Mỹ trừng phạt Ngoại trưởng Iran

Mỹ ngày 31/7 tuyên bố áp lệnh trừng phạt đối với Ngoại trưởng Iran, ông Mohammad Javad Zarif. Động thái nhằm vào người phát ngôn cấp cao nhất của Tehran có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tìm ra một giải pháp ngoại giao cho căng thẳng đang leo thang giữa hai nước.

Theo hãng tin Reuters, ông Zarif là một nhân vật có đóng góp quan trọng trong việc đi đến thỏa thuận hạt nhân 2015 ký kết giữa Iran với 6 cường quốc, trong đó có Mỹ thời Tổng thống Barack Obama. Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này vào năm ngoái, mở đường cho sự gia tăng căng thẳng không ngừng giữa Washington và Tehran trong hơn 1 năm qua.

Mối quan hệ giữa hai bên đặc biệt xấu trong những tháng gần đây, sau một loạt vụ tấn công vào các tàu chở dầu ở Vùng Vịnh mà Mỹ tố do Iran chủ mưu. Iran cũng bắn hạ một thiết bị bay không người lái của Mỹ, khiến ông Trump ra quyết định không kích nước này, nhưng hủy kế hoạch tấn công vào phút chót.

"Ông Javad Zarif thực thi chương trình nghị sự bất cẩn của lãnh tụ tối cao của Iran, và là phát ngôn viên chính của chính thể Iran trên thế giới. Nước Mỹ đang gửi đi một thông điệp rõ ràng tới chính thể Iran rằng hành động gần đây của họ là hoàn toàn không thể chấp nhận được", Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nói trong một tuyên bố.

Lệnh trừng phạt của Mỹ đồng nghĩa với việc ông Zarif sẽ bị đóng băng bất kỳ tài sản hay lợi ích nào mà ông có ở Mỹ. Tuy nhiên, ông Zarif nói ông không sở hữu một tài sản hay lợi ích nào ở Mỹ.

"Lý do khiến Mỹ nhằm vào tôi là bởi tôi giữ vai trò ‘phát ngôn viên chính của chính thể Iran trên thế giới’", ông Zarif viết trên mạng xã hội Twitter. "Sự thật lại bi thương đến thế sao? Lệnh trừng phạt đó chẳng có ảnh hưởng gì đến tôi hay gia đình tôi, bởi tôi chẳng có tài sản hay lợi ích nào ở ngoài Iran cả. Cảm ơn các ngài vì đã xem tôi là một mối nguy lớn như vậy đến chương trình nghị sự của các ngài".

Chính quyền ông Trump cũng nói sẽ tùy trường hợp quyết định có cấp thị thực (visa) cho ông Zarif vào Mỹ hay không, bao gồm các chuyến công tác của ông tại Liên hiệp quốc. Washington để ngỏ khả năng ông Zarif có thể tham dự kỳ họp thường niên Đại hội đồng Liên hiệp quốc vào tháng 9.

Nếu ông Zarif có thể tới New York dự họp Đại hội đồng Liên hiệp quốc, thì đó sẽ là cơ hội cho các cuộc thảo luận trực tiếp hoặc gián tiếp giữa Mỹ với Iran tại sự kiện này. Các kỳ họp Đại hội đồng trước kia đều là dịp cho các cuộc trao đổi giữa Mỹ và Iran.

Một quan chức cấp cao của Mỹ tái khẳng định quan điểm chính quyền ông Trump để ngỏ cánh cửa đàm phán với Iran, nhưng cũng nói rằng Washington không xem ông Zarif là người ra quyết định chính.

Ông Mnuchin thì nói ông Zarif dùng mạng xã hội để "tuyên truyền là làm sai lệch thông tin" trong khi Chính phủ Iran không cho phép công dân nước này sử dụng những công cụ như vậy.

Ông Zarif không phải là quan chức Iran duy nhất bị Mỹ trừng phạt. Gần đây, Mỹ áp lệnh trừng phạt đối với lãnh tụ tối cao của Iran, đại giáo chủ Ayatollah Khamenei.

Ông Zarif từng có thời gian sống ở Mỹ. Năm 17 tuổi, ông sang Mỹ học ngành quan hệ quốc tế ở San Francisco và Denver. Từ năm 2002-2007, ông giữ vai trò là đại sứ Iran tại Liên hiệp quốc ở New York.