Học cách cân bằng cuộc sống từ các quốc gia hạnh phúc nhất thế giới: Đan Mạch không có khái niệm làm thêm giờ trong khi Phần Lan dành cả mùa hè bên người thân

"Hạnh phúc không phải là đo đếm việc ai đó cười ít hay nhiều ngày hôm qua mà là việc một người cảm thấy thế nào về cuộc sống hằng ngày của họ", nhà kinh thế học Jeff Sachs, giáo sư tại Đại học Columbia và cũng là đồng sáng lập Báo cáo Hạnh phúc Thế giới chia sẻ.

Hạnh phúc dường như là một khái niệm trừu tượng rất khó định lượng, nhưng thực tế có hẳn một khoa học nghiên cứu về nó.

Mỗi năm, một nhóm các chuyên gia hạnh phúc từ khắp nơi trên thế giới lại cùng tham gia đánh giá, xếp hạng 156 quốc gia về mức độ hạnh phúc của công dân mỗi nước. Kết quả xếp hạng được công bố trong Báo cáo Hạnh phúc Thế giới (World Happiness Report) thường niên.

Thước đo hạnh phúc

 Kể từ khi Báo cáo Hạnh phúc Thế giới công bố lần đầu năm 2012, các quốc gia Bắc Âu - gồm Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển, Phần Lan và Iceland, cùng với quần đảo Faroe, Greenland (quốc gia tự trị thuộc Đan Mạch) và Aland (vùng tự trị thuộc Phần Lan) - thường xuyên có mặt trong nhóm dẫn đầu bảng xếp hạng hạnh phúc.

Năm 2019 và 2018, Phần Lan liên tục đứng vị trí đầu tiên. Năm 2017, vị trí này thuộc về Na Uy trong khi Đan Mạch đã giành ngôi đầu bảng liên tiếp vào năm 2013 và 2016. Thụy Sĩ cũng không ngoại lệ khi giành thứ hạng cao nhất năm 2015.

Tất cả những chuyện này không hề ngẫu nhiên. Các nước Bắc Âu có thứ hạng cao trong bảng xếp hạng hạnh phúc là bởi họ có chất lượng sống cũng như chính sách phúc lợi xã hội cực kỳ tốt, chẳng hạn như chính sách giáo dục và y tế miễn phí, tỉ lệ phạm tội thấp, mạng lưới an ninh xã hội dễ chịu, cộng đồng dân cư tương đối thuần nhất và đời sống người dân thịnh vượng.

Song có lẽ điều quan trọng hơn cả đó là các nước này đều ưu tiên sự cân bằng trong cuộc sống, hay được hiểu là "công thức của hạnh phúc" như quan điểm của Jeff Sachs. "Đây không phải xã hội dành mọi thời gian và nỗ lực để trở thành những người siêu giàu, mà ngược lại họ tìm kiếm sự cân bằng hiệu quả trong đời sống và có được các kết quả vô cùng tích cực", ông chia sẻ.

Làm ít giờ nhưng hiệu quả cao

Một tuần làm việc toàn thời gian ở Đan Mạch thông thường là 37 giờ trong 5 ngày. Trong khi đó, một người Mỹ làm việc trung bình một tuần 44 giờ, tương đương 8,8 giờ/ngày.

Trong khi phần lớn mọi người coi chuyện ai đó miệt mài làm nhiều giờ mỗi ngày là một minh chứng cho sự thành công và như một cách để vượt trội trong sự nghiệp thì người Đan Mạch lại coi đó là điểm yếu.

Theo bà Kay Xander Mellish, nhà tư vấn doanh nghiệp người Đan Mạch và đồng thời là tác giả cuốn sách "How to work in Denmark" (Cách làm việc ở Đan Mạch), người Đan Mạch cho rằng việc phải làm việc thêm ngoài giờ nghĩa là người này đã không thể hoàn thành nhiệm vụ trong khoảng thời gian được giao. Theo Bộ Ngoại giao Đan Mạch, hầu hết người lao động ở đây đều rời công sở vào khoảng 16 giờ mỗi ngày.

Hầu hết người lao động ở Đan Mạch rời công sở vào khoảng 4 giờ chiều.

