Kế hoạch 1.400 tỷ USD để Trung Quốc vượt Mỹ, thống trị công nghệ thế giới

Trong bản “đại kế hoạch” được ủng hộ bởi Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc đầu tư khoảng 10.000 tỷ nhân dân tệ (tương đương 1.400 tỷ USD) trong giai đoạn 6 năm, kết thúc vào năm 2025, qua đó kêu gọi chính quyền các đô thị và các tập đoàn công nghệ tư nhân lớn, như Huawei Technologies, đẩy mạnh ứng dụng mạng không dây 5G, lắp đặt hệ thống camera và cảm biến, phát triển các phần mềm ứng dụng trí tuệ nhân tạo, qua đó cho phép các công nghệ như xe tự lái, nhà máy tự động và hệ thống giám sát an ninh trên quy mô lớn sớm trở thành hiện thực.

Kế hoạch xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng mới phục vụ lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của các tập đoàn trong nước, từ Alibaba, Huawei cho đến SenseTime, giúp họ sớm vượt qua các công ty đến từ Mỹ.

Với lợi thế là niềm tự hào dân tộc rất cao của người dân đối với công ty công nghệ nội địa, kế hoạch này giúp Trung Quốc giảm sự phụ thuộc vào công nghệ từ nước ngoài, bên cạnh đó cũng hỗ trợ Trung Quốc đẩy nhanh quá trình hiện thực hóa những mục tiêu đặt ra trước đó trong chương trình “Made in China 2025”.

Những động thái phát triển như thế đã phải đối mặt với rất nhiều những chỉ trích đến từ chính quyền Tổng thống Donald Trump. Bằng chứng là Mỹ đã liên tục gây ra nhiều khó khăn đối với các công ty công nghệ của Trung Quốc và trường hợp điển hình là Huawei.

“Đây là điều chưa từng có tiền lệ. Đó là canh bạc Trung Quốc đặt ra để chiến thắng trong cuộc đua công nghệ toàn cầu”, Maria Kwok, giám đốc điều hành Digital China Holdings, chia sẻ với phóng viên trong một cuộc phỏng vấn tại văn phòng được trang bị rất nhiều camera và cảm biến nhận diện gương mặt.

“Từ đầu năm nay, chúng tôi đã bắt đầu nhìn thấy dòng tiền được đổ vào nền kinh tế để hiện thực hóa kế hoạch này”.

Huawei là tâm điểm trong cuộc đua công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Các công ty lớn nhất chuyên cung cấp các dịch vụ như điện toán đám mây và phân tích dữ liệu tại Trung Quốc như Alibaba và Tencent Holdings là những xương sống của kế hoạch dài hơi sắp tới. Trung Quốc cũng đặt niềm tin vào Huawei, nhà cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất trên thế giới, với mong muốn công ty này sẽ trợ giúp sự phát triển của công nghệ 5G. Các nhà lãnh đạo các công ty công nghệ trong đó bao gồm Pony Ma và Jack Ma đã lên tiếng ủng hộ kế hoạch này.Số tiền đầu tư vào lĩnh vực công nghệ nằm trong gói tài chính cần được quốc hội Trung Quốc thông qua. Chính phủ Trung Quốc được dự đoán công bố gói hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng giá trị lên tới 563 tỷ USD trong năm 2020.

Công ty của Maria Kwok, nhà cung cấp hệ thống tích hợp công nghệ thông tin được Bắc Kinh hậu thuẫn, là một trong những công ty mong muốn nắm bắt được cơ hội này. Tại thành phố Quảng Châu, Digital China đang tiến hành đưa thông tin của hàng triệu căn hộ trong các dự án nhà ở lên internet, trong đó có một khu phức hợp với diện tích bằng 3/4 diện tích công viên trung tâm New York.

Để tìm một căn nhà, người dùng chỉ cần đăng nhập qua một ứng dụng, quét khuôn mặt và xác thực danh tính. Các hợp đồng thuê nhà sẽ được ký trực tuyến thông qua điện thoại thông minh, và các đơn vị cho thuê nhà sẽ được tự động nhắc nhở nếu như người thuê nhà thanh toán tiền muộn.

