Hội nghị lần thứ 8 của INTOSAI WGBD bàn thảo về dữ liệu lớn trong nâng cao chất lượng kiểm toán

Trong 3 ngày, từ 10 - 12/9/2024, tại Ninh Bình, Kiểm toán nhà nước Việt Nam là nước chủ nhà, tổ chức Hội nghị lần thứ 8 Nhóm công tác Dữ liệu lớn của Tổ chức quốc tế Các cơ quan Kiểm toán tối cao (INTOSAI WGBD) với chủ đề: “Quản trị dữ liệu - công cụ hiệu quả mới trong kiểm toán - từ góc độ chất lượng dữ liệu”.

Hội nghị thu hút sự tham dự của hơn 100 đại biểu trong nước và quốc tế, trong đó có hơn 40 đại biểu đến từ 23 cơ quan kiểm toán tối cao (SAI); sự góp mặt của đại diện lãnh đạo Quốc hội, Tổng Kiểm toán nhà nước Việt Nam, lãnh đạo tỉnh Ninh Bình và một số tỉnh lân cận, các Đại sứ quán…

Chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về hoạt động kiểm toán dữ liệu lớn

Theo Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn, trong những năm qua, INTOSAI WGBD đã có những bước phát triển đáng kể, đặc biệt là trong những hoạt động chia sẻ kiến thức về kiểm toán chất lượng cao thông qua việc sử dụng các công nghệ tiên tiến, đóng góp hữu ích cho cộng đồng INTOSAI nói chung và các thành viên nói riêng.

Tham gia với vai trò quan sát viên từ năm 2020, đến tháng 10/2023, Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của INTOSAI WGBD; và đã có những đóng góp tích cực đối với các hoạt động của Nhóm công tác.

Tại Hội nghị lần này, Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã phối hợp với Kiểm toán nhà nước Trung Quốc, lựa chọn với chủ đề “Quản trị dữ liệu - công cụ hiệu quả mới trong kiểm toán - từ góc độ chất lượng dữ liệu” để các SAI là thành viên và quan sát viên của Nhóm công tác nghiên cứu, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về những thách thức, cơ hội, những bài học thành công và kinh nghiệm quý báu nhằm hoàn thiện công tác quản trị dữ liệu nói riêng và hoạt động kiểm toán dữ liệu lớn nói chung.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải - nhấn mạnh, một trong những mục tiêu quan trọng được xác định tại Chiến lược Phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030 đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành là "Hoàn thiện môi trường làm việc điện tử của Kiểm toán nhà nước theo hướng xây dựng hạ tầng dữ liệu, hệ thống quản trị dữ liệu lớn tập trung, kết nối với các hệ thống cơ sở dữ liệu liên quan để thu thập, ứng dụng các công cụ phân tích, dự báo đáp ứng yêu cầu quản lý, phát triển hoạt động kiểm toán trong môi trường số; đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ số, tiêu biểu là công nghệ dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên, kết nối vạn vật trong hoạt động kiểm toán và chỉ đạo điều hành nội bộ…". 

Đồng thời quản trị dữ liệu tốt, chuyển đổi số thành công của Kiểm toán nhà nước Việt Nam là một trong những nội dung có quan hệ mật thiết với "Đề án xây dựng Quốc hội điện tử hướng Quốc hội số" của Quốc hội Việt Nam đang được xây dựng và triển khai.

Thực tế hoạt động kiểm toán cho thấy, dữ liệu vừa là tài sản của quản trị, vừa là công cụ để các SAI cùng xây dựng chính sách động lực thúc đẩy giải trình. Nhưng tiềm năng của dữ liệu lớn cũng đi kèm với một loạt thách thức nếu muốn khai thác dữ liệu hiệu quả. Vì vậy, tại hội nghị này, các đại biểu đã cùng trao đổi những cách làm hay và cùng giải quyết thách thức phải đối mặt, thể hiện chí hướng cùng nhau định hình kiểm toán công của thời đại số.

6 nhiệm vụ để kích hoạt dữ liệu

Ông Ma Wenhui - Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Trung Quốc cho rằng, những công nghệ mới với dữ liệu lớn, Internet vạn vật, AI đang nở rộ và tất cả các quốc gia trên thế giới hàng ngày đều sử dụng dữ liệu lớn để hiện đại hóa hệ thống quản trị xã hội, quản trị quốc gia và kiểm toán công là một cấu phần rất quan trọng quản trị quốc gia.

