"Mạng lưới Enigma: 50 cổ phiếu không thuộc của riêng ai" đẩy cổ phiếu Hong Kong rơi đến 90%

Tất cả nhà đầu tư đã lờ đi lời tiên tri của David Webb và bây giờ họ phải trả giá.

6 tuần trước, Webb - cựu giám đốc sàn chứng khoán Hong Kong đã đưa ra một báo cáo có tựa đề "Mạng lưới Enigma: 50 cổ phiếu không thuộc của riêng ai". Ông lập luận rằng: các công ty này đang bị mắc kẹt trong một mạng lưới sở hữu chéo phức tạp đẩy giá trị công ty đến mức bất ổn.

Ngày hôm qua, rất nhiều cổ phiếu có giá trị vốn hóa nhỏ ở Hong Kong đã đột ngột giảm mạnh, có cổ phiếu giảm đến 90%. Sắc đỏ gần như bao phủ thị trường "thản nhiên" như thể trước đó chưa từng có một cảnh báo.

Một lần nữa, sàn Hong Kong và nhóm các cổ phiếu GEM (gồm những công ty có cổ phiếu tăng giá quá mạnh nếu đặt trong tương quan với mức tăng trưởng lợi nhuận) lại "vạch áo cho người xem" bản chất biến động hoang dã của mình. Sự việc lần này đã tác động đến giới chức - những người luôn cảnh báo các công ty vốn hóa nhỏ có thể là chiếc hộp đen và là đối tượng để bị thao túng.

Kể từ khi rời Sở giao dịch chứng khoán Hong Kong năm 2008, Webb trở thành 1 nhà đầu tư chủ động (activist investor) lên tiếng chỉ trích sàn giao dịch chứng khoán Hong Kong và kêu gọi các nhà chức trách cần phải hành động nhiều hơn để bảo vệ nhà đầu tư.

Trong một cuộc phỏng vấn ngày hôm qua, Webb nói rằng: "Quan trọng là sự việc lần này cho thấy những yếu kém trong hệ thống luật pháp và quy định của chúng ta đối với các công ty niêm yết".

Ủy ban chứng khoán và hợp đồng tương lai Hong Kong (SFC) lưu ý những công ty bị thiệt hại nhiều nhất trong ngày hôm qua đa số là những công ty rất nhạy cảm với biến động trên thị trường cũng như những hành vi sai trái. Giữa các công ty này có mối liên hệ chồng chéo, nhiều công ty có tình trạng phần lớn cổ phần chỉ tập trung trong tay một vài cổ đông lớn, khối lượng giao dịch nhỏ.

Mạng lưới Enigma.

Cơ quan quản lý sàn chứng khoán Hồng Kông nói không thể giải thích được hiện tượng xảy ra trong ngày hôm qua.

Khi Webb tung ra báo cáo hồi đầu tháng 5, cổ phiếu được ông Webb liệt kê vào "danh sách đen" hầu như không biến động, nhưng trong ngày hôm qua trừ 3 cổ phiếu thì tất cả những cái tên còn lại đều nằm trong số 20 cổ phiếu giảm mạnh nhất ở Hong Kong.

Trong số các cổ phiếu giảm điểm có China Jicheng Holdings Ltd và GreaterChina Professional Services Ltd., cả hai đều giảm hơn 90%. Ngay cả khi các trader đã cố gắng cắt lỗ, nhiều người chỉ ra mối quan hệ giữa 2 công ty này với Lerado Financial Group - một công ty môi giới chứng khoán đang thuộc diện điều tra của giới chức. Trước đây, Lerado đã công bố một khoản đầu tư vào China Jicheng và nắm vai trò bảo lãnh phát hành cổ phần tại GreaterChina năm 2015.

Webb cũng từng là một cổ đông lớn của Lerado, cho đến khi công ty này có báo cáo tài chính sơ bộ năm 2008. Tháng 3/2016, Lerado đã chỉ ra một loạt các "giao dịch đáng nghi vấn" pha loãng giá trị tài sản ròng trên mỗi cổ phiếu và kêu gọi SFC và sở GDCK yêu cầu công ty này giải thích. Đến ngày 6/6, SFC đã đình chỉ hoạt động giao dịch của cổ phiếu Lerado và cho rằng một tài liệu được công ty này công bố ngày 26/10/2015 có chứa "những thông tin sai lệch, không đầy đủ hoặc gây hiểu nhầm".

Trong tài liệu năm 2015, Lerado đã vạch ra kế hoạch huy động vốn cho một chi nhánh của công ty là Black Marble. Phía này nói rằng Black Marble đã lên kế hoạch thay thế GreaterChina Professional và ngỏ lời với China Investment & Finance Group Ltd. Ngày hôm qua, cổ phiếu của China Investment đã giảm tới 94%, trước khi thu hẹp đà giảm xuống còn 50%.

Dù chất xúc tác cho cơn bán tháo trong ngày hôm qua là gì, nhà đầu tư không thể nói rằng họ đã không được cảnh báo. Webb đã "đánh chuông" từ 6 tuần trước và nhắc lại trong ngày hôm qua: "Rất nhiều cổ phiếu đã được định giá quá cao".