Hiện tượng 4 thập kỷ có 1: giá một mặt hàng tăng mạnh chưa từng thấy, đe dọa ngành công nghiệp 'ngọt ngào' của cả thế giới

Theo các nhà phân tích, nhiều khả năng một đợt thiếu hụt nguồn cung ca cao lần thứ ba toàn cầu sẽ xuất hiện vào vụ mùa thu hoạch năm nay, bắt đầu từ tháng 10.

Giá ca cao thế giới đã tăng khoảng 47% trong năm vừa qua, do lo ngại về thời tiết xấu và dịch bệnh mùa màng có thể gây ảnh hưởng đến sản lượng thu hoạch tại Cote d’Ivoire và Ghana, chiếm tới 2/3 nguồn cung ca cao toàn cầu.

Theo các nhà phân tích, nhiều khả năng một đợt thiếu hụt nguồn cung ca cao lần thứ ba toàn cầu sẽ xuất hiện vào vụ mùa thu hoạch năm nay, bắt đầu từ tháng 10, khi hiện tượng thời tiết El Nino có xu hướng tồi tệ hơn.

Điều này sẽ dẫn đến việc giá ca cao tiếp tục tăng, tác động đến giá đầu vào của một trong những nguyên liệu quan trọng nhất tạo ra các loại bánh, sôcôla, thức uống và đồ ăn vặt… có thể gây ra lạm phát trên thị trường lương thực, trong bối cảnh áp lực chi phí thực phẩm nói chung đã dịu bớt.

Các nhà sản xuất sôcôla hàng đầu thế giới, như Hershey Co. và Lindt & Spruengli AG cảnh báo giá hàng hóa đầu vào tăng sẽ gây tổn hại đến nhu cầu của người mua. Điều này đã được quan sát thấy trên thực tế, khi xuất hiện dấu hiệu hạ nhiệt trên thị trường sôcôla châu Âu và châu Á.

Ông Darren Stetzel, Phó Chủ tịch phụ trách mảng hàng hóa “mềm” khu vực châu Á tại nhà môi giới thị trường StoneX, cho biết: “Tình hình hiện tại có vẻ tương đối tồi tệ, trừ khi có sự cải thiện đáng kể về triển vọng. Việc tăng giá hơn nữa có thể ảnh hưởng đến tiêu dùng.”

Vào trung tuần tháng Chín, giá ca cao trên sàn giao dịch hàng hóa New York (Mỹ) đã đạt mức đỉnh của 12 năm, tiệm cận ngưỡng giá kỷ lục ghi nhận vào cuối năm 1979. Vào thời điểm đó, giá ca cao tăng vọt là do mưa quá nhiều, cùng với sự bùng phát sâu bệnh và một số dịch bệnh khác gây tàn phá mùa màng ở Tây Phi.

Giám đốc điều hành của cơ quan quản lý ngành Le Conseil Cafe-Cacao, Yves Kone, cho rằng ngành nông nghiệp và chế biến ca cao toàn cầu ngày càng đối mặt với nhiều thách thức hơn, có thể dẫn đến việc tạo lập mặt bằng giá mới cho ca cao.

Ông Kone phân tích, bên cạnh những rủi ro liên quan tới thời tiết, các nước, trong đó có những quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU), đang tăng cường quy tắc truy xuất nguồn gốc sản phẩm, ngăn chặn tình trạng buôn lậu. Điều này cũng tạo ra rào cản cho các thương gia trong ngành.

Vào tháng 7, một số thương gia dự báo sản lượng của vụ mùa ca cao chính tại Cote d’Ivoire, kéo dài từ ngày 1/10/2023 đến hết tháng 3/2024, sẽ giảm gần 1/5 so với vụ mùa năm trước. Tuy nhiên, khối lượng nguồn cung có thể nhiều hơn do một số nhà nông đã giữ lại một lượng lớn ca cao thu hoạch từ các vụ mùa phụ, nhỏ hơn trong năm, do dự đoán giá ca cao sẽ tăng trong vụ mùa mới.

Các nhà phân tích tại Rabobank và Marex dự đoán sản lượng của Tây Phi sẽ giảm trong mùa giải 2023-24. Marex dự báo thâm hụt toàn cầu ở mức 279.000 tấn, nhiều hơn cả hai đợt thiếu hụt trước đó cộng lại.

Stetzel của StoneX cho biết: “Sôcôla là một mặt hàng xa xỉ nên không phải lúc nào nó cũng tuân theo mối tương quan co giãn giữa giá và cầu. Nhưng giá cao hơn cuối cùng sẽ đồng nghĩa với việc ít người tiêu dùng hơn”.

Tại Việt Nam, sản lượng hạt ca cao hàng năm đạt khoảng 4.500 tấn, chỉ chiếm khoảng 0,1% sản lượng của thế giới (hơn 4 triệu tấn/năm).

Giống ca cao được trồng ở Việt Nam là giống lai Trinitario là giống có chất lượng cao nằm trong top 10% loại hạt “hương vị” trên toàn thế giới. Do đó, mặc dù sản lượng chỉ chiếm phần nhỏ nhưng hạt ca cao của Việt Nam lại được thế giới đánh giá cao bởi hương vị độc đáo, khác biệt với hạt ca cao được trồng ở châu Phi.

Tham khảo: Bloomberg