'Khai tử' hệ số lương từ 1/7, công chức, viên chức cần lưu ý những gì về cách tính lương mới?

Sự khác biệt giữa việc bỏ hệ số lương và mở rộng quan hệ tiền lương?

Đây là hai trong số các chính sách cải cách tiền lương, ảnh hưởng trực tiếp đến sự thay đổi thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức từ ngày 1/7/2024 theo tinh thần của Nghị quyết 27-NQ/TW.

Trong đó, Bỏ hệ số lương tức là việc không còn quy định lương của cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang theo công thức có một trong hai yếu tố là hệ số lương.

Cụ thể, hiện nay, các yếu tố tạo nên thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức đang được hưởng theo công thức nêu tại Điều 3 Thông tư 10/2023/TT-BNV như sau:

- Lương = Hệ số lương x mức lương cơ sở

- Phụ cấp tính theo lương cơ sở = Hệ số phụ cấp x mức lương cơ sở

- Phụ cấp tính theo tỷ lệ % lương = (Mức lương + phụ cấp chức vụ lãnh đạo + phụ cấp thâm niên vượt khung) x tỷ lệ % phụ cấp được hưởng

Như vậy, có thể thấy hệ số lương, hệ số phụ cấp là yếu tố chính để tạo nên thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức trước ngày 1/7/2024.

Tuy nhiên, sau khi khi cách tiền lương từ ngày 1/7/2024, việc tính thu nhập của công chức không còn được thể hiện theo công thức nêu trên.

Thay vào đó, lương cán bộ, công chức, viên chức tính theo số tiền cụ thể, căn cứ vào vị trí việc làm mà không căn cứ vào hệ số lương và mức lương cơ sở (hiện tại là 1,8 triệu đồng/tháng).

Bên cạnh việc bỏ hệ số lương thì cán bộ, công chức, viên chức sẽ được mở rộng quan hệ tiền lương từ 1 - 2,34 - 10 lên 1 - 2,68 - 12. Tức là, bậc 1 (bậc lương khi lần đầu được tuyển chọn từ 2,34 được nâng lên 2,68.

Đồng thời, người đang có bậc lương cao nhất là 10 sẽ được nâng lên 12, tương đương mức lương bậc 3 của chuyên gia cao cấp (tương đương lương Bộ trưởng).

Việc mở rộng quan hệ tiền lương theo tinh thần của Nghị quyết 27 năm 2018 của Bộ Chính trị nhằm làm căn cứ để xác định mức tiền lương cụ thể trong hệ thống bảng lương, từng bước tiệm cận với quan hệ tiền lương của khu vực doanh nghiệp phù hợp với nguồn lực của Nhà nước.

Như vậy, việc bỏ hệ số lương và mở rộng quan hệ tiền lương không giống nhau cũng như không hề mâu thuẫn với nhau. Đây là hai trong số các chính sách cải cách tiền lương quan trọng sẽ áp dụng từ ngày 1/7/2024 tới đây.

Bỏ hệ số lương nhưng vẫn có bậc lương khi cải cách

Hiện nay, với chính sách cải cách tiền lương tại Nghị quyết 27-NQ/TW, một trong các yếu tố cụ thể để thiết kế bảng lương mới khi cải cách là bỏ mức lương cơ sở và hệ số lương hiện nay để xây dựng bảng lương cơ bản bằng số tiền cụ thể.

Tuy nhiên, khi xây dựng các bảng lương mới, cán bộ, công chức, viên chức sẽ được giữ lại bậc lương trong bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ theo ngạch công chức và chức danh nghề nghiệp viên chức không giữ chức danh lãnh đạo.

Do đó, có thể hiểu bỏ hệ số lương nhưng vẫn có bậc lương khi cải cách nghĩa là với bảng lương mới, cán bộ, công chức, viên chức vẫn sẽ được hưởng bảng lương với nhiều bậc nhưng với mỗi bậc, thay vì tính lương theo hệ số x mức lương cơ sở thì cán bộ, công chức, viên chức sẽ được hưởng lương bằng số tiền cụ thể.