Các SAI toàn cầu đều ghi nhận tầm quan trọng của dữ liệu lớn trong việc thúc đẩy nâng cao chất lượng của kiểm toán. Trong 8 năm vừa qua, các nguồn lực dữ liệu do các thành viên của INTOSAI thực hiện đã gia tăng nhanh chóng và các công nghệ cũng được nâng cấp để ứng dụng được dữ liệu lớn rộng rãi hơn. Tuy nhiên, các SAI đang gặp nhiều thách thức khi dữ liệu chưa được chuẩn hoá, việc ứng dụng công nghệ còn nhiều dư địa để có thể làm tốt hơn.

Theo Hiệp hội Quản trị dữ liệu quốc tế, quản trị dữ liệu bao gồm quản lý dữ liệu tài nguyên thông qua việc cấp phép, trong đó có việc phân tích dữ liệu để làm sao dữ liệu được quản trị hiệu quả. Quản trị dữ liệu là nhiệm vụ mang tính hệ thống, phức tạp, liên quan nhiều bên để cùng giải quyết các khâu trong chuỗi giá trị.

Theo ông Ma Wenhui, quản trị dữ liệu là nhiệm vụ mang tính hệ thống và phức tạp liên quan đến nhiều bên và nó giải quyết tất cả các khâu trong chuỗi giá trị. Để tăng cường quản trị dữ liệu, chúng ta cần phải tập trung để phát triển, nâng cao năng lực kiểm toán và có được nỗ lực hợp tác của tất cả các bên nhằm thúc đẩy thực hiện 6 nhiệm vụ để kích hoạt dữ liệu.

Cụ thể: Cần xây dựng hệ thống dữ liệu và xác định rõ trách nhiệm giữa các cơ quan quản lý dữ liệu và cơ quan kiểm toán; cải thiện cơ chế quản lý, phân tích dữ liệu và chuẩn hóa dữ liệu; nâng cao hệ thống tối ưu hóa việc lưu trữ dữ liệu và các thuật toán; nâng cao hệ thống cấp phép dữ liệu để giúp các kiểm toán viên có thể tiếp cận dễ dàng hơn, hiệu quả hơn; nâng cao hiệu suất của việc ứng dụng cơ chế sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tích hợp dữ liệu, phối hợp giữa kiểm toán tại chỗ và kiểm toán từ xa; đảm bảo việc tuân thủ cũng như an ninh dữ liệu thông qua việc tăng cường các hệ thống về quản lý an ninh dữ liệu.

Tại hội nghị, các đại biểu của Kiểm toán nhà nước Trung Quốc, Kiểm toán nhà nước Brazil, Kiểm toán nhà nước Ấn Độ đã lần lượt trình bày các báo cáo quan trọng, gồm: Báo cáo tiến độ của Nhóm công tác INTOSAI WGBD; Báo cáo tiến độ Đề án nghiên cứu về “Ứng dụng dữ liệu lớn trong lĩnh vực dịch vụ y tế và an sinh xã hội”; Báo cáo tiến độ Đề án nghiên cứu về “Trí tuệ nhân tạo trong quy trình kiểm toán”.

Ngoài 3 báo cáo quan trọng của Nhóm công tác, 22 SAI thành viên, quan sát viên có bài tham luận xoay quanh chủ đề “Quản trị dữ liệu - công cụ hiệu quả mới trong kiểm toán - từ góc độ chất lượng dữ liệu”. Các tham luận tập trung chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm về những thách thức, cơ hội, những bài học thành công và kinh nghiệm quý báu nhằm hoàn thiện công tác quản trị dữ liệu nói riêng và hoạt động kiểm toán dữ liệu lớn nói chung. Kiểm toán nhà nước Việt Nam trình bày tham luận nêu rõ thực trạng công tác xây dựng hạ tầng dữ liệu và ứng dụng phân tích dữ liệu trong hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước Việt Nam; những kết quả đạt được, những khó khăn thách thức và đề xuất giải pháp tháo gỡ.

Đây là hội nghị thường niên có số lượng diễn giả lớn nhất trong số các cuộc họp của INTOSAI WGBD từ trước đến nay. Điều này thể hiện Nhóm công tác INTOSAI WGBD ngày càng thu hút sự quan tâm của cộng đồng kiểm toán quốc tế nhờ vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy ứng dụng dữ liệu lớn trong lĩnh vực kiểm toán, đồng thời phản ánh tầm quan trọng của dữ liệu lớn trong việc tối ưu hóa quy trình và hiệu quả kiểm toán.

Từ góc độ địa phương, ông Đoàn Minh Huấn - Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình tin tưởng hội nghị sẽ góp phần vào thành công chung trong các hoạt động của INTOSAI, giúp các thành viên chia sẻ kinh nghiệm về các phương pháp và công cụ tiên tiến trong lĩnh vực dữ liệu lớn, góp phần nâng cao hiệu quả công tác kiểm toán và điều hành, quản lý ngân sách, tài sản công.