Lời khuyên dành cho các bạn trẻ: Nên lập kế hoạch tài chính, đẩy mạnh đầu tư trước khi quá muộn

Mồ hôi nhễ nhại, ông Tâm ghé qua một quán trà đá sau một cuốc xe giữa trời nắng nóng 40 độ của thủ đô. Vừa uống một ngụm nước, ông kể, năm nay ông đã 63 tuổi, cán bộ nghỉ hưu. Ông chạy xe ôm vì khoản hưu trí không đủ trang trải cho người vợ hay đau ốm và hai đứa con đến tuổi lập gia đình.

Hoàn cảnh của ông Tâm gần giống với những người lao động sau tuổi nghỉ hưu. May mắn hơn, ông Tâm còn có khoản tiền trợ cấp sau khi nghỉ việc.

Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy những người nghỉ hưu nhận lương và trợ cấp hằng tháng chỉ chiếm 24%, tức khoảng 3,1 triệu người trong tổng số 13 triệu người đã nghỉ hưu. Những người không có lương hưu là 76% - một con số cực kì lớn. Không khó để chúng ta thấy những người trên 60 tuổi làm nghề bán hàng tạp hóa, buôn hàng rong, chạy xe ôm, bốc vác,...rải rác khắp các thành phố lớn.

Theo bạn, liệu rằng ngay từ bây giờ bạn có nên lập kế hoạch tài chính cho tuổi nghỉ hưu không? Hay bạn dự định 10 năm trước khi nghỉ hưu thì mới bắt đầu tiết kiệm? Liệu khoản trợ cấp hưu trí có đảm bảo cho bạn một cuộc sống an nhàn hay phải đi làm để kiếm thêm thu nhập?

Nếu bạn đang ở độ tuổi 20, việc lập kế hoạch nghỉ hưu chưa nằm trong danh sách những điều bạn cần phải làm ngay. Nếu bạn yêu thích công việc của mình, đến một lúc nào đó, bạn cũng phải ngừng lao động và nghỉ ngơi. Chắc chắn, bạn sẽ muốn có một kế hoạch tài chính vững chắc để đảm bảo cuộc sống.

Tại sao tôi cần lập kế hoạch nghỉ hưu?

Theo điều 169 của Bộ Luật lao động, tuổi nghỉ hưu của lao động nam là đủ 60 năm 3 tháng và nữ là 55 năm 4 tháng áp dụng vào năm 2021. Sau đó, cứ mỗi năm, độ tuổi nghỉ hưu sẽ được cộng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi năm 2028 và nữ đủ 60 tuổi năm 2035.

Những người như ông Tâm thường không có suy nghĩ về hưu bởi họ sẽ tiếp tục làm việc đến khi họ quá yếu và không thể làm được nữa. Họ luôn tích cóp tiền để đầu tư cho con cái học hành và mua nhà cửa, xe cộ. Thậm chí, nhiều bố mẹ lo cho con ngay cả khi chúng trưởng thành và có gia đình riêng. Đây cũng là một trong những đặc trưng của nhiều gia đình Á Đông và có thể gặp ở bất kì đâu tại Việt Nam, Hàn Quốc, Trung Quốc,...

Hầu hết, các bậc phụ huynh luôn dùng hết tiền tiết kiệm để đầu tư cho con cái học hành. Đây là một trong những cách đầu tư phổ biến nhất mà bạn có thể thấy ngay chính trong gia đình mình. Tuy nhiên, nhiều trường hợp, việc học hành của con cái không đáp ứng kỳ vọng của bố mẹ. Bạn không nhận được sự giúp đỡ của con cái khi về già, khi đó bạn phải tiếp tục đi làm để có tiền trang trải cuộc sống. Công việc cho người lớn tuổi có thể là bảo vệ, xe ôm, bán hàng tạp hóa,...Sau một thời gian dài lao động, ai cũng muốn một tuổi già an nhàn, nghỉ ngơi và tận hưởng cuộc sống. Thay vì trông chờ vào sự giúp đỡ của con cái, bạn hãy chủ động lập kế hoạch nghỉ hưu cho chính mình.

Những người hiện đang đi làm và đóng bảo hiểm xã hội đều đặn, họ sẽ có lương hưu trong tương lai. Khoản tiền này giúp họ đủ tiền trang trải một cuộc sống chi tiêu căn bản nhất sau khi nghỉ việc. Lạm phát và khủng hoảng kinh tế có thể ảnh hưởng đến khoản tiền bạn nhận sau này. Bạn nghĩ gì về nếu khoảng 40 năm nữa, số tiền mà bạn nhận khi đó không còn nhiều giá trị.

Với những người làm nghề tự do, chắc chắn bạn sẽ có nhiều lo lắng hơn cho tương lai của mình. Vì người làm việc tự do không được đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng từ doanh nghiệp và không có trợ cấp lương hưu. Bạn vẫn có thể tự đóng cho chính mình nhưng với khoản tiền khá lớn mà bạn sẽ phải cân nhắc.

Giá trị của một đồng tiền hôm nay sẽ ít hơn giá trị của chính nó trong tương lai. Lập kế hoạch nghỉ hưu càng sớm càng có lợi cho bạn. Bởi nó liên quan đến giá trị tiền bạc theo thời gian. Sau 35 đến 40 tuổi, sức khỏe và trí tuệ của con người ngày càng giảm sút. Bạn cũng nên lưu tâm đến vấn đề này để lập kế hoạch tài chính cho mình.

