'Im hơi lặng tiếng' bấy lâu nay, đế chế Apple đang lặng lẽ thay đổi như thế nào?

Khi Tim Cook chuẩn bị phát biểu tại hội nghị nhà phát triển hàng năm của Apple vào tuần tới, thì nhìn từ bên ngoài Apple vẫn rất giống như họ đang kinh doanh một cách bình thường.

Vào cuối năm ngoái, đã có 900 triệu chiếc iPhone được sử dụng trên toàn thế giới và chạy hệ điều hành iOS. Apple đã tạo ra một thị trường mới khổng lồ cho các dịch vụ kỹ thuật số trong hơn một thập kỷ qua, khiến cho những bữa tiệc hàng năm được các nhà phát triển ở San Jose tổ chức trở thành một trong những điểm nổi bật trong những sự kiện của làng công nghệ.

Tuy nhiên, đế chế Apple đang thay đổi ra sao và điều đó có ý nghĩa như thế nào về dài hạn đối với các nhà phát triển, tổng số lãi và lỗ của công ty?

Chi phí cho những nhà phát triển

Rốt cuộc, chỉ ba tuần trước, Tòa án Tối cao Mỹ, trong một quyết định với đa số phiếu, giải quyết vụ việc người tiêu dùng kiện Apple do hơn 30% tiền hoa hồng mà họ phải trả từ các khoản thanh toán trong App Store. Phán quyết này không liên quan đến giá trị của vụ việc và Apple có thể có lý khi cho rằng họ có thể kiếm được tiền từ loại phí tính cho các nhà phát triển.

Nhưng nó vẫn mở ra một loạt các thách thức đối với các nền tảng kỹ thuật số phổ biến như iOS. Với ý kiến cho đa số, thẩm phán Brett Kavanaugh đã đề xuất, các nhà phát triển ứng dụng cũng có thể có quyền hợp pháp để khiếu nại với Apple về tiền hoa hồng của App Store.

Đó là một thông điệp nên được khuyến khích với sự nhóm họp tại Hội nghị Nhà phát triển Toàn cầu. Apple đã trả 36 tỷ USD cho các nhà phát triển vào năm ngoái - họ giữ 15 tỷ USD cho mình (mặc dù việc cắt giảm 30% đã giảm cho các dịch vụ thuê bao sau năm đầu tiên của họ).

Đối với các nhà phát triển bên thứ ba, đây không phải là một câu hỏi về lợi nhuận bị thất thoát. Các công ty cạnh tranh trực tiếp với các dịch vụ của Apple, chẳng hạn như ứng dụng âm nhạc Spotify, phàn nàn rằng mức phí 30% khiến họ gặp bất lợi với các dịch vụ gia đình không phải trả chi phí vận chuyển.

Đây là một vấn đề rõ ràng nhưng không ai muốn bàn luận tại sự kiện tuần này. Bởi nó diễn ra khi áp lực lớn nhất từ trước tới nay của Apple trong việc thúc đẩy phát triển dịch vụ. Được ra mắt tại một sự kiện hoành tráng vào mùa xuân năm nay, điều này liên quan đến các doanh nghiệp đăng ký mới cạnh tranh trực tiếp trong một số danh mục lớn nhất trong App Store, như tin tức, trò chơi và video.

Sự trở lại của những dịch vụ Apple

Các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ thuê bao có khả năng sẽ thảo luận trong tuần này. Thay vào đó, hội nghị dự kiến sẽ mang đến các bản cập nhật cho các dịch vụ của Apple như bản đồ và nhắn tin. Đây không phải là những thứ mà công ty tính phí riêng, mặc dù họ vẫn cạnh tranh sự chú ý so với các ứng dụng của bên thứ ba trên iPhone và iPad.

Để bảo vệ chính sách App Store của mình, tuần trước, Apple đã liệt kê một loạt các dịch vụ cạnh tranh có sẵn thông qua cửa hàng trực tuyến của mình, từ lưu trữ đám mây và lịch đến nhắn tin và trò chuyện video. Nhưng khi hãng tiến gần hơn tới việc ra mắt dịch vụ trò chơi Arcade mới và Apple TV+ vào mùa thu này, nhiều nhà phát triển rõ ràng sẽ cảm thấy lo lắng. Từ giờ họ sẽ phải cạnh tranh với Apple về cả mức độ hấp dẫn và doanh thu.

Lo ngại về những "tuyệt chiêu" của Apple

Hai câu hỏi lớn đang hiện hữu. Những lo ngại đầu tiên về cách Apple quảng bá dịch vụ của riêng mình. Ví dụ, nếu chiến lược này mang lại cho họ vị trí ưu tiên trong App Store, nó sẽ thu hút lượng khán giả lớn hơn nhiều. Dịch vụ đã cài đặt sẵn các ứng dụng âm nhạc, TV và tin tức và đảm bảo phân phối rộng rãi các dịch vụ của mình. Các cơ quan quản lý chống độc quyền đã là một thách thức đối với các chiến lược như trước đây, ví dụ như sự tiếp quản của Microsoft qua cách họ sử dụng Windows làm kênh phân phối để xâm nhập vào các thị trường mới.

Nhưng có một điểm khác biệt nổi bật: Hệ điều hành PC có sự độc quyền hiển nhiên, trong khi thị phần của Apple trên phần mềm điện thoại thông minh bị lấn át bởi Android của Google. Giám đốc cạnh tranh EU Margrethe Vestager đã gợi ý rằng điều này sẽ đưa Apple vượt ra ngoài phạm vi thực thi cạnh tranh.

Câu hỏi thứ hai là mức độ mà các dịch vụ của Apple được hưởng lợi từ các mối quan hệ ưu tiên đối với nền tảng phần mềm của công ty. Chẳng hạn, Apple Music đã có thể được khởi chạy bằng khẩu lệnh, sử dụng Siri - một tính năng không có sẵn cho các ứng dụng âm nhạc của đối thủ. Hệ thống thanh toán của riêng của Apple là hệ thống duy nhất có thể được sử dụng đơn giản bằng cách quét iPhone qua thiết bị thanh toán.

Hội nghị dành cho các nhà phát triển là cơ hội để thể hiện các khả năng mới nhất được tích hợp trong nền tảng phần mềm của Apple. Mức độ dành riêng cho các dịch vụ này của Apple, trái ngược với các ứng dụng của bên thứ ba, không phải là điều mà công ty sẽ muốn thu hút sự chú ý. Nhưng đó sẽ là một sự cân nhắc quan trọng khi lợi ích của Apple, và của các nhà phát triển, ngày càng đi trệch hướng.