Trên thực tế, để làm việc hiệu quả tối đa, người Đan Mạch không tụ tập, tán gẫu với đồng nghiệp ở nơi làm việc hay tranh thủ khoảng thời gian rảnh rỗi để làm việc ngoài luồng. Dù chỉ ở văn phòng 7,5 giờ/ngày nhưng tất cả đều tập trung làm việc trong toàn bộ thời gian đó. Với họ, thời gian tự do là thứ quan trọng nhất, vì thế hiếm khi mọi người hẹn nhau ăn uống với đồng nghiệp sau giờ làm để thảo luận thêm về công việc.

Thu xếp thời gian làm việc linh động cũng rất phổ biến ở các nước Bắc Âu. Chẳng hạn Saara Alhopuro, nhà ngoại giao làm việc ở Helsinki (Phần Lan), cho biết chị chỉ phải tới văn phòng 3 lần mỗi tuần. Chị được phép làm việc từ xa 1 ngày trong tuần và sau đó dành thời gian rảnh rỗi cho sở thích riêng là chụp ảnh những cây nấm.

Thực tế ở Phần Lan, nhân viên có quyền đổi thời gian ngày làm việc của họ sớm hoặc chậm hơn 3 tiếng so với yêu cầu thông thường để có thể thu xếp cuộc sống riêng hợp lý hơn.

Đảm bảo 5 tuần nghỉ ngơi vẫn có lương

Tại Đan Mạch, bất kể vị trí hay lĩnh vực nghề nghiệp là gì, người lao động toàn thời gian ở tổ chức nào cũng được đảm bảo có 5 tuần nghỉ ngơi vẫn được trả lương theo quy định. Trong khi đó, một nhân viên có kinh nghiệm làm việc 5 năm ở Mỹ chỉ được phép nghỉ 15 ngày có lương. Tuy nhiên, chỉ có 41% trong số đó cảm thấy mình được ông chủ khuyến khích cho nghỉ ngơi. Vì thế, dù được phép nghỉ nhưng rất nhiều người không sử dụng tất cả khoảng thời gian đó để tận hưởng kỳ nghỉ trọn vẹn.

Đan Mạch hoàn toàn trái ngược. Mọi người dành từng giây phút để nghỉ ngơi. Chẳng hạn nếu bạn liên lạc với một người quen ở Đan Mạch hay Thụy Điển vào cuối tháng 7 hoặc tháng 8, rất có thể họ đang ở một nơi xa xôi nào đó để tận hưởng kỳ nghỉ của mình.

Ở Phần Lan, nhiều người dành cả mùa hè để có chuyến du lịch ở những miền quê thanh bình với người thân và bè bạn. Trái với quan niệm thông thường, họ tin rằng việc cho phép bản thân có những giây phút tự do có thể giúp cải thiện năng suất làm việc hiệu quả.

Loại bỏ áp lực là một trong những mối quan tâm

Xuất phát từ việc coi trọng sự cân bằng cuộc sống và công việc, nhiều người lao động ở Bắc Âu sẵn sàng bỏ việc nếu cảm thấy việc đó tạo cho họ quá nhiều áp lực. Điều đáng nói hơn khi chính phủ sẵn sàng hậu thuẫn họ trong quyết định đó.

Như trường hợp của chị Christina Konig Koehrse ở Copenhagen, khi quyết định nghỉ việc vì quá áp lực, chị được chính phủ hỗ trợ 2.000 USD/tháng để có thời gian cân nhắc và lựa chọn công việc khác phù hợp hơn. "Tôi đã không thể cân bằng cuộc sống và công việc khi làm việc trong ngành quảng cáo. Nó cũng không giúp tôi cảm thấy hạnh phúc tí nào. Nhờ có khoản hỗ trợ, tôi có thể nghỉ việc, dành thời gian để cân nhắc và tìm ra trang tiếp theo của cuộc đời mình", chị chia sẻ.

Hiện tại Konig Koehrsen đang đi học để trở thành một họa sĩ với khoản trợ cấp giáo dục 1.000 USD/tháng từ chính phủ.

Tự do là một giá trị quan trọng trong một xã hội cũng như quyết định hạnh phúc của ai đó. "Bạn có thể định hình cuộc sống mà mình mong muốn không? Nếu bạn bị mắc kẹt bởi nghèo đói, bởi nợ nần thì câu trả lời có lẽ là "Không". Nhưng nếu bạn được trao cơ hội để theo đuổi niềm đam mê của mình, câu trả lời là "Có" chứ nhỉ. Và nếu "Có", nó có thể khiến nhiều người hạnh phúc hơn rất nhiều", giáo sư Jeff Sachs chia sẻ.

Theo CNBC