Bảng lương này sẽ có nhiều bậc lương theo nguyên tắc:

- Đối tượng có cùng mức độ phức tạp của công việc thì hưởng mức lương như nhau.

- Đối tượng nào có điều kiện lao động cao hơn bình thường thì sẽ được hưởng thêm chế độ phụ cấp theo nghề.

Ngoài ra, cấu trúc thu nhập của công chức, viên chức sẽ bao gồm:

Thu nhập = Lương cơ bản (chiếm 70% tổng quỹ lương) + phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương) + tiền thưởng (chiếm khoảng 10% không bao gồm phụ cấp).

Chi tiết các bảng lương mới nhất từ 1/7/2024

Bên cạnh việc bỏ hệ số lương nhưng vẫn có bậc lương khi cải cách, từ 1/7/2024, cán bộ, công chức, viên chức còn có thêm nhiều nội dung cải cách khác. 

a. Thay đổi cách tính lương

Cụ thể, thay vì tính lương như hiện nay là lương = hệ số x mức lương cơ sở với hệ số cố định và mức lương cơ sở thay đổi theo từng thời kỳ (mới nhất là 1,8 triệu đồng/tháng từ ngày 01/7/2023) thì cải cách sẽ tính lương theo con số cụ thể.

Đồng thời, khi tính lương, sẽ mở rộng quan hệ tiền lương từ 1 - 2,34 - 10 lên 1 - 2,68 - 12.

b. Thay đổi cơ cấu bảng lương của cán bộ, công chức, viên chức

Cụ thể, thay vì cơ cấu lương gồm: Lương (hệ số x mức lương cơ sở) + các loại phụ cấp theo từng đối tượng được hưởng, quy định ở từng văn bản chuyên ngành + nguồn thu khác (khoản chi ngoài lương, tiền tăng thêm…) thì sẽ đổi thành: Thu nhập = Lương cơ bản + phụ cấp + thưởng (nếu có - không nằm trong phụ cấp).

c. Xây dựng 5 bảng lương mới bằng con số cụ thể

Một bảng lương chức vụ và bỏ luôn khoản phụ cấp chức vụ lãnh đạo của công chức, viên chức đang giữ chức vụ.

Một bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ cho công chức, viên chức không giữ chức danh lãnh đạo.

Ba bảng lương dành cho các đối tượng làm việc tại lực lượng vũ trang nhân dân.

d. Hoàn thiện chế độ nâng bậc lương thường xuyên và trước hạn phù hợp với lương mới

e. Thứ năm: Điều chỉnh các khoản phụ cấp phù hợp với cách tính lương mới

Giữ nguyên các khoản phụ cấp: Kiêm nhiệm, thâm niên vượt khung, khu vực, trách nhiệm công việc, lưu động, phụ vụ an ninh quốc phòng và đặc thù cho lực lượng vũ trang.

Các khoản phụ cấp dưới đây sẽ được gộp: Ưu đãi theo nghề, trách nhiệm theo nghề và phụ cấp độc hại, nguy hiểm sẽ gộp thành phụ cấp theo nghề; phụ cấp đặc biệt, thu hút và trợ cấp công tác lâu năm ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thành phụ cấp công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.

Bỏ các khoản phụ cấp: Thâm niên nghề của cán bộ, công chức, viên chức nhưng giữ lại của lực lượng vũ trang; phụ cấp lãnh đạo do đã gộp vào bảng lương chức vụ; phụ cấp công tác Đảng, đoàn thể chính trị xã hội, công vụ do đã đưa vào mức lương cơ bản; phụ cấp độc hại, nguy hiểm do đã đưa vào phụ cấp theo nghề.

Bổ sung thêm một khoản phụ cấp là phụ cấp theo phân loại đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh.