Hàng loạt vi phạm khi cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn

Ngày 17-9, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã công bố kết luận thanh tra việc cổ phần hóa (CPH) Cảng Quy Nhơn (Bình Định).

Cơ quan thanh tra đã chỉ rõ việc đề xuất, tham mưu, quyết định tỉ lệ vốn do nhà nước nắm giữ khi CPH Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và thoái vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn đã có những khuyết điểm, vi phạm.

Cụ thể, UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), Thủ tướng Chính phủ cho phép CPH Cảng Quy Nhơn theo hướng nhà nước nắm giữ 49% vốn điều lệ, sau đó tiếp tục đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn và việc Bí thư Tỉnh ủy Bình Định có văn bản đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ bán toàn bộ 49% cổ phần của Nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là không đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.

Thanh tra Chính phủ chỉ rõ nhiều vi phạm trong quá trình thực hiện cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn

Việc làm trên cũng không đúng với Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Theo đó, CPH Cảng Quy Nhơn, nhà nước nắm giữ 75% vốn điều lệ. Trách nhiệm thuộc về một số lãnh đạo tỉnh Bình Định nhiệm kỳ 2010 - 2015.

Với vai trò, trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực giao thông, vận tải, là cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với Vinalines nhưng Bộ GTVT chưa làm đúng chức năng, nhiệm vụ, đã có những vi phạm liên quan đến công tác CPH Cảng Quy Nhơn.

Bộ GTVT đã không xem xét, đánh giá toàn diện những nội dung Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Vinalines đã nêu trong quá trình thực hiện CPH Cảng Quy Nhơn. Bên cạnh đó, Bộ tiếp tục có văn bản số 9210/BGTVT-QLDN ngày 5-9-2014 đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho bán hết 49% vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn là thiếu căn cứ pháp lý, cơ sở thực tiễn, chưa thực hiện đầy đủ vai trò, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực và đại diện chủ sở hữu đối với Vinalines.

Theo kết luận thanh tra, Bộ GTVT còn chỉ đạo Vinalines về phương thức chuyển nhượng vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn không rõ ràng, thiếu nhất quán, ban đầu chỉ đạo bán đấu giá qua Sở giao dịch chứng khoán, nhưng sau đó lại cho phép Vinalines bán cổ phần theo phương thức thỏa thuận trực tiếp.

Đáng chú ý là việc Bộ GTVT đã ban hành 2 văn bản: Văn bản số 16937/BGTVT-QLDN ngày 27-12-2014 về chuyển nhượng 26,01% cổ phần và Văn bản số 6327/BGTVT-QLDN ngày 20-5-2015 về chuyển nhượng 49% cổ phần tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn cho Công ty Hợp Thành theo phương thức thỏa thuận trực tiếp khi không báo cáo, chưa được Thủ tướng Chính phủ cho phép là trái thẩm quyền. Vì vậy, 2 văn bản này phải được xem xét, hủy bỏ; 75,01% cổ phần Vinalines đã chuyển nhượng cho Công ty Hợp Thành phải được xử lý thu hồi về sở hữu nhà nước. Trách nhiệm thuộc về tập thể, lãnh đạo và cá nhân có liên quan của Bộ GTVT.

Cơ quan thanh tra còn chỉ ra nhiều vi phạm trong việc trong việc xác định giá trị doanh nghiệp để CPH; việc thẩm định giá cổ phần để thoái vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn; việc phê duyệt giá trị doanh nghiệp, giá trị cổ phần.

Ngoài ra, việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược, việc bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược sau khi đấu giá trên Sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội đã có những khuyết điểm, vi phạm. Theo đó, việc xây dựng, phê duyệt tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược khi CPH Cảng Quy Nhơn đã không cụ thể điều kiện, tính chất ngành nghề kinh doanh cảng biển. Trên thực tế, Công ty Hợp Thành đã được lựa chọn là nhà đầu tư chiến lược nhưng thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực cảng biển. Mặt khác, cam kết của Công ty Hợp Thành chỉ nêu hỗ trợ công ty cổ phần trong hoạt động sản xuất kinh doanh, không cụ thể nội dung hỗ trợ.

Thanh tra Chính phủ cũng kết luận việc mua bán cổ phần lần đầu khi CPH, Công ty Hợp Thành đã chậm thanh toán tiền mua cổ phần với số tiền gần 47 tỉ đồng.

Quá trình thanh tra, TTCP cũng phát hiện việc giao đất cho Công ty TNHH MTV Cảng Quy Nhơn và Công ty cổ phần Cảng Quy Nhơn, việc đầu tư mở rộng Cảng có nhiều vi phạm, khuyết điểm.

Từ những khuyết điểm, vi phạm nêu trên, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan thuộc Bộ GTVT, Văn phòng Chính phủ, UBND tỉnh Bình Định, các công ty tư vấn.