Phải làm cho người tiêu dùng nhận biết được thực phẩm bẩn

Phó Thủ tướng đánh giá cao sự tích cực của các cấp, các ngành trong công tác đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) trong năm qua. Việc phát hiện và tập trung tuyên truyền về các vụ việc, các cơ sở vi phạm không chỉ thu hút sự quan tâm mà còn nâng cao nhận thức của người dân khi lựa chọn, tiêu dùng các thực phẩm sạch, an toàn, tẩy chay thực phẩm bẩn.

Tuy nhiên, ATTP vẫn còn là vấn đề "nóng", được dư luận xã hội quan tâm, nhất là tình trạng sử dụng phụ gia chế biến thực phẩm, chất cấm trong chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật…

Theo Phó Thủ tướng, công tác đảm bảo ATTP đã có nhiều tiến bộ nhưng dư luận nhân dân chưa thực sự yên lòng khi tỉ lệ thực phẩm bị nhiễm hóa chất có giảm nhưng thực phẩm bị nhiễm vi sinh lại tăng.

“Qua kiểm tra cho thấy hiện nay chỉ có khoảng 7-8% thực phẩm bẩn và hơn 90% thực phẩm sạch, trách nhiệm của Nhà nước phải giúp để dân phân biệt được đâu là thực phẩm bẩn, đâu thực phẩm sạch, bằng các biện pháp quản lý, kỹ thuật... vì người dân không thể tự nhận biết bằng mắt được. Đồng thời việc quản lý VSATTP phải đi từ gốc, quy trình sản xuất, chăn nuôi theo nguyên lý phòng ngừa tích cực, chủ động chứ không để thực phẩm bẩn ra thị trường, ra bàn ăn rồi mới xử lý một cách thụ động”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Vì vậy, trong năm 2016, Phó Thủ tướng yêu cầu các thành viên Ban Chỉ đạo cần tiếp tục nỗ lực thực hiện, từ hoàn thiện hành lang pháp lý, đầu tư, tập huấn, nhằm hướng đến mục đích làm cho người tiêu dùng nhận biết được thực phẩm bẩn. Bên cạnh đó, lực lượng chức năng cần triển khai kiểm tra để loại bỏ thực phẩm không an toàn ở các chợ, đi đôi với việc vận động người dân không nuôi, trồng, sản xuất, tiêu thụ thực phẩm bẩn.

“Bộ NN&PTNT đã có các quy trình nuôi trồng, sản xuất an toàn theo VietGAP nhưng cũng cần phải tính đến việc tăng cường hỗ trợ cho địa phương, cho người dân khi thực hiện theo quy trình này, bởi nhiều người dân không được hướng dẫn đầy đủ về việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật”, Phó Thủ tướng lưu ý.

Đối với tình trạng sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, phụ gia thực phẩm, các thành viên Ban Chỉ đạo, nòng cốt là lực lượng công an, quản lý thị trường tăng cường điều tra, phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu Ban Chỉ đạo sớm soạn thảo, hoàn chỉnh văn bản ký kết chương trình phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giám sát ATTP tại cơ sở. Đồng thời, các cơ quan thông tấn, báo chí cần tiếp tục tuyên truyền để người dân hiểu, không lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, bởi đây là việc làm nguy hiểm, có thể gây hại cho bản thân, gia đình và cộng đồng xã hội...

Ảnh: VGP/Đình Nam

Năm 2015, công tác đảm bảo VSATTP đã có những chuyển biến tích cực. Qua thanh tra, kiểm tra, tỉ lệ cơ sở bị phạt tiền tăng từ 37,2% năm 2014 lên 51,1%. Riêng lực lượng quản lý thị trường kiểm tra xử lý trên 5.000 vụ vi phạm về an toàn thực phẩm, với số tiền phạt hành chính trên 17 tỉ đồng. Tỉ lệ cơ sở bị đình chỉ hoạt động tăng từ 1,3% năm 2014, lên 5,2% năm 2015.

Tình hình ngộ độc thực phẩm đang được kiểm soát, giảm nhiều về số vụ, số mắc, số tử vong so với cùng kỳ năm 2014, đặc biệt không để xảy ra các vụ ngộ độc tại các hội nghị, sự kiện lớn của đất nước và các đợt nghỉ lễ dài ngày. Tính đến ngày 15/12, toàn quốc ghi nhận trên 170 vụ ngộ độc thực phẩm với gần 5.000 người mắc, giảm số vụ, số mắc, số tử vong so với năm 2014.

Công tác đảm bảo ATTP trong trồng trọt, chăn nuôi được đẩy mạnh. Công tác giám sát và phân tích nguy cơ tiếp tục được duy trì, triển khai bài bản, đã kịp thời đưa ra cảnh báo và xử lý các trường hợp, sự cố mất an toàn thực phẩm, thông tin kịp thời đến người tiêu dùng.

Tuy nhiên, nhiều hạn chế đã được các đại biểu nêu tại hội nghị như sự phối hợp của chính quyền địa phương trong kiểm tra, giám sát chưa chặt chẽ. Việc quy hoạch hệ thống giết mổ tập trung và kiểm soát giết mổ, vệ sinh thú y chưa được cải thiện.

Tình trạng lạm dụng chất cấm trong chăn nuôi, thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất, kháng sinh, chất bảo quản trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản chưa được ngăn chặn. Nhiều vụ vi phạm nghiêm trọng về ATTP vẫn diễn ra. Tỉ lệ cơ sở thực phẩm xếp loại C sau tái kiểm tra chiếm tỉ lệ cao, tới gần 80%, chưa xử lý dứt điểm đối với những cơ sở này...

Năm 2016, Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về VSATTP sẽ đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành kiểm tra, phân loại 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp; tiếp tục triển khai các chương trình giám sát ATTP trong phạm vi toàn quốc, tập trung các vấn đề như: Sử dụng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất, bảo quản nông sản thực phẩm; vệ sinh an toàn trong giết mổ gia súc, gia cầm, nhất là các thành phố và các cơ sở sản xuất kinh doanh và sử dụng phụ gia thực phẩm, thực phẩm chức năng...

Trong dịp Tết Bính Thân và mùa lễ hội Xuân năm 2016, Ban Chỉ đạo yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thanh, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các mặt hàng được sử dụng nhiều trong dịp Tết như thịt, các sản phẩm từ thịt, rượu, bia, bánh, mứt, kẹo, củ, quả... Trong đó, chú trọng xử lý cơ sở có dấu hiệu vi phạm về bảo đảm ATTP.

Từ 20/12/2015 đến hết 25/3/2016 sẽ triển khai thực hiện việc kiểm tra, xử lý bảo đảm ATTP với mục tiêu giảm 10% số vụ ngộ độc thực phẩm so với cùng kỳ năm 2015.

Các đoàn kiểm tra liên ngành sẽ được thành lập từ trung ương đến cấp xã, phường, bảo đảm các cơ sở được thanh, kiểm tra trên cả nước tăng 10% so với cùng kỳ năm 2015; huy động tối đa các kênh truyền thông phổ biến các quy định của pháp luật về ATTP cũng như kiến thức trong việc lựa chọn, bảo quản, chế biến và tiêu dùng của người dân.