Lãng phí nhà ở xã hội cho công nhân khu công nghiệp

Nhu cầu lớn

Chị Lê Thùy Linh (ở Hạ Hòa, Phú Thọ), cho biết rất may mắn đã xin vào ở trọ trong khu nhà ở xã hội do Công ty Panasonic thuê cho công nhân.

“Mỗi tháng, tôi chỉ mất 65.000 đồng tiền điện nước, tiết kiệm được gần 1 triệu đồng/tháng so với trước đây thuê trọ ở nhà dân. Không những thế, điều kiện sống và an ninh ở khu nhà ở xã hội tốt và đảm bảo hơn rất nhiều so với sống trọ ở nhà dân”, chị Thùy Linh chia sẻ.

Tương tự, gia đình chị Trần Thị Mai Hoa, công nhân Công ty TNHH Denso Việt Nam, thực sự cảm thấy “đổi đời” thuê được căn hộ trên tầng 11 tòa nhà CT1A Khu nhà ở xã hội Kim Chung. Giờ đây, gia đình 5 người (2 vợ chồng, 2 con và bà nội) khi được ở trong căn hộ chung cư khép kín với diện tích 53 m2 có phòng khách, khu nấu ăn, công trình phụ, 2 phòng ngủ, ban công thoáng mát để giặt giũ, phơi quần áo chỉ với giá thuê gần 1,4 triệu đồng/tháng.

“9 năm tôi trọ ở thôn Bầu nên tôi đã quá thấu cảnh khổ vì nhà ở chật chội, ẩm thấp. Căn phòng hơn 12 m2, giá đã 800.000 đồng, chưa kể điện, nước phải trả giá cao nên vợ chồng lại phải gửi con về nhờ ông bà trông giúp. Nay thuê được nhà ở xã hội thì vợ chồng tôi đã đón con lên ở chung, có phòng riêng cho vợ chồng, phòng dành cho bà cháu”, chị Hoa cho biết.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều công nhân không được có may mắn như chị Linh hoặc gia đình chị Mai Hoa. Chị Bùi Thị Luyến, quê Hòa Bình, đang làm việc tại KCN Bắc Thăng Long (Hà Nội) cho biết chị đã đăng ký vào trọ nhà xã hội nhưng vẫn chưa được duyệt. Vậy nên, chị đành phải thuê một phòng trọ chưa đầy 10 m2 tại thôn Bầu, xã Kim Chung (Đông Anh). Quá chật chội, chị buộc phải gửi con ở quê cho ông bà nội trông giúp.

“Phòng trọ bé nhưng tiền thuê là 600.000 đồng/tháng, chưa kể tiền điện 3.000 đồng/số, tiền nước là 40.000 đồng/phòng, tính ra mỗi tháng mất khoảng 800.000 đồng tiền trọ. Do đó, tôi chỉ mong sớm được được duyệt thuê nhà xã hội, giá thuê vừa rẻ, vừa ổn định hơn”, chị Luyến tâm sự.

Ông Trần Anh Dũng, Phụ trách Phòng Quản lý nhà thuộc Xí nghiệp Quản lý và phát triển nhà ở xã hội, đơn vị quản lý các nhà xã hội KCN Bắc Thăng Long cho biết: Hiện có gần 400 đơn xin thuê trọ xếp hàng chờ chưa được xem xét, bố trí cho thấy nhu cầu về nhà ở xã hội đang rất lớn. Đáng chú ý là nhu cầu thuê nhà theo hộ gia đình công nhân đang tăng cao, xu hướng thuê trọ theo diện hộ đơn thân giảm mạnh. Số đơn nguyên được các công ty trong KCN thuê cho công nhân ở theo diện đơn thân giảm rõ rệt. Cụ thể Công ty Canon giảm từ 11 đơn nguyên xuống còn 6 đơn nguyên; Nissei giảm từ 5 đơn nguyên xuống còn 1; Panasonic giảm từ 3 đơn nguyên xuống 1.

Bất cập thiết kế và duyệt giá

Lý giải về việc còn tồn khoảng hơn 20% diện tích nhà ở xã hội thuộc giai đoạn 1 và 75% diện tích nhà ở trong giai đoạn 2 chưa đưa vào sử dụng, ông Trần Anh Dũng cho biết: Theo thiết kế của giai đoạn 1, khu nhà ở xã hội Kim Chung (hoàn thành năm 2013) có 24 đơn nguyên nhà 5 tầng gồm 1.084 phòng với 9.168 chỗ ở.

Tuy nhiên, trên thực tế, Xí nghiệp mới cho thuê 849 phòng (chiếm 78,3%) với 6.778 chỗ ở (gần 74%). Giai đoạn 2, Hà Nội tiếp tục xây dựng 3 khối nhà với 4 đơn nguyên 15 tầng (hoàn thiện trong tháng 9/2014) với 448 phòng. Trong đó, theo thiết kế, 2 tòa (CT1A và CT1B) dành cho hộ gia đình thuê và 2 tòa (CT2 và CT3) dành cho hộ độc thân thuê. Nhưng đến nay, Xí nghiệp mới tạm thời đưa vào khai thác và sử dụng 112 căn hộ tại tòa CT1A, 3 tòa còn lại vẫn chậm trễ trong việc phê duyệt giá thuê nhà và giá dịch vụ.

Đối với hơn 20% diện tích đơn nguyên nhà 5 tầng bị “ế”, theo ông Dũng, những căn hộ này được thiết kế quá rộng, dành cho 18 - 24 người/phòng. Với thiết kế chỉ có 1 công trình phụ, trong khi số lượng công nhân ở đông rất bất tiện trong sinh hoạt. Để giải quyết nhu cầu nhà trọ của các hộ gia đình, Xí nghiệp Quản lý nhà đã xin thành phố cho phép chuyển đổi mục đích từ cho thuê hộ đơn thân sang cho hộ gia đình thuê, nhưng điều này lại gặp bất cập về giá.

Hiện giá cho thuê vẫn áp dụng như với hộ độc thân (120.000 đồng/người nhân theo số người đã thiết kế/phòng). Theo đó, giá thấp nhất của căn hộ dành cho 18 người đã gần 2,2 triệu đồng/phòng và giá của căn hộ dành cho 24 người là gần 2,9 triệu đồng/phòng chưa kể chi phí điện, nước. Số tiền này cao hơn nhiều so với các căn hộ xung quanh được thiết kế dành cho gia đình và quá cao so với thu nhập của công nhân.

“Xí nghiệp đã tính tới việc đề xuất thành phố cho thiết kế lại, ngăn thành các phòng diện tích nhỏ hơn cho hộ độc thân hoặc gia đình thuê. Tuy nhiên, chi phí sửa chữa, việc đi lại đường điện, đường nước quá lớn nên hiện số diện tích nhà ở này vẫn bỏ trống”, ông Trần Anh Dũng cho biết.