Nếu muốn làm chủ cuộc sống, hãy học cách tổ chức cảm xúc của bạn trước

Những người bị kiểm soát bởi cảm xúc của chính họ thường có một điểm chung: Họ có xu hướng chỉ làm những gì mà bản thân cảm thấy thoải mái nhất. Cảm xúc của họ được tổ chức thành 2 loại khác biệt: Cảm thấy tốt và Cảm thấy tồi tệ, thay vì Cảm thấy tốt và Thực sự tốt.

Quá trình điều trị một chấn thương có thể không làm bạn cảm thấy tốt nhưng nó thực sự tốt cho bạn. Trì hoãn một việc gì đó khiến bạn sợ hãi nhưng vẫn buộc phải làm sau đó khiến bạn cảm thấy tốt nhưng nó thực sự không tốt. Logic tương tự cũng áp dụng cho nhiều thứ khác như: Ăn một bữa ăn thực sự lành mạnh, đến phòng tập gym để tạm thời thoát khỏi công việc, gọi một cuộc điện thoại cho người thân… Nếu để cảm xúc kiểm soát mọi hành động của bản thân, bạn sẽ khó có thể tiến bộ trong cuộc sống. Và đừng tiếp tục chỉ hỏi tại sao bạn mãi quay cuồng quanh một khuôn mẫu, những thói quen đã diễn ra nhiều năm và những mối quan hệ không thực sự lành mạnh.

Lý do chủ yếu là bạn chưa học được cách tổ chức, xử lý cảm xúc của bản thân trong các mối quan hệ để biết được mình nên làm gì và mình cần suy nghĩ như thế nào về mọi thứ?

Bằng cách tổ chức cảm xúc của mình, bạn đặt được hầu hết chúng vào các ngữ cảnh cụ thể. Bạn tìm ra được chúng đến từ đâu, chúng có đang phục vụ cho bản thân bạn hay không, và khi chúng đến thì điều đó có nghĩa là gì? Bạn hoàn toàn có thể đang ý thức tốt về những cảm xúc mình gặp phải, nhưng chỉ như vậy không giúp bạn điều hướng cuộc sống của mình. Thay vào đó, bạn cần nhận ra, đặt chúng vào đúng vị trí, và một cách thường xuyên nhất có thể, sử dụng cảm xúc như một lợi thế của mình.

Dưới đây là một vài cách giúp bạn bắt đầu:

1. Lập ngay một danh sách cảm xúc có – thể – gọi – tên

Hãy thức dậy vào buổi sáng và viết ra một danh sách các ghi chú cho chính mình để mô tả những cảm xúc và suy nghĩ khác nhau mà bạn đang có. Hoàn toàn không vấn đề gì nếu nó quá dài, hay quá ngắn, thậm chí đầy những mâu thuẫn. Đơn giản chỉ là viết ra được những gì mình đang cảm thấy và nghĩ đến. Danh sách có thể đơn giản như: Hôm nay tôi cảm thấy thực sự kiệt sức, tôi không muốn đi làm. Hay là: Tôi cảm thấy vui về việc sắp hoàn thành dự án lớn, và háo hức cho chuyến đi vào cuối tuần. Tôi muốn hoàn thành tốt công việc trước khi đi. Việc gọi tên được cảm xúc chính xác là điều bạn cần để biết mình thực sự muốn gì, từ đó “quen thuộc” với những cảm xúc của mình và dễ dàng hơn trong việc kiểm soát chúng.

Trong cuốn sổ nhỏ thường mang theo mình, trong máy tính cá nhân hay bất kỳ một nơi riêng tư nào đó, hãy tạo một danh sách những điều làm bạn cảm thấy lo lắng. Ghi lại mọi thứ xuất hiện trong ngày khiến bạn cảm thấy bận tâm hay phiền lòng. Tạo một ghi chú đặc biệt nếu điều đó không ngừng nảy sinh trong đầu bạn. Luôn có một thời gian cố định để có thể ngồi và xem lại danh sách. Khi bạn ngồi lại, bạn sẽ nhận ra hầu hết những điều mình đã lo lắng là vô nghĩa. Tuy nhiên, không tránh khỏi vài điểm trong đó sẽ đòi hỏi sự chú ý nhiều hơn của bạn. Với những điểm như vậy, hãy cố gắng dừng ngay việc tiếp tục trăn trở hay dằn vặt bản thân, thay vào đó là lập một kế hoạch hành động để giải quyết những vấn đề đang mang lại sự phiền nhiễu lớn cho bạn. Cuối cùng, khi sự việc đã đi qua, điều bạn đạt được thêm sẽ là sự tự tin bằng cách giải quyết vấn đề, đồng thời nhận ra những lo lắng nào thực tế không hề quan trọng hay có ý nghĩa với bạn.

Bằng cách viết ra những cảm xúc cả tích cực và tiêu cực, xác định được chúng đến từ đâu, và bạn có thể làm gì với chúng, bạn đang tự dạy mình điều gì thường được gọi là “Sự khôn ngoan để nhận biết sự khác biệt” giữa những gì bạn kiểm soát được và những gì bạn không thể. Tuy nhiên những việc làm này chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi bạn đồng thời hiểu rõ mục tiêu dài hạn của bản thân trong cuộc sống là gì.