Trung Quốc không còn xa lạ gì với những kế hoạch đầy tham vọng với số tiền đầu tư khổng lồ nhưng mang lại rất ít kết quả. Sẽ không lấy gì đảm bảo rằng kế hoạch lần này sẽ mang lại những đổi mới đối với nền kinh tế giống như các mục tiêu đã đặt ra. Không giống những nỗ lực trong quá khứ nhằm vực dậy nền kinh tế với việc xây dựng các cây cầu, đường cao tốc, việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng số lần này sẽ giúp các công ty, tập đoàn lớn sáng tạo ra những công nghệ tiên tiến nhất.

“Kế hoạch hỗ trợ mới của Trung Quốc có thể sẽ mang đến những nền tảng vững chắc hơn cho các nhà cung cấp internet, hình thành một làn sóng các doanh nghiệp lớn hơn, có khả năng cạnh tranh với những doanh nghiệp hàng đầu thế giới như GE và Siemens”, theo Nannan Kou, trưởng bộ phận nghiên cứu tại BloombergNEF.

“Với sự đặt cược vào những nền tảng internet vạn vật, Trung Quốc đặt mục tiêu có 3 công ty dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực này vào năm 2025.

Trung Quốc đặt niềm tin vào Huawei, Alibaba và Tencent trong cuộc đua công nghệ với Mỹ. Ảnh: Reuters.

Trung Quốc không phải quốc gia duy nhất bơm tiền phát triển công nghệ để góp phần đưa nền kinh tế thoát khỏi gian đoạn suy thoái sau đại dịch Covid-19. Hồi đầu tháng 4, Hàn Quốc cho biết AI và hệ thống thông tin liên lạc không dây sẽ là những mục tiêu trọng tâm trong bản “kế hoạch mới” nhằm tạo ra việc làm và kích thích tăng trưởng kinh tế của quốc gia này.

Khoản tiền 10.000 tỷ nhân dân tệ của Trung Quốc được kỳ vọng sử dụng trong giai đoạn từ nay cho đến năm 2025 bao gồm một số lĩnh vực được coi là rất quan trọng trong tương lai, như trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, đường dây cao thế và đường sắt tốc độ cao, theo Trung tâm thông tin phát triển công nghiệp Trung Quốc.

Hơn 20 trong tổng số 31 tỉnh thành của Trung Quốc đại lục đã công bố các dự án với tổng số vốn đầu tư lên tới hơn 1.000 tỷ nhân dân tệ, cùng với đó là sự tham gia chủ động của nguồn vốn đầu tư tư nhân, theo nội dung đăng trên một tờ báo.

Morgan Stanley ước tính số tiền đầu tư cho hệ thống cơ sở hạ tầng mới tại Trung Quốc sẽ rơi vào khoảng 180 tỷ USD mỗi năm trong vòng 11 năm tới, tổng cộng đạt 1.980 tỷ USD. Những tính toán trên đã bao gồm chi phí xây dựng đường dây điện cao thế và đường sắt. Số tiền bỏ ra cho mỗi năm trong giai đoạn này gấp 2 lần so với con số trung bình của 3 năm trước đó, theo một báo cáo của Morgan Stanley công bố hồi tháng 3. Báo cáo này cũng đề cập đến những doanh nghiệp được hưởng lợi lớn như China Tower Corp, Alibaba, GDS Holdings, Quanta Computer và Advantech Co.

Tầm nhìn mới hình thành được một nửa của Bắc Kinh đã khiến cho rất nhiều cổ phiếu các công ty tăng giá. Đó là lý do tại sao 5 trong tổng số 10 công ty Trung Quốc có mức tăng trưởng tốt nhất trên sàn chứng khoán là những công ty công nghệ như Dawning Information Industry và GoerTek. Chỉ cần một bản phác thảo kế hoạch này cũng đã là đủ để hướng sự chú ý của nhà đầu tư vào các công ty vận hành vệ tinh và nhà cung cấp băng thông rộng.

Các công ty của Mỹ có khả năng sẽ không được hưởng nhiều lợi thế từ gói hỗ trợ ngành công nghệ này, và trong một vài trường hợp, họ có thể mất đi những cơ hội kinh doanh hiện tại ở Trung Quốc.

