Hiện tượng thời tiết cực đoan khiến những ly cà phê rẻ nhất cũng đang tăng giá

Theo báo cáo của đơn vị nghiên cứu BMI của Fitch Solutions, “Hiện tượng thời tiết El Nino được dự báo sẽ lan rộng trong quý III/2023, dấy lên lo ngại về sản lượng cà phê robusta sẽ giảm mạnh tại Việt Nam và Indonesia, kéo theo giá sẽ tăng vọt."

Báo cáo cũng cho biết vụ mùa cà phê robusta ở Brazil cũng bị ảnh hưởng tiêu cực bởi hạn hán.

Hạt cà phê robusta được biết đến với đặc tính đắng và tính axit cao hơn, chứa nhiều caffein hơn so với hạt cà phê arabica cao cấp và đắt tiền hơn.

Do đó, giá cà phê hòa tan và cà phê espresso (thường được làm bằng hạt cà phê robusta) có thể chịu áp lực trong bối cảnh lo ngại về nguồn cung và nhu cầu cà phê robusta cao hơn bình thường khi người tiêu dùng chuyển sang các sản phẩm thay thế rẻ hơn cho arabica.

El Nino khiến thời tiết nóng và khô hơn bình thường tại vùng nhiệt đới trung và đông Thái Bình Dương. Các nhà khoa học khí hậu đang dự đoán rằng, El Nino năm nay có thể xuất hiện vào nửa cuối năm 2023.

Trong khi đó, khu vực Đông Nam Á gần đây đã chứng kiến đợt nắng nóng kỷ lục vào giữa tháng 5. Báo cáo của BMI cho biết: “Trên khắp Đông Nam Á, hiện tượng El Nino có liên quan đến lượng mưa dưới mức trung bình và nhiệt độ cao hơn, cả hai đều làm giảm sản lượng cà phê”.

Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (FAO), Việt Nam, Indonesia và Brazil là những nhà sản xuất cà phê robusta lớn nhất thế giới.

Các nhà phân tích cho biết: “Chúng tôi lưu ý đến mưa lớn ở Indonesia xuyên suốt ba quý đầu năm nay, điều này đã có tác động tiêu cực đến chất lượng hạt cà phê, trong đó Bộ Nông Nghiệp Mỹ đã dự báo sản lượng cà phê robusta sẽ giảm khoảng 1/5”.

Carlos Mera, người đứng đầu thị trường hàng nông sản tại Rabobank dự báo sản lượng cà phê robusta sẽ giảm 10% xuống còn 11,2 triệu bao trong vụ thu hoạch sắp tới.

Năm 2016, tình trạng thiếu nước liên quan đến El Nino ở cả Việt Nam và Indonesia đã khiến sản lượng toàn cầu sụt giảm gần 10%. "Không có gì lạ khi Việt Nam và Indonesia chứng kiến sản lượng cà phê robusta giảm 20%”, Shawn Hackett, chủ tịch công ty môi giới hàng hóa Hackett Financial Advisors cho biết.

“Điều đó có nghĩa là sản lượng cà phê robusta bị thu hẹp khá nghiêm trọng”, ông cho biết.

Nhu cầu tăng đối với cà phê robusta

Hạt robusta chiếm 40% sản lượng cà phê thế giới và hạt arabica chiếm 60% sản lượng cà phê toàn cầu còn lại. Hạt cà phê arabica thường được xem là có chất lượng cao hơn và có giá cao hơn robusta.

Tuy nhiên, áp lực kinh tế toàn cầu đang làm tăng nhu cầu đối với cà phê robusta.

Báo cáo của BMI cho biết, giá cà phê robusta được hỗ trợ khi các nhà sản xuất sản phẩm cà phê và người tiêu dùng có xu hướng sử dụng cà phê robusta thay vì cà phê arabica đắt tiền hơn để tiết kiệm chi phí trong thời kỳ lạm phát.

Giá cà phê robusta gần đây đã tăng vọt lên mức cao nhất trong 15 năm là 2.783 USD/tấn vào cuối tháng 5. Trong khi đó, giá cà phê arabica đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2019 do nhu cầu đối với loại cà phê tương đối rẻ hơn tăng vọt.

Tại thị trường Việt Nam, giá cà phê robusta liên tục thiết lập kỷ lục mới, có lúc chạm mốc 64.000 đồng/kg ở một số địa phương vào cuối tháng 5, tuy nhiên sau đó đã nhanh chóng điều chỉnh. Hiện giá cà phê giá cà phê trung bình cả nước sát mốc 62.000 đồng/kg. 

“Nói chung, châu Á ưa chuộng robusta hơn arabica và do đó, nhu cầu về robusta đang tăng với tốc độ nhanh hơn nhiều so với nhu cầu về arabica”, ông Shawn Hackett cho biết.

Tuy nhiên, châu Á không phải là khu vực duy nhất ngày càng ưa chuộng cà phê robusta.

Natalia Gandolphi, nhà phân tích tại HedgePoint Global Markets' Intelligence cho biết: “Mặc dù việc giảm nhập khẩu cà phê arabica đã qua chế biến một phần là do nguồn cung ít hơn…, nhưng việc chuyển sang cà phê robusta cho thấy cà phê rẻ hơn đang được thị trường châu Âu ưa chuộng hơn”.

Nhà phân tích Natalia Gandolphi dự kiến cà phê robusta sẽ thâm hụt 4,16 triệu bao trong giai đoạn tháng 10/2023 đến tháng 9/2024.

Tham khảo: WSJ