Nắm quyền to ở cả OceanBank lẫn PVN, Nguyễn Xuân Sơn đã ép OceanBank chi lãi ngoài thế nào?

Vụ án xét xử Hà Văn Thắm và những người liên quan trong đại án gây thất thoát hàng nghìn tỷ đồng xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank).

Một trong những hành vi phạm tội của Hà Văn Thắm mà cáo trạng cáo buộc là Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Hà Văn Thắm đã đề ra chủ trương và triển khai, chỉ đạo thực hiện thu phí của khách hàng vay vốn và mua ngoại tệ tại Ngân hàng Đại Dương để dùng chi tiền lãi ngoài hợp đồng tiền gửi cho vốn huy động từ Tập đoàn Dầu khí (PVN) cho Nguyễn Xuân Sơn.

Vụ việc bắt đầu từ 2008, PVN ký thỏa thuận với Oceanbank để trở thành cổ đông và đối tác chiến lược của ngân hàng này. Cùng với đó, ông Nguyễn Xuân Sơn là Tổng giám đốc của Công ty tài chính dầu khí (PVFC) được PVN giới thiệu cử làm thành viên HĐQT kiêm chức vụ Tổng giám đốc của Oceanbank.

Ngồi ở vị trí Tổng giám đốc, ông Nguyễn Xuân Sơn và ông Hà Văn Thắm đã bàn bạc về việc huy động vốn cho Oceanbank. Sơn đã đề nghị với Thắm hai vấn đề: để huy động được vốn từ PVN, Oceanbank phải chi thêm khoản chăm sóc khách hàng ngoài lãi suất tiền gửi quy định trong hợp đồng/tổng số tiền gửi và giao cho Sơn được toàn quyền quyết định việc chi phí mà không cần phải trao đổi chi tiết để Sơn được quyền chủ động giải quyết. Hà Văn Thắm xét thấy Oceanbank là ngân hàng chuyển đổi từ ngân hàng nông thôn quy mô nhỏ, khó cạnh tranh trong việc huy đông vốn đồng thời tính toán mức chi thêm này sẽ khoảng trên, dưới 1%/năm nên đã chấp nhận đề nghị đê OceanBank thu hút được nguồn tiền gửi của nhóm khách hàng thuộc PVN.

Để có nguồn chi chăm sóc khách hàng theo yêu cầu nêu trên, Hà Văn Thắm đã sử dụng công ty cổ phần BSC Việt Nam do Thắm thành lập năm 2008 để thực hiện việc ký hợp đồng làm dịch vụ đối với khách hàng vay vốn tại Ngân hàng Đại Dương để thu phí và chỉ đạo làm quyết định bổ nhiệm Phạm Hoàng Giang- nguyên Phó trưởng Phòng pháp chế giữ chức danh TGD Công ty BSC và được hưởng thêm 10 triệu đồng/tháng với nhiệm vụ đại diện BSC ký hợp đồng dịch vụ trong các lĩnh vực: thẩm định giá BĐS, đấu giá tài sản, đại lý bảo hiểm, mua bán kỳ hạn BĐS, cầm đồ, môi giới, tư vấn, vay vốn ngân hàng…

Đồng thời, Hà Văn Thắm giao cho Nguyễn Văn Hoàn – Phó TGĐ Oceanbank triển khai thực hiện việc ký hợp đồng dịch vụ thu phí tại các khối nghiệp vụ thuộc hội sở và chi nhánh, phòng giao dịch đối với khách hàng vay vốn để chuyển vào tài khoản của Công ty BSC. Ngoài ra, Thắm còn giao cho người nhà là Lê Thị Minh Nguyệt – thành viên Ban kiểm soát quản lý tài chính Công ty BSC và thực hiện việc chi “chăm sóc khách hàng” PVN theo yêu cầu của cựu TGĐ Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn.

Thời điểm đó, theo lời khai của Nguyễn Minh Thu – Phó tổng giám đốc Oceanbank, tỉ giá giao dịch ngoại tệ ngoài thị trường cao hơn tỉ giá do NHNN quy định, Nguyễn Xuân Sơn đã chỉ đạo trên toàn hệ thống việc thu thêm tiền chênh lệch ngoài tỉ giá trong hợp đồng bán ngoại tệ cho khách hàng bằng cách yêu cầu ký các hợp đồng dịch vụ với Công ty BSC.

Theo đó, khi khách có nhu cầu vay vốn hoặc mua ngoại tệ, cán bộ tín dụng vác khối kinh doanh và các chi nhánh sẽ đàm phán, thỏa thuận với khách hàng về lãi suất thực tế cho vay hoặc tỉ giá thực tế giao dịch (cao hơn tỉ giá quy định của NHNN).

Khi khách hàng đồng ý thì cán bộ tín dụng lập hợp đồng tín dụng, hợp đồng mua bán ngoại tệ với lãi suất đúng bằng giá niêm yết. Phần chênh lệch của khách hàng được hợp thức bằng hợp đồng dịch vụ ký với Công ty BSC.

Ngoài ra, tại Công ty BSC còn thực hiện các hợp đồng vay tiền cho các khách hàng không có tài sản đảm bảo, giấy tờ pháp lý không đầy đủ, không có phương án kinh doanh… nhưng có nhu cầu vay vốn vượt trần lãi suất quy định.

Phương thức được thực hiện là Công ty BSC sẽ vay tiền của Oceanbank. Hết thời hạn hợp đồng, khách hàng thanh toán cho Công ty BSC tiền đã vay cộng thêm một khoản phí dưới hình thức mua lại tài sản, bất động sản đã bán cho Công ty BSC. Tiền chênh lệch này, cựu chủ tịch ngân hàng sử dụng vào việc chăm sóc khách hàng.

Kết quả điều tra xác định, với phương thức hoạt động trên, Công ty BSC thu phí ngoài lãi suất hợp đồng tín dụng, hợp đồng mua bán ngoại tệ và hợp đồng mua bán tài sản gần 69 tỷ đồng để sử dụng chi cho mục đích vụ lợi của Nguyễn Xuân Sơn (thực tế công ty BSC chi cho Sơn số tiền 69,38 tỷ đồng quá số tiền thu được).

Trong hành vi “thu phí” ngoài hợp đồng trái với quy định của NHNN, cơ quan điều tra xác định chủ yếu là để sử dụng cho mục đích vụ lợi của Nguyễn Xuân Sơn.