Lại về tay người Mỹ, Nobel Kinh tế 2017 vinh danh công trình nghiên cứu về kinh tế học hành vi

Nghiên cứu đặc biệt về hành vi của con người với kinh tế vừa giúp Giáo sư Thaler giành được 9 triệu krona Thụy Điển, tương đương 1,1 triệu USD. Vinh danh Giáo sư Thaler, Peter Gärdenfors, thành viên Ủy ban trao giải Nobel Kinh tế của Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, nhấn mạnh: “Ông ấy đã khiến kinh tế trở thành con người”.

Công trình đoạt giải của Giáo sư Thaler có tên Lý thuyết Nudge, chỉ rõ cách thức tâm lý con người ảnh hưởng tới tâm lý học, qua đó giải thích cho hành vi của con người trong các hoạt động kinh tế. Trả lời báo chí sau khi được vinh danh, vị giáo sư 72 tuổi của Đại học Chicago nhấn mạnh, giá trị quan trọng nhất trong nghiên cứu của ông là chỉ ra rằng “để có những kết quả tốt trong kinh tế, cần nhớ rằng chúng ta là con người”.

Hiểu cách mọi người đưa ra quyết định, kinh tế học hành vi có thể được sử dụng để giải quyết nhiều vấn đề chính của xã hội và ảnh hưởng đến chính sách công. Cả The Economist và Financial Times đều xếp Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth and Happiness (tạm dịch: Nudge: Cải thiện quyết định về sức khỏe, sự giàu có và hạnh phúc), cuốn sách được xuất bản năm 2008 của Giáo sư Thaler, là cuốn sách hay nhất năm.

Nghiên cứu của Giáo sư Thaler cũng ảnh hưởng đến quyết định của các chính phủ. Năm 2010, Vương quốc Anh lập nhóm Đánh giá Hành vi, được biết đến như là lực lượng tiên phong trong việc tạo ra các chính sách thúc đẩy công dân Anh có thể tiết kiện hơn. Giáo sư Thaler là một cố vấn của chương trình.

Chính quyền Tổng thống Obama cũng đã ban hành một mệnh lệnh hành pháp vào năm 2015 với tiêu đề “sử dụng những hiểu biết khoa học về hành vi để phục vụ tốt hơn cho người dân Mỹ”. Theo đó, nó khuyến khích các cơ quan hành pháp liên bang “xác định các chính sách, chương trình và hoạt động khi áp dụng những hiểu biết về khoa học hành vi có thể mang đến những cải thiện đáng kể về phúc lợi công cộng, kết quả chương trình hay hiệu quả chi phí chương trình.

Người Mỹ thống trị danh sách những người đoạt giải Nobel Kinh tế. Giáo sư Thaler là người Mỹ thứ 29 giành giải thưởng danh giá này trong số 49 lần trao giải. Người Mỹ gần nhất đạt giải Nobel Kinh tế là Eugene Fama và Lars Peter Hansen, những người cùng chia sẻ giải thưởng cao quý với Robert Shiller năm 2013.