổng đầu tư trực tiếp nước ngoài của Hàn Quốc tại Việt Nam lên đến 57,7 tỷ USD. Xuất khẩu các sản phẩm của Samsung và LG cũng góp phần giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu tăng trưởng cao mà chính phủ đề ra. Bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Hàn Quốc sẽ mang lại cho Triều Tiên nhiều tiềm lực để phát triển và hội nhập toàn cầu.

Tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên cũng góp phần nâng cao vị thế của Hà Nội. Nếu có sự thay đổi lớn về chính sách kinh tế ở Triều Tiên, quốc gia này sẽ trở thành điểm đầu tư hấp dẫn. Những kinh nghiệm Việt Nam đã đạt được có thể giúp ích cho Triều Tiên trong công cuộc đẩy nhanh phát triển kinh tế.

Tuy nhiên, những sự thay đổi này không dễ đạt được, nhất là khi cuộc gặp Thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Triều Tiên còn chưa được ấn định.

Phó giáo sư/Tiến sĩ Vũ Minh Khương.