Làm sao để giải ‘cơn khát’ nhà ở giá rẻ?

Thị trường bất động sản (BĐS) đang có sự phát triển lệch pha khi các nhà đầu tư đua nhau đổ tiền xây dựng chung cư cao cấp, biệt thự, nhà phố. Trong khi đó thị trường về nhà ở giá rẻ và nhà ở xã hội (NƠXH) lại gần như bị lãng quên.

Vậy làm sao để hạn chế tình trạng phát triển lệch pha này? Làm sao để phát triển nhà giá rẻ?... Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với TS Trần Du Lịch, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, xung quanh vấn đề trên.

Thiếu nhà giá rẻ

Theo ông, tại sao các nhà đầu tư không mặn mà với việc xây nhà vừa túi tiền của đại đa số người dân dù nhu cầu về phân khúc này luôn thiếu?

Nguyên nhân chính khiến các chủ đầu tư BĐS chuộng phát triển dự án cao cấp là do đất làm dự án đang được định giá quá cao.

Ông đánh giá như thế nào về nhu cầu căn hộ có giá dưới 1 tỉ đồng và NƠXH trong thời gian qua và trong năm năm tới?

Ngay trong thời điểm thị trường BĐS đóng băng thì chỉ căn hộ cao cấp ế ẩm chứ nhà giá thấp chưa bao giờ đáp ứng đủ nhu cầu. Tôi cho rằng trong năm năm tới nhà ở giá rẻ sẽ là phân khúc “thống trị” thị trường BĐS bởi dư địa phát triển khá lớn. Chưa nói đến nhu cầu nhà ở của người nhập cư, chỉ riêng chương trình giải tỏa 22.000 căn nhà trên và ven kênh, rạch hay di dời, cải tạo 474 chung cư cũ... cũng đã tạo ra thị trường “mênh mông” cho các nhà đầu tư phân khúc này.

Như vậy, vấn đề còn lại là chính sách như thế nào để thu hút nhà đầu tư.

Một trong các giải pháp để có nhà giá rẻ là xây căn hộ diện tích nhỏ. Nhưng có quan điểm cho rằng việc xây căn hộ với diện tích nhỏ sẽ phá nát quy hoạch khu đô thị. Ông nhận xét sao về quan điểm này?

Tôi nhớ năm 1993, khi công tác bên Mỹ tôi ở trong một căn hộ cao cấp gồm một phòng ngủ, phòng khách, bếp… với đầy đủ tiện nghi nhưng chỉ có 18 m². Và với căn hộ diện tích nhỏ như vậy nhưng tại Mỹ gọi đó là căn hộ cao cấp và được cho thuê với giá 900 USD/tháng.

Do vậy, tôi không đồng tình với quan điểm cho rằng xây căn hộ rộng thì nó không ổ chuột. Ổ chuột hay không là cách quản lý chứ không phải diện tích nhỏ. Tôi ủng hộ quan điểm nên xây dựng căn hộ quy mô linh hoạt, như vậy mới hợp lý.

Giá đất “ghìm chân” nhà giá rẻ

Nhiều nhà đầu tư than phiền rằng họ gặp trở ngại trong việc phát triển nhà ở giá rẻ, nhất là thiếu chính sách hợp lý để thu hút nhà đầu tư tham gia?

Tôi cho rằng trở ngại lớn nhất của TP.HCM đối với vấn đề xây dựng nhà ở giá rẻ và NƠXH là giá đất quá cao. Do vậy, Nhà nước cần xem xét lại chính sách định giá đất chứ cao như hiện nay thì không thể nào thu hút được các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực này trong khi cơ hội rất lớn. Hơn nữa Nhà nước không cần đứng ra xây dựng NƠXH mà định giá quỹ đất và giao cho các nhà đầu tư, các thành phần kinh tế làm. Sau đó các nhà đầu tư trả lại Nhà nước quỹ nhà để Nhà nước thực hiện việc giao NƠXH theo đối tượng đã được quy định.

Tôi cũng cho rằng chính sách phát triển nhà ở phải gắn liền với cơ sở hạ tầng giao thông, nếu cứ để cho các nhà đầu tư tự bơi thì chỉ có “chết” và hết khủng hoảng này sẽ lại đến khủng hoảng khác.

Không chỉ riêng các công ty BĐS mà ngay cả người mua nhà giá rẻ cũng phụ thuộc quá lớn vào vốn vay từ ngân hàng. Vậy theo ông, cần làm gì để giảm bớt tình trạng này?

Quan trọng là Nhà nước phải có chính sách để làm sao đừng “đổ” hết lên vai ngân hàng. Ví dụ, Nhà nước cần hỗ trợ người thu nhập thấp mua nhà trả góp bằng chính sách ưu đãi về thuế, thời gian vay và trừ thuế trước khi đóng thuế thu nhập giống như nhiều nước trên thế giới. Ví dụ, người có thu nhập 15 triệu đồng/tháng, khi mua nhà ở giá rẻ hoặc NƠXH thì tiền trả góp mua nhà được trừ trước khi đóng thuế thu nhập.

Với cách làm như vậy tôi tin là thị trường nhà ở cho người thu nhập thấp sẽ phát triển.

Xin cám ơn ông!