Ngâm rau càng lâu càng sạch? Chuyên gia cảnh báo: Nhiều gia đình đang rửa rau sai cách, vô tình "ăn" thêm thuốc trừ sâu

Nhiều gia đình sau khi đi chợ về thường có thói quen cho toàn bộ rau củ vừa mua vào chậu nước lớn, ngâm thật lâu với suy nghĩ “ngâm kỹ thì thuốc trừ sâu sẽ trôi hết”. Tuy nhiên, không ít người bất ngờ khi nghe lời nhắc nhở từ những người xung quanh: rửa rau chỉ bằng cách ngâm nước có thể không sạch, thậm chí còn khiến rau bẩn hơn.

Nghe qua tưởng chừng vô lý, nhưng thực tế đây lại là sai lầm rất phổ biến trong bữa ăn hằng ngày. Các chuyên gia sức khỏe cảnh báo, cách rửa rau không đúng không chỉ làm giảm hiệu quả loại bỏ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, mà còn có thể làm tăng nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều gia đình đang rửa rau sai cách. Và một thói quen tưởng chừng vô hại, nhưng nếu duy trì lâu dài, có thể trở thành mối nguy âm thầm đối với cả gia đình.

Ngâm nước không đúng cách, thuốc trừ sâu chưa đi đã “thấm” ngược

Nhiều người cho rằng chỉ cần rửa sơ qua hoặc ngâm nước thật lâu là đủ. Không ít gia đình thậm chí tin rằng “ngâm rau cả buổi thì thuốc trừ sâu kiểu gì cũng trôi sạch”. Nhưng các nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học Dự phòng Trung Quốc và Trường Y tế Công cộng Harvard cho thấy: Chỉ ngâm rau bằng nước sạch trong thời gian dài chỉ loại bỏ được tối đa khoảng 30% dư lượng thuốc trừ sâu. Bên cạnh đó, một số loại vi khuẩn và thuốc trừ sâu còn có thể thẩm thấu sâu hơn vào bề mặt rau nếu ngâm không đúng cách.

Không những vậy, việc ngâm quá lâu còn khiến vitamin C và các chất dinh dưỡng tan trong nước bị thất thoát nghiêm trọng, làm rau kém tươi, giảm giá trị dinh dưỡng. Trong môi trường nước đứng, vi sinh vật dễ sinh sôi, dẫn đến tình trạng “càng ngâm càng bẩn” hoàn toàn có cơ sở khoa học.

Ngoài ra, chỉ xả nước qua loa hoặc chà rửa sơ sài cũng không đủ an toàn, bởi nhiều loại thuốc trừ sâu có tính tan trong chất béo, rất khó loại bỏ chỉ bằng nước thường.

Theo các chuyên gia, mấu chốt nằm ở chỗ: mỗi loại rau có đặc điểm và loại thuốc bảo vệ thực vật khác nhau. Áp dụng một cách rửa cho tất cả các loại rau có thể khiến thuốc trừ sâu từ bề mặt thẩm thấu sâu hơn vào lá, thân hoặc rễ.

Những quan niệm quen thuộc như “càng ngâm càng tốt”, “rửa dưới vòi nước là đủ”, hay “không gọt vỏ để giữ dinh dưỡng” thực chất đều tiềm ẩn rủi ro. Đặc biệt với gia đình có người cao tuổi, trẻ nhỏ hoặc người có hệ miễn dịch yếu, việc rửa rau đúng cách càng không thể xem nhẹ.

Rửa rau thế nào mới đúng?

Theo khuyến nghị của Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh và các chuyên gia an toàn thực phẩm, rửa rau nên tuân theo nguyên tắc phân loại theo từng nhóm và làm theo từng bước cụ thể. Khi kết hợp đúng các phương pháp như nước muối loãng, baking soda, nước vo gạo, hiệu quả loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu có thể đạt tới hơn 95%.

Với rau lá xanh

Không nên ngâm ngay. Trước tiên, tách rời từng lá như cải, rau bina, bắp cải rồi để nơi thoáng gió khoảng 30 phút để một phần thuốc trừ sâu bay hơi tự nhiên. Sau đó cắt bỏ gốc, rửa dưới vòi nước chảy 3 đến 6 lần. Tiếp theo, ngâm rau trong nước muối loãng 5% khoảng 20 đến 30 phút, sau đó xả lại bằng nước sạch để loại bỏ muối và cặn còn sót.

Với rau củ quả và các loại có vỏ

Dưa chuột, mướp đắng, cà tím, củ cải… nên gọt vỏ trước khi ăn vì khoảng 80% dư lượng thuốc trừ sâu tập trung ở lớp vỏ và cuống. Nếu không muốn gọt hoàn toàn, có thể dùng bàn chải mềm chà kỹ bề mặt với nước muối loãng, rồi rửa sạch lại dưới vòi nước.

Với súp lơ, bông cải, rau dạng khối

Nên tách nhỏ, rửa dưới nước chảy, sau đó ngâm trong nước vo gạo hoặc nước pha baking soda khoảng 20 phút. Sau khi ngâm, chần rau trong nước sôi 2 đến 3 phút rồi rửa lại một lần nữa để tăng hiệu quả khử khuẩn và phân hủy dư lượng hóa chất.

Các loại rau lá mảnh, đậu que có thể rửa bằng nước pha thêm tinh bột, giúp cuốn trôi thuốc trừ sâu trong các khe nhỏ. Với cà chua, ớt chuông, cần loại bỏ cuống trước khi rửa vì đây là nơi dễ tích tụ hóa chất nhất.

Các chuyên gia nhấn mạnh, nước vo gạo và baking soda giúp tăng khả năng phân giải cả thuốc trừ sâu tan trong nước lẫn tan trong dầu, từ đó giúp chúng dễ hòa tan và bị loại bỏ hơn. Nếu thực hiện đúng quy trình, tỷ lệ loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu trên rau có thể vượt mức 95%.

Nhiều người cho rằng các bước trên quá cầu kỳ nên thường bỏ qua. Thực tế, