Giá xe nhập khẩu khó giảm

Nguyên nhân là do thuế nhập khẩu linh kiện, phụ tùng thấp hơn nhiều so với xe nhập khẩu nguyên chiếc.

Điều này nay đã thay đổi và sẽ còn tiếp tục thay đổi khi mà các mức thuế xe nhập khẩu đang theo một lộ trình thấp dần và tiến tới sẽ lùi về mức 0 - 5% vào năm 2018 ( còn hơn 4 năm nữa). Đó là một xu hướng có lợi cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, về lâu dài chưa biết thế nào?

Bất ngờ

Chỉ tính riêng trong tháng 10/2013 kim ngạch nhập khẩu ôtô nguyên chiếc đạt 4000 chiếc, giá trị kim ngạch cao nhất từ đầu năm, lên tới 77 triệu USD, tăng hơn 1000 xe và 4 triệu USD so với tháng 9/2013. Dự báo tổng số lượng xe nhập khẩu trong 11 tháng sẽ lên tới 31.000  xe, tăng 28,3% so với cùng kỳ, tổng giá trị kim ngạch ước đạt 638 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ.

Những số liệu trên khiến nhiều người bất ngờ khi ngay từ cuối năm ngoái và đầu năm nay, dự báo xe nhập khẩu nguyên chiếc sẽ ngang bằng hoặc thấp hơn năm 2012. Bản thân dự báo đó cũng dựa trên một dự báo khác là nền kinh tế vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Đúng là nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, nhưng lượng tiêu thụ xe ô tô, cả xe lắp ráp trong nước và xe nguyên chiếc đều tăng mạnh, trong đó, phần thắng đang nghiêng về xe nhập khẩu nguyên chiếc. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô VN (Vama) thì trong 10 tháng năm 2013 tỷ lệ tăng trưởng về bán hàng của thị trường ô tô nhập khẩu nguyên chiếc so với cùng kỳ năm 2012 cao hơn hẳn so với xe lắp ráp trong nước (25% so với 18%).

Điều quan trọng, như một số chuyên gia đặt ra là sự tăng trưởng đó mang tính thời vụ hay xu thế ? Câu trả lời là cả hai, nhưng xu thế là yếu tố quan trọng hơn. Tại sao?

Thứ nhất, thực tế những tháng gần đây, sự sôi động, nhộn nhịp, tăng trưởng của thị trường ô tô nói chung đa phần là nhờ vào xe nhập khẩu. Ngoài sự tăng trưởng về số lượng thì sự đa dạng về mẫu mã, chủng loại và hàng loạt những thương hiệu (chủ yếu là xe hạng sang) như Lexus, Audi, Rang Rover, Peugout…đều đua nhau đổ bộ vào thị trường Việt Nam. Bên cạnh đó, những tháng cuối năm luôn được xem là thời điểm “vào mùa” của thị trường ô tô Việt, nên gọi đây là dịp thời vụ cũng không sai.

Thứ hai, như chúng tôi đã phân tích trong hàng loạt số báo vừa qua, việc nhập khẩu xe nguyên chiếc đang trở thành xu thế của thị trường ô tô Việt do các mức thuế nhập khẩu đang giảm dần theo lộ trình Afta mà sang năm 2014 sẽ giảm xuống còn 50%. Bản thân các DN, các liên doanh trong nước hiện đang đều đi hai chân, vừa nhập khẩu, vừa lắp ráp. Có những lien doanh, doanh nghiệp việc tiêu thụ xe nhập khẩu nguyên chiếc còn cao hơn cả xe lắp ráp. Như vậy, việc gia tăng nhập khẩu và bán xe nguyên chiếc đã thực sự trở thành xu thế, nhiều khả năng, năm sau sẽ cao hơn năm trước (Nếu so với xe lắp ráp trong nước).

(Xem thêm: Thị trường ôtô Việt: Tiếp tục chờ hay mua ngay)

Giá xe sẽ rẻ hơn ?

Một vấn đề mới, chưa được đề cập đến. Nếu bỏ qua câu chuyện về phát triển ngành công nghiệp, mà chỉ bàn về giá bán xe – điều quan trọng nhất đối với người tiêu dùng thì liệu rằng giá xe sẽ ngày càng rẻ hơn. Chưa chắc vì điều này vẫn chỉ là có thể. Tại sao ?