2. Sắp xếp thời gian trong một ngày để có thể giành thời gian cho các nhu cầu khác nhau của bản thân

Thay vì chỉ cố gắng để “vượt qua” một dự án dang dở, nếu bạn biết rằng bạn đang cảm thấy thực sự bức bối và cạn kiệt, bạn có thể cam kết tập trung hết trí tuệ về sức lực để làm việc trong vài giờ, sau đó về đúng giờ để có chút thời gian cho bản thân. Rất nhiều người thường sống với một suy nghĩ không thực tế, đó là: “Tất cả hoặc không có gì”. Nếu họ cảm thấy kiệt sức, thì họ phải được nghỉ hoàn toàn và không thể hoặc không muốn làm bất cứ điều gì khác, thậm chí trốn tránh. Nếu họ cảm thấy hứng khởi, họ có thể lao vào công việc trong 12 tiếng đồng hồ liên tục không nghỉ. Cả 2 thái cực đó đều không phải là giải pháp bền vững cho vấn đề của bạn. Thay vì thế hãy cân bằng cuộc sống của bạn mỗi ngày.

3. Xác định mục tiêu dài hạn

Đây là phần thiết yếu và cốt lõi trong việc tổ chức cảm xúc của bạn. Bởi nếu bạn không biết mình muốn gì trong dài hạn, bạn sẽ không biết được đâu là điều đáng để mình chịu đựng hay cố gắng vì nó. Bạn sẽ không thể xác định được cảm giác khó chịu nào không tốt và cảm giác khó chịu nào chỉ là bạn cảm thấy không tốt mà thôi. Khi bạn tự hỏi mình có đang thành công trong cuộc sống hay không, bạn sẽ có xu hướng tiếp cận với các thước đo của người khác để đánh giá mình. Bằng cách so sánh với người khác, bạn suy luận bạn có đang làm tốt hay không, và điều đó khiến thành công của bạn được xác định bởi người khác. Điều này có thực sự mang lại sự thỏa mãn cho bạn khi đó không phải điều mà bạn mong muốn? Do vậy bạn cần trước tiên hiểu rõ mình muốn gì trong cuộc sống đã. Có thể không chỉ có một mục tiêu, bạn có thể xây dựng mục tiêu cho mình ngay trên các khía cạnh như: Xã hội, tài chính, cá nhân…

Nếu bạn luôn được hành động phù hợp với những mong muốn tức thời của bản thân, bạn sẽ được hạnh phúc cho đến khi bạn nhận ra mình vẫn chưa hoàn thành nó. Nếu bạn hành động phù hợp với những mục tiêu dài hạn, bạn có thể cảm thấy ít tự thỏa mãn hơn, nhưng nó sẽ có giá trị nhất định.

Cuộc sống là một trò chơi nơi mà bạn phải xác định những gì xứng đáng để bạn chịu đựng hay đánh đổi vì nó.

Sau khi cảm thấy các cảm xúc đã được tổ chức, nhiều thay đổi trong cuộc sống của bạn sẽ diễn ra bởi bạn đã và đang tích hợp cảm giác với hành động, bạn đang sử dụng cảm xúc để tạo ra thay đổi trong cuộc sống của mình. Nói cách khác, bạn đang sử dụng các mục tiêu quan trọng và xứng đáng để bạn kiên trì vượt qua những điều không thoải mái. Trong quá trình đó, bạn cũng biết được rằng sự khó chịu không phải là kẻ thù của bản thân.

Việc tổ chức cảm xúc tương tự như những gì mà các bệnh nhân phải làm trong liệu pháp nhận thức hành vi (Cognitive Behavioral Therapy – CBT). Phần lớn mọi người không công nhận phương pháp điều trị này cho đến khi các triệu chứng của họ đã đến mức không thể kiểm soát và nghiêm trọng đến mức cần sự trợ giúp ngay lập tức. Trong khi nhiều nguyên tắc có thể giúp mọi người trước khi họ gặp vấn đề đến mức nghiêm trọng. Cơ sở của liệu pháp bao gồm các bước:

- Xác định các vấn đề trong cuộc sống

- Nhận thức được suy nghĩ, cảm xúc, niềm tin xung quanh những vấn đề này 

- Xác định những suy nghĩ không chính xác và thay đổi chúng 

Những người thành đạt trong cuộc sống thường là những người không bị cảm xúc của mình kiểm soát, cũng không cố gắng ngăn chặn cảm xúc diễn ra hay phớt lờ nó. Cảm xúc của mỗi người là một hệ thống báo hiệu được thiết kế để giao tiếp với chúng ta về những gì chúng ta thực sự cần và muốn. Không lắng nghe cảm xúc của bản thân không làm cho chúng ta tốt hơn lên được nhưng cũng sẽ không ổn nếu để cảm xúc tự do điều khiển chúng ta mà ta không thể can thiệp. Hãy học cách tổ chức và kiểm soát cảm xúc của bạn ngay từ hôm nay, bắt đầu từ những điều giản đơn.