Mặt hàng nông, thủy sản đối mặt nhiều thách thức

Báo cáo từ Bộ Công Thương cho biết, 6 tháng đầu năm 2016, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt hơn 82 tỷ USD, tăng 5,7% so với cùng kỳ, trong đó nhóm nông, lâm, thủy sản đạt 13,63 tỷ USD, tăng 4,1% so cùng kỳ

Theo nhận định từ các chuyên gia, đa số các mặt hàng nông-thủy sản xuất khẩu đã đến ngưỡng, sản lượng khó có thể tăng cao hơn nữa. Do vậy, nếu không có biện pháp tăng năng suất, nâng cao chất lượng, hàm lượng chế biến thì trong thời gian tới, xuất khẩu nhóm hàng này khó có thể đạt mức tăng trưởng cao, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt.

Ông Huỳnh Minh Huệ, Tổng Thư ký Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, xuất khẩu gạo 6 tháng đầu năm 2016 đạt chưa tới 2,7 triệu tấn, giảm 2%. Đây là mức thấp nhất trong nhiều năm gần đây. Theo ông Huệ, giải pháp cho ngành gạo là vẫn phải tiếp tục củng cố thị trường truyền thống, đồng thời mở rộng thị trường mới. Về lâu dài, để nâng cao năng lực cho gạo xuất khẩu, cần tái cơ cấu sản xuất lúa gạo trong nước nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng được thương hiệu. Muốn làm được điều này cần phải có sự chung tay của Bộ Công Thương, Bộ NN&PTNT cùng các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp (DN).

Đối với các DN xuất khẩu thủy sản, ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, mặc dù 6 tháng đầu năm 2016 xuất khẩu thủy sản gặp nhiều khó khăn do thời tiết, giá cả thị trường giảm, nhưng xuất khẩu mặt hàng này vẫn đạt 3,08 tỷ USD, tăng 4,4% so với cùng kỳ năm 2015. Đặc biệt các thị trường lớn truyền thống vẫn duy trì tăng trưởng ổn định, riêng thị trường Trung Quốc có sự tăng đột biến. Dự báo cả năm 2016, xuất khẩu thủy sản đạt khoảng 7,2 tỷ USD, tăng 8,2% so cùng kỳ năm trước, riêng sản phẩm xuất khẩu chủ lực là tôm ước đạt trên 3 tỷ USD.

Theo đánh giá của VASEP, mặc dù xuất khẩu thủy sản thời gian gần đây gặp nhiều khó khăn, nhưng các sản phẩm chế biến sâu, đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật cao về vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn còn nhiều dư địa phát triển, lượng tiêu thụ tại các thị trường lớn, truyền thống như Mỹ, EU vẫn tăng đều.

Chính vì vậy, ông Hòe cho rằng, các cơ quan quản lý Nhà nước cần đồng hành với DN và nông dân, sớm quy hoạch phát triển chương trình nuôi tôm sạch. Nhu cầu thị trường đối với các sản phẩm tôm sạch đạt chất lượng luôn tăng cao. Đồng thời, các cơ quan chức năng, nhất là quản lý thị trường cần xử phạt mạnh tay với hành vi bơm tạp chất vào tôm trong thời gian gần đây, gây ảnh hưởng xấu đến thị trường và uy tín của DN xuất khẩu.

Tại Hội nghị giải pháp thúc đẩy xuất khẩu các tháng cuối năm 2016 do Bộ Công Thương tổ chức ngày 19/7 tại TPHCM, lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết, để nâng cao giá trị cho hàng hóa nông, thủy sản xuất khẩu, Bộ sẽ phối hợp với Bộ NN&PTNT rà soát và triển khai thực hiện hiệu quả các đề án tái cơ cấu của từng ngành trong khuôn khổ đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững; xây dựng quy hoạch sản phẩm nông sản, thủy sản xuất khẩu theo từng chủng loại hàng, phù hợp với nhu cầu thị trường.

Bộ Công Thương cũng đề nghị Bộ NN&PTNT tăng cường tập huấn cho các hộ nông dân sản xuất, nuôi trồng, chế biến về các mô hình thực hành sản xuất tốt (GlobalGAP, VietGAP…), cách sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, cách kiểm soát dư lượng kháng sinh... để thu được sản phẩm sạch, chất lượng cao cho xuất khẩu, đáp ứng các yêu cầu của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là các thị trường khó tính.