Lập kế hoạch nghỉ hưu càng sớm càng tốt

Lập kế hoạch nghỉ hưu là quá trình xác định mục tiêu thu nhập khi bạn nghỉ hưu, đưa ra hành động và những quyết định để đạt được mục tiêu đó. Nhiều chuyên gia nói rằng, bạn cần ít nhất 80% thu nhập nghỉ hưu so với tiền lương của công việc cuối cùng bạn làm. Nếu bạn kiếm được 500 triệu 1 năm khi bạn nghỉ việc, bạn cần ít nhất 400 triệu mỗi năm để có cuộc sống thoải mái khi rời khỏi thị trường lao động.

Hãy ước tính những chi phí khi nghỉ hưu trong mỗi tháng. Các danh mục chi phí không thể thiếu trong bảng tính này bao gồm: nhà ở, thực phẩm, quần áo, điện nước, đi lại, y tế và bảo hiểm. Tiếp đó, bạn thêm các mục mong muốn của bản thân như: du lịch, giải trí và sở thích vào bảng kế hoạch.

Số tiền mà bạn muốn sau khi nghỉ hưu phụ thuộc vào mức sống, nhu cầu cá nhân và mong muốn khác. Nếu bạn muốn mua một căn nhà ở trên đồi, sống cùng vợ và chăn nuôi, trồng trọt, bạn cần một khoản tiền lớn hơn. Nếu bạn muốn chuyển đến khu vực có đầy đủ tiện ích như bệnh viện, câu lạc bộ cho người già,...hay đi du lịch khắp nơi trên thế giới, bạn nên có một kế hoạch tài chính vững vàng.

Việc lập kế hoạch tài chính sớm giúp bạn đạt được mục tiêu nhanh hơn. Bạn có thể nghỉ hưu bất cứ khi nào bạn muốn chứ không phải lúc nào bạn cần. Thời gian là một yếu tố quyết định mà bạn không nên bỏ qua.

Có nên mua bảo hiểm nhân thọ?

Hiện nay, có rất nhiều loại bảo hiểm nhân thọ (BHNT) đang len lỏi vào đời sống của mỗi người. Nhiều bạn trẻ dần ý thức được những vấn đề về sức khỏe, sự bảo vệ khi xảy ra sự việc ngoài ý muốn như bệnh nan y, tai nạn,...Khi bảo hiểm xã hội chỉ giải quyết những vấn đề sức khỏe đơn giản, bạn cần tìm cho mình một giải pháp lâu dài để bảo vệ chính mình và gia đình. Bạn có thể gặp và trao đổi với nhân viên tư vấn bảo hiểm một cách dễ dàng. Tuy nhiên, bạn cần tìm hiểu kỹ thông tin loại bảo hiểm cần mua, chính sách bảo vệ và mức độ tin cậy của người tư vấn.

BHNT có tỷ lệ lợi nhuận thấp hơn tiền gửi ngân hàng. Không ai muốn gặp những rủi ro trong cuộc sống nhưng chúng có thể xảy ra với bất kỳ ai. Những hỗ trợ từ bảo hiểm nhân thọ giúp bạn giảm gánh nặng về tài chính nếu rủi ro xảy ra. Số tiền được bồi thường từ BHNT cao hơn tiền bạn đóng vào. Vì thế, bạn hãy cân nhắc gửi tiết kiệm ngân hàng hay mua BHNT.

Có nên đầu tư?

Một học giả nghiên cứu tư vấn tại Stanford cho biết: "Mọi người đang cố gắng giữ tiền vì họ cảm thấy yên tâm hơn khi nhìn thấy một đống tiền. Tôi gọi đó là hội chứng Scrooge McDuck".

Nếu bạn xem phim hoạt hình của Walt Disney chắc hẳn biết chú vịt Scrooge McDuck. Chú vịt tỷ phú Pekin này nổi tiếng với tài kiệm tiền và tích trữ gia tài. Hội chứng Scrooge McDuck xuất hiện ở bất cứ đâu trên đất nước Việt Nam từ thế hệ ông bà và bố mẹ chúng ta. Việc tích lũy tiền chỉ là khởi đầu và với sự phát triển hiện nay, thế hệ trẻ cần học cách kiếm tiền bằng đầu tư.

Đầu tư là một cách giúp tiền của bạn làm việc cho chính bạn. Thay vì để tiền nằm im, hãy học cách đầu tư cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ hay bất động sản. Với khoản tiền tích lũy cho nghỉ hưu, bạn nên cân nhắc đầu tư dài hạn. Nhiều chuyên gia tài chính trên thế giới không khuyên bạn nên làm thế nào để giàu có nhanh chóng, mà làm sao để đạt được tự do tài chính và an toàn.

Sau nhiều năm lao động, bạn sẽ muốn nghỉ ngơi thay vì tiếp tục tìm công việc để kiếm thêm thu nhập ở độ tuổi ngoài 60. Bạn muốn nghỉ hưu ở độ tuổi bao nhiêu phụ thuộc vào việc bạn lập kế hoạch tài chính sớm hay muộn. Một cuộc sống an nhàn, nghỉ ngơi sau khi rời khỏi thị trường lao động là điều mà nhiều người mơ ước.

Nhiều người muốn nghỉ hưu sớm nhưng ít người có đủ khả năng về tài chính, lập kế hoạch và tính kỷ luật để đạt được mục tiêu. Để bắt đầu ngay từ bây giờ, bạn tính toán và ra quyết định cách mình muốn sống trong vòng mấy chục năm tới. Sau đó, bạn hãy lập kế hoạch, tiết kiệm và đầu tư để biến mong muốn thành hiện thực.