Mưa lũ ở Trung Quốc ảnh hưởng ra sao đến giá gạo, ngô và lúa mì toàn cầu?

Các tỉnh Hắc Long Giang, Cát Lâm và khu vực Nội Mông, nơi Trung Quốc nâng mức cảnh báo lũ lụt vào ngày 5 và 6/8, chiếm 23% sản lượng ngũ cốc của quốc gia này trong năm 2021. Hắc Long Giang là tỉnh sản xuất lúa gạo lớn nhất Trung Quốc, năm 2021 chiếm 13,7% sản lượng gạo cả nước.

Theo Fitch Ratings, ngô và đậu tương cũng là những loại cây trồng chủ chốt của các tỉnh này, theo đó sản lượng ngô đạt 37% sản lượng ngô cả nước, trong khi sản lượng đậu tương góp 58% vào sản lượng đậu tương cả nước trong năm 2021. Tuy nhiên, Fitch Ratings cho rằng giá ngô thế giới sẽ không bị ảnh hưởng nhiều do nguồn cung toàn cầu dồi dào.

Báo cáo của Fitch Ratings viết: “Chúng tôi tin rằng nhiều khu vực sản xuất ngũ cốc quan trọng ở các tỉnh này đã bị ảnh hưởng bởi mưa lớn từ hoàn lưu của của cơn bão Doksuri và phải đối mặt với một trận đại hồng thủy khác khi cơn bão Khanun đang di chuyển về phía bắc. Những cánh đồng ngũ cốc bị ngâm trong nước nhiều ngày sẽ làm giảm năng suất cây trồng trong năm nay, mặc dù mức độ thiệt hại cho đến nay vẫn chưa rõ ràng”.

Điều đó sẽ đẩy giá ngũ cốc trên thị trường nội địa Trung Quốc tăng mạnh, và có khả năng thúc đẩy hoạt động nhập khẩu gia tăng trong nửa cuối năm 2023 để bù đắp một phần tổn thất (dự kiến) về năng suất

Hạn ngạch nhập khẩu gạo và ngô của Trung Quốc vào năm 2023 lần lượt là 7,2 triệu tấn (mmt) và 5,32 triệu tấn, nhưng đây không phải là các ngưỡng cứng và có thể được điều chỉnh để duy trì sự ổn định giá trong nước.

Nhập khẩu gạo của Trung Quốc trong nửa đầu năm 2023 giảm so với cùng kỳ, sau khi đã nhập khẩu nhiều trong năm 2022, khi nước này tăng nhập khẩu gạo tấm để thay thế thức ăn chăn nuôi - đắt tiền hơn.

Trong 6 tháng đầu năm nay, lượng gạo nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm một nửa so với cùng kỳ năm ngoái do giá gạo trên thị trường toàn cầu tăng cao và nhiều quốc gia đưa ra lệnh cấm xuất khẩu.

Theo dữ liệu mới nhất, trong nửa đầu năm nay, Trung Quốc đã nhập khẩu 1,8 triệu tấn gạo, giảm 49,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, giá nhập khẩu đã tăng 33% trong khoảng thời gian này lên 3.603 CNY (501 USD)/tấn.

Fitch Ratings dự đoán nhập khẩu gạo của Trung Quốc sẽ tăng vừa phải trong nửa cuối năm 2023, tùy thuộc vào sản lượng giảm và tác động đối với dự trữ ngũ cốc của nhà nước, vì có nhiều khả năng quốc gia này có thể chịu đựng được những biến động ở mức vừa phải do lượng dự trữ vẫn cao – tương đương khoảng 70% lượng tiêu thụ hàng năm, theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ.

Việc Trung Quốc gia tăng nhu cầu nhập khẩu có thể gây thêm áp lực lên giá gạo toàn cầu, đặc biệt là sau khi Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo trắng non-basmati từ ngày 20/7, sau đó là việc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) tạm ngừng xuất khẩu các loại gạo trắng non-basmati vào ngày 28/7. Điều kiện thời tiết bất lợi ở một số quốc gia xuất khẩu gạo lớn khác, chẳng hạn như Thái Lan, có thể khiến nguồn cung toàn cầu bị thắt chặt hơn nữa.

Chỉ số giá gạo của Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO) tháng 7 năm 2023 là 129,7, tăng đáng kể so với 108,4 một năm trước đó.

Giá bán buôn gạo indica sớm tại Quảng Đông là 3.710 CNY (516 USD)/tấn tính đến ngày 28/6, trong khi giá nhập khẩu gạo nhập khẩu từ Thái Lan, Việt Nam và Pakistan là 4.307 CNY (600 USD), 4.188 CNY và tương ứng là 4.037 CNY/tấn.

Fitch Ratings cũng dự kiến Trung Quốc sẽ nhập khẩu nhiều ngô hơn trong năm 2023 so với năm 2022, với nguồn cung bổ sung có thể từ Brazil và Nam Phi. Trung Quốc đã đa dạng hóa các nhà cung cấp ngô từ cuối năm 2022 để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng, bằng cách mua thêm ngô từ Brazil và bắt đầu nhập khẩu từ Nam Phi vào tháng 5 năm 2023. Nguồn cung của Ukraine có thể bị thắt chặt sau khi Nga gần đây rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen. Ngoài việc bù đắp cho sản lượng thu hoạch trong nước có khả năng thấp và dự trữ tăng, nhu cầu nhập khẩu tăng từ Trung Quốc còn do nhu cầu thức ăn chăn nuôi mạnh đối với lượng lợn nuôi lớn và ổn định của nước này.

Nhập khẩu ngô của Trung Quốc trong Quý 1 năm 2023 tăng 6% so với cùng kỳ trước khi giảm 31% so với cùng kỳ trong Quý 2 năm 2023. Sự sụt giảm trong quý 2 năm 23 chủ yếu là do các vấn đề hậu cần tại các cảng của Brazil khiến các chuyến hàng bị trì hoãn. Việc vận chuyển các lô hàng này dự kiến trong nửa cuối năm 2023 sẽ làm tăng nhập khẩu ngô.

Đậu tương sản xuất của Trung Quốc chỉ chiếm một phần nhỏ trong lượng tiêu thụ đậu tương hàng năm tại nước này. Fitch Ratings dự báo nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc năm nay sẽ tăng 10%-15% so với cùng kỳ, nhưng điều đó sẽ không quan trọng đối với thị trường toàn cầu và sẽ không làm tăng giá đậu tương trên toàn cầu.

Tham khảo: Fitchratings