Hòa Phát có lãi trở lại sau 2 quý lỗ nặng, một loạt công ty chứng khoán rơi vào thế “việt vị”

Đúng như nhận định “giai đoạn khó khăn nhất của ngành thép đã qua” của Chủ tịch HĐQT Trần Đình Long tại kỳ ĐHĐCĐ thường niên diễn ra cuối tháng 3, Tập đoàn Hòa Phát (HPG) đã có lãi trở lại trong quý 1/2023 sau 2 quý lỗ nặng liên tiếp.

Quý đầu năm, Hòa Phát ghi nhận doanh thu đạt 26.865 tỷ đồng, giảm 39% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 383 tỷ đồng, giảm đến hơn 95% so với cùng kỳ nhưng đã khả quan hơn nhiều so với mức lỗ lên đến hàng nghìn tỷ trong 2 quý trước đó. Lĩnh vực sản xuất thép và sản phẩm liên quan vẫn là chủ lực và đóng góp 94% lợi nhuận sau thuế toàn tập đoàn.

Kết quả kinh doanh của Hòa Phát giúp cổ đông ngành thép có thể tạm “thở phào” nhưng lại vô tình khiến một loạt công ty chứng khoán rơi vào thế “việt vị” bởi các dự báo có phần bi quan trước đó.

Trong báo cáo trước đó, KBSV dự phóng doanh thu quý đầu năm của Hòa Phát sẽ giảm 44% so với cùng kỳ, còn 24.588 tỷ đồng. Biên lợi nhuận thấp, đạt 3% so với 23% cùng kỳ. CTCK này dự báo doanh nghiệp đầu ngành thép chưa thể thoát cảnh thua lỗ với lợi nhuận sau thuế quý 1/2023 dự phóng âm 130 tỷ đồng, giảm 102% so với cùng kỳ .

Tương tự, với nhu cầu yếu, VNDirect lo ngại về khả năng chuyển rủi ro tăng giá nguyên liệu đầu vào của Hòa Phát sang phía người tiêu dùng cuối cùng. Bên cạnh đó, hiệu suất vận hành nhà máy thấp trong nửa đầu năm 2023 cũng sẽ tác động tới biên lợi nhuận của công ty. CTCK này ước tính biên EBITDA của Hòa Phát trong quý 1/2023 thấp hơn 1,8 điểm % so với quý trước và dự phóng lợi nhuận ròng có thể vẫn sẽ âm trong quý đầu năm.

Mới nhất, theo báo cáo ước tính kết quả kinh doanh quý 1/2023 của 32 doanh nghiệp, SSI Research đã dự báo Hòa Phát có thể ghi nhận lỗ trong quý đầu năm do công suất hoạt động tiếp tục giảm trong bối cảnh nhu cầu yếu. Tuy nhiên, CTCK này cũng nhận định mức lỗ có thể ít hơn so với mức lỗ của 2 quý liền trước nhờ sự hồi phục của giá thép.

Khó khăn nhất có thể đã qua nhưng thách thức vẫn còn

Nhiều khả năng lợi nhuận của Hòa Phát được cải thiện trong quý 1 phần nào đến từ xu hướng hồi phục của giá thép trong 3 tháng đầu năm. Theo dữ liệu từ tradingeconomics, giá thép thanh vằn tại thị trường Trung Quốc vào giữa tháng 3 đã leo lên mức cao nhất trong vòng 9 tháng. So với thời điểm chạm đáy 2 năm vào cuối tháng 10 năm ngoái, giá loại hàng hoá này đã tăng gần 26%.

Cùng xu hướng, giá thép xây dựng tại thị trường trong nước cũng tăng mạnh trong 3 tháng đầu năm. Giá một số loại thép của Hoà Phát cũng đến cuối tháng 3 đã tăng khoảng 1,5-2 triệu đồng/tấn. Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho hay, giá thép liên tục tăng trong quý 1 chủ yếu do giá nhập các loại nguyên liệu đầu vào cho sản xuất thép như than, quặng sắt, thép phế, cuộn cán nóng... tăng cao.

Tuy nhiên, giá thép sau đó đã có dấu hiệu đảo chiều và bắt đầu giảm mạnh từ đầu tháng 4 đến nay. Giá thép thanh vằn tại Trung Quốc đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ giữa tháng 11 năm ngoái trong khi giá một số loại thép trong nước cũng đã giảm đến 1 triệu đồng/tấn trong khoảng 3 tuần trở lại đây.

Ngoài xu hướng đảo chiều của giá thép, nhu cầu tiêu thụ yếu cũng là một vấn đề đau đầu với các nhà sản xuất thép. Trong quý 1/2023, Hòa Phát đã sản xuất 1,2 triệu tấn thép thô, giảm 42% so với cùng kỳ. Sản lượng bán hàng thép xây dựng, phôi thép và HRC đạt 1,37 triệu tấn, cũng giảm 37% so với cùng kỳ. Nhu cầu yếu sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch mở lại các lò cao trong thời gian tới của tập đoàn, dự kiến sẽ khởi động lại 1 lò vào đầu tháng 4 và 2 lò vào tháng 5.

Theo một số nhận định, ngành thép có thể tăng trưởng tích cực trở lại từ quý 3 nhờ các yếu tố: sản lượng tiêu thụ thép tăng trở lại; biên lợi nhuận gộp được cải thiện khi giá nguyên liệu đầu vào giảm và dự phóng giảm giá hàng tồn kho thấp hơn; lỗ tỷ giá giảm mạnh. Dù vậy, Hòa Phát vẫn lên kế hoạch kinh doanh rất thận trọng với mục tiêu lợi nhuận ròng 8.000 tỷ đồng, giảm 5,3% so với năm ngoái.