Bao nhiêu năm qua, giá xe tại VN thuộc hàng đắt nhất thế giới mà nguyên nhân chính như quan điểm của các DN, các lien doanh là do mức thuế suất các loại thuế như thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt quá cao. Điều này cũng chỉ đúng hay không rất khó để xác định vì gần như không ai năm rõ, tính toán được giá thành, giá bán của các mẫu xe, của các liên doanh. Giá cả bao nhiêu, công nghệ gì, lời hay lỗ đều chỉ có DN biết, rất khó để xác định. Và như vậy, giá xe rẻ hay đắt là do sự tính toán và quyết định của DN.

Đó là xe lắp ráp trong nước. Vậy còn xe nhập khẩu – đối tượng sản phẩm chính mà người tiêu dùng đang hết sức quan tâm ? Liệu khi thuế suất xuống dần, từ 60% hiện nay, xuống 50% vào năm sau, rồi từ  0 -5% vào năm 2018 thì giá xe có rẻ như các nước trong khu vực ?

Không chắc là vì thời gian vừa qua, giá xe nhập khẩu có giảm nhiều so với trước nhờ vào hai lý do chính là mức thuế nhập khẩu giảm và bản thân các nhà nhập khẩu xe nguyên chiếc cũng luôn muốn giảm giá để cạnh tranh với xe lắp ráp trong nước. Nhiều chuyên gia và DN đều nhận định, xu hướng này sẽ còn tiếp tục, nhưng chỉ trong vòng 1 - 2 năm tới, khi mức thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc theo lộ trình vào khoảng 40-50%. Tuy nhiên, thuế giảm, nhưng giá xe nhập khẩu chưa chắc đã giảm tương đương, mà còn căn cứ vào giá của xe lắp ráp trong nước để định ra giá bán.

Vậy, nếu khi thuế nhập khẩu xuống còn từ 0-5% thì giá xe nhập khẩu có giảm mạnh, thậm chí ngang bằng với khu vực hay không ? Chắc chắn là không. Vì như chúng tôi đã từng đề cập, hiện nay hầu hết các DN, các liên doanh lắp ráp ô tô trong nước đều đang đi bằng hai chân, vừa nhập khẩu, vừa lắp ráp và khi lắp ráp hay xe nhập khẩu thắng thế thì họ vẫn có lợi, họ biết điều chỉnh giá sao cho có lợi nhiều nhất. 

Điều này là tất yếu vì hầu hết các thương hiệu xe nhập khẩu khi muốn nhập khẩu vào VN đều phải qua tay họ. Họ trực tiếp nhập khẩu và bán hàng chính hãng hoặc cho phép DN khác làm điều đó, nhưng phải thông qua họ. Và khi đó, khi mà trong trường hợp xẩy ra việc các liên doanh rút lui, không lắp ráp, chuyển sang nhập khẩu xe nguyên chiếc thì tựu chung lại giá cả như thế nào, cao hay thấp vẫn do họ tự quyết định. 

Khi đó, ngành công nghiệp ô tô sẽ sụp đổ hoàn toàn, người tiêu dùng cũng vẫn khó để mua xe giá phù hợp. Riêng DN thì vẫn có lợi vì dù lắp ráp hay nhập khẩu xe nguyên chiếc thì giá cả đều do họ quyết định.  Vì vậy, nếu muốn giá xe ở mức hợp lý tốt nhất vẫn nên tạo ra một sự đối trọng, cạnh tranh giữa sản phẩm sản xuất trong nước và xe nhập khẩu. Và để giải quyết được điều này hoàn toàn phụ thuộc vào những nhà hoạch định chính sách.

Cũng có quan điểm cho rằng, nếu trong trường hợp chỉ còn 1- 2 DN lắp ráp, còn lại đều nhập khẩu hết thì các DN cũng khó bán xe với giá cao do phải cạnh tranh với xe lắp ráp của hai DN kia. Điều này đúng, nếu có những chính sách hợp lý giúp những DN lắp ráp còn lại bán được sản phẩm giá thấp. 

Điều này thực sự không đơn giản khi mà khách hàng mua ô tô luôn hướng tới những sản phẩm mới, mẫu mã đa dạng, phong phú, nhiều hãng khác nhau. Khi mà điều không đơn giản đó không thực hiện được thì giấc mơ về việc hạ giá xe là điều khó xẩy ra. Hay nói cách khác là phụ thuộc hoàn toàn vào quyết định của từng DN, từng hãng xe.

(Xem thêm: Ô tô nội bị đè bẹp)

Theo Bảo Anh