Mỹ ra "tối hậu thư" cho Israel

Giới chức Mỹ hôm 15-10 cho biết Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã viết thư cho các quan chức Israel hôm 13-10; trong đó yêu cầu Israel thực hiện biện pháp cụ thể để giải quyết tình hình ngày càng tồi tệ ở Gaza trong bối cảnh diễn ra cuộc tấn công mới của Israel vào miền Bắc Gaza.

Theo bức thư, nếu Israel không hành động có thể ảnh hưởng đến chính sách của Mỹ. Một bản sao của bức thư được một phóng viên Axios đăng trên mạng xã hội X: "Chúng tôi đặc biệt lo ngại rằng các hành động gần đây của chính phủ Israel... đang góp phần làm tình hình ở Gaza xấu đi nhanh chóng".

Bức thư trích dẫn các hạn chế mà Israel áp đặt, bao gồm các hạn chế đối với hàng nhập khẩu thương mại, việc Israel từ chối hầu hết các hoạt động nhân đạo giữa miền Bắc và miền Nam Gaza cũng như những hạn chế quá mức đối với hàng hóa có thể vào Gaza.

Người phát ngôn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby cho biết bức thư không có ý đe dọa nhưng nhắc lại tính cấp thiết của việc tăng cường viện trợ nhân đạo ở Gaza.

Một quan chức Israel tại Washington cho biết bức thư đã được nhận và đang được xem xét. "Israel coi trọng vấn đề này và có ý định giải quyết những lo ngại nêu trong bức thư này với các đối tác Mỹ" - quan chức này cho hay.

Theo hãng tin Reuters, đây được xem là tối hậu thư rõ ràng nhất của Mỹ gửi đến chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu kể từ khi cuộc xung đột ở Gaza nổ ra, làm dấy lên viễn cảnh Washington sẽ thay đổi sự ủng hộ dành cho Israel.

Bức thư nêu rõ các bước cụ thể mà Israel phải thực hiện trong vòng 30 ngày, bao gồm cho phép tối thiểu 350 xe tải vào Gaza mỗi ngày, đưa ra lệnh tạm dừng giao tranh để cho phép chuyển hàng cứu trợ và hủy bỏ lệnh sơ tán đối với thường dân Palestine khi không cần thiết.

Thư gửi trích dẫn Mục 620i của Đạo luật Hỗ trợ Nước ngoài, trong đó cấm viện trợ quân sự cho các quốc gia cản trở hoạt động cung cấp viện trợ nhân đạo của Mỹ.

Bức thư cũng trích dẫn Bản ghi nhớ An ninh Quốc gia do Tổng thống Mỹ Joe Biden ban hành vào tháng 2, yêu cầu Bộ Ngoại giao báo cáo với Quốc hội về việc Israel cam kết không sử dụng vũ khí của Mỹ vi phạm luật pháp Mỹ hoặc luật pháp quốc tế.

Washington thường xuyên gây sức ép buộc Israel cải thiện các điều kiện nhân đạo ở Gaza kể từ khi cuộc xung đột với Hamas nổ ra.

Trong khi đó, Israel cho biết họ đang tuân thủ luật pháp quốc tế trong các hoạt động tiêu diệt tay súng Hamas ẩn náu trong đường hầm và trong dân thường ở Gaza.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Matthew Miller cho biết ông Blinken cũng đã gửi một bức thư vào tháng 4 yêu cầu Israel cải thiện khả năng tiếp cận viện trợ. Ông Biden từng cảnh báo hồi tháng 4 rằng chính sách của Mỹ sẽ được xác định dựa trên hành động của Israel ở Gaza.

Ông Miller cho biết Israel vào thời điểm đó đã thực hiện những thay đổi, cho phép 300-400 xe tải viện trợ vào Gaza mỗi ngày nhưng con số đó hiện đã giảm hơn 50%. Ông Miller nhấn mạnh: "Chúng tôi rất muốn thấy sự thay đổi, không phải chờ 30 ngày mà phải ngay lập tức".