Hồi đầu năm, khi công ty viễn thông lớn nhất Trung Quốc China Mobile chi tới 37 tỷ nhân dân tệ để thưởng cho các nhà thầu tham gia lắp đặt các trạm phát sóng 5G, phần lớn số tiền thưởng đó thuộc về Huawei và nhiều công ty Trung Quốc khác. Trong khi đó, Ericsson của Thụy Điển chỉ nhận được khoản tiền tương đương với 10% tổng số tiền mà China Mobile đã bỏ ra. Digital China đang trợ giúp thành phố Trường Xuân, đông bắc Trung Quốc, thay thế hệ thống lưu trữ dữ liệu đám mây của IBM, Oracle và EMC bằng một công nghệ do chính công ty này tự phát triển.

Những làn sóng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng này có mục tiêu là các trung tâm dữ liệu. Trên 20 tỉnh thành đã ban hành các chính sách nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp đang sở dụng các dịch vụ điện toán đám mây, theo một báo cáo công bố trong tháng 3 thực hiện bởi UBS Group.

Tony Yu, giám đốc điều hành của H3C, cho biết công ty của anh chứng kiến nhu cầu sử dụng các dịch vụ trung tâm dữ liệu tăng cao từ một vài công ty cung cấp internet hàng đầu tại Trung Quốc. “Tốc độ tăng trưởng cao trong những lĩnh vực có tiềm năng phát triển lớn trong tương lai sẽ là một nguồn lực mới cho nền kinh tế Trung Quốc sau khi dịch bệnh đã qua đi”, anh chia sẻ với Bloomberg.

Và từ đó các dòng vốn đầu tư khác cũng sẽ chảy vào Trung Quốc. ChinaData Group, nhà vận hành trung tâm dữ liệu có vốn đầu tư từ Bain Capital, ước tính cứ mỗi USD đầu tư vào các trung tâm dữ liệu thì sẽ có đến từ 5 USD đến 10 USD tiền vốn đầu tư vào các lĩnh vực có liên quan, trong đó bao gồm hệ thống mạng, lưới điện và ngành công nghiệp sản xuất các thiết bị công nghệ cao.

“Sẽ có lượng lớn doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng được hưởng lợi”, công ty chia sẻ trong một thông báo.

Đã xuất hiện nghi ngại về việc liệu chiến lược dài hạn này sẽ mang lại hiệu quả tương đương với các chính sách hỗ trợ ở thời điểm hiện tại, và nguồn tiền khổng lồ đó sẽ được lấy từ đâu?

“Việc thúc đẩy tăng trưởng chỉ dựa vào phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng mới là điều không thể”, theo Zhu Tian, giáo sư kinh tế học Trường Kinh doanh quốc tế Trung - Âu, Thượng Hải. “Nếu lo lắng về vấn đề nợ công và khả năng trả nợ của chính phủ ở thời điểm hiện tại, bạn chắc chắn sẽ không làm điều này. Nhưng đó lại là điều cần thiết phải làm trong bối cảnh hiện tại”.

Digital China đang tỏ ra rất tự tin rằng các dự án công ty tham gia trong lĩnh vực nhà ở tại Quảng Châu có thể mang lại doanh thu lên đến 30 triệu nhân dân tệ. Công ty này cũng hy vọng có thể tham gia những dự án tương tự với chính quyền các địa phương thuộc tỉnh Cát Lâm, đông bắc Trung Quốc, nơi các dự án có giá trị lên tới 3,3 tỷ nhân dân tệ đã được chấp thuận triển khai. Các dự án này bao gồm việc xây dựng nên một “bộ não” của thành phố, giúp kết nối các cơ sở dữ liệu như giao thông, trường học, các vấn đề an sinh xã hội như thủ tục đăng ký kết hôn.

“Ý tưởng về các thành phố thông minh đã xuất hiện từ nhiều năm nay, nhưng bây giờ chúng ta mới thấy được dòng tiền đầu tư mạnh mẽ chảy vào lĩnh vực này”, Kwok cho biết.