“Một số công ty môi giới bất động sản hiện giờ có thể còn sếp nhưng không còn nhân viên”

Tại một sự kiện diễn ra mới đây, bà Trịnh Thị Kim Liên, Giám đốc Kinh doanh Dat Xanh Services chia sẻ: "Tính từ 6 tháng cuối năm ngoái đến 6 tháng đầu năm nay, tức tròn một năm kể từ ngày bất động sản rơi vào khó khăn, một số công ty môi giới thật sự đã bị bỏ lại phía sau, hiện giờ có thể còn sếp, còn chủ nhưng không còn nhân viên. Một số công ty vẫn đang tiếp tục gồng với số lượng nhân sự tối thiểu để duy trì. Song, vẫn có một số công ty nổi lên như một hiện tượng. Họ xác định còn lực, còn vốn nên đẩy mạnh tuyển dụng, triển khai kinh doanh và tranh thủ cơ hội để chiếm lĩnh thị phần".

Theo thống kê của nhóm chuyên gia từ Viện nghiên cứu Kinh tế - Tài chính – Bất động sản Đất Xanh Services (DXS - FERI), đến cuối tháng 6/2023, số lượng môi giới trên thị trường đã giảm 60% - 70% so với cuối năm 2022. Thị trường thiếu người bán hàng nghiêm trọng khi tỷ lệ môi giới bất động sản chuyển sang nghề khác vẫn ở mức cao.

"Ngay tại thời điểm này, khi chúng tôi khảo sát vẫn có 10% môi giới sẵn sàng rời ngành trong năm nay, 19% người được hỏi trả lời rằng hoạt động nghề môi giới bất động sản song song với việc tìm thêm công việc khác để ổn định cuộc sống.

Đối với nhóm nhân viên môi giới đã nghỉ việc, chuyển ngành, trong một khảo sát khác về ý định quay trở lại làm việc trong ngành chỉ có 36% trở lại khi thị trường phục hồi và đến 52% người được hỏi có câu trả lời rằng chưa có ý định trở lại ngành bất động sản trong năm 2023. Dự báo đến cuối năm 2023, số lượng môi giới còn lại tối đa 20-30% so với cuối năm 2022", bà Liên cho hay.

Với thực tế trên, ông Phạm Anh Khôi, Viện trưởng DXS - FERI cho rằng, việc các chủ đầu tư tìm môi giới để hỗ trợ ra hàng trong giai đoạn hiện nay cũng khó khăn như tìm người mua.

Ông Khôi chia sẻ: "Cách đây khoảng hai năm, khi chủ đầu tư có dự án bán hàng chỉ cần gửi email sẽ có ngay 5 đơn vị môi giới tham gia nhưng tới thời điểm hiện tại, con số này chỉ còn 2-3 đơn vị. Từ giờ đến cuối năm, các chủ đầu tư rất khó khăn trong việc tìm kiếm, chọn lựa đơn vị môi giới hỗ trợ để ra hàng".

Vị này chia sẻ thêm, vị thế của chủ đầu tư và đơn vị môi giới đến nay đã có sự thay đổi. Khách hàng, thậm chí là môi giới hiện tại có thế mạnh hơn rất nhiều so với chủ đầu tư cách đây hai năm.

"Chủ đầu tư bây giờ phải cam kết thanh toán hoa hồng tốt và nhanh cho môi giới, sẽ khó có tình trạng chủ đầu tư không thanh toán hoặc thanh toán chậm. Trước đây, có những đơn vị phải chờ 2-3 năm mới được chủ đầu tư thanh toán hoa hồng.

Những yêu cầu về ký quỹ cũng giảm đi rất nhiều, thậm chí nhiều chủ đầu tư không yêu cầu đơn vị môi giới đặt cọc ký quỹ đối với một số đơn vị lớn. Khách hàng hiện nay chỉ cần đặt cọc giữ chỗ (booking) 30 triệu đồng/sản phẩm để mua sản phẩm mới, thay vì thông thường 50-100 triệu đồng/sản phẩm.

Trước đây, đơn vị môi giới phải ứng tiền chi phí marketing trước nhưng hiện tại chủ đầu tư ứng tiền cho đơn vị môi giới chạy marketing. Đây là sự thay đổi khá thú vị trong thời gian qua cũng như thời gian tới", ông Khôi cho biết.

Dù vậy, ông Khôi cho rằng kể cả khi thị trường bất động sản có nhiều dấu hiệu tích cực thì chưa chắc có nhiều môi giới bỏ nghề sẽ quay lại thị trường. Theo lý giải của vị này, năm 2020 môi giới tham gia thị trường rất đông do thị trường khi đó nóng sốt, đồng thời ở những ngành nghề khác như du lịch có rất nhiều người mất việc làm và lượng lao động mất việc đó tham gia vào thị trường bất động sản.

"Đến thời điểm hiện tại, khi những ngành nghề khác đã hồi phục trở lại, tôi nghĩ không phải tất cả mọi người đều có nhu cầu quay trở lại làm môi giới bất động sản. Sau mỗi đợt sàng lọc, số lượng môi giới ngày càng ít đi chứ không còn nhiều. Lý do là các môi giới sẽ chuyên nghiệp hơn và họ sẽ gắn bó với nghề được lâu dài hơn.

Tôi không nghĩ có quá nhiều môi giới quay lại thị trường. Những môi giới nào có đạo đức nghề nghiệp, phục vụ khách hàng tốt thì mới có thể tiếp tục tồn tại ở thị trường này", ông Khôi chia sẻ.

Trong một báo cáo vừa công bố của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), hơn 90% doanh nghiệp môi giới là hội viên của VARS ghi nhận doanh thu quý I/2023 sụt giảm so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, có 39% doanh nghiệp có doanh thu quý I sụt giảm 20 - 50% và 61% doanh nghiệp tụt giảm trên 50% so với cùng kỳ. Có trường hợp một số doanh nghiệp quy mô dưới 100 nhân viên có mức giảm doanh thu 70 - 80% do thị trường vẫn gặp khó khăn về dòng tiền, điều kiện cho vay bị siết chặt, sức mua chưa được cải thiện,...

Về quy mô lao động, trên 95% doanh nghiệp phải thu hẹp bộ máy và có 50% số doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản phải giảm quy mô lao động trên 20% so với quý II/2022. Một số doanh nghiệp có quy mô dưới 50 nhân viên thậm chí còn chấm dứt hợp đồng với hơn 90% người lao động, gần như ngừng hoạt động kinh doanh, chỉ giữ lại những vị trí quản trị trọng yếu.

Cũng có trường hợp dừng ký hợp đồng tạm thời trong 3 - 6 tháng, cho thôi việc hoặc chuyển sang chế độ không lương - cộng tác viên, cắt giảm lương tùy cấp bậc,... do không còn nguồn lực cầm cự. Riêng trong 5 tháng đầu năm 2023, các doanh nghiệp môi giới đã tiếp tục sa thải thêm 10 - 20% nhân sự so với cuối năm 2022.

Về quỹ lương, có tới hơn 40% doanh nghiệp môi giới được khảo sát cho biết họ buộc phải cắt giảm lương nhân sự 10 - 20%. Hơn 44% số doanh nghiệp được khảo sát phải thực hiện biện pháp cắt giảm quy mô nhân sự, để không phải cắt giảm lương.

"Nếu tình hình thị trường vẫn tiếp tục diễn biến khó khăn thì có tới 23% doanh nghiệp chỉ có thể duy trì hoạt động được hết quý III/2023, 43% doanh nghiệp trụ được đến hết năm 2023", VARS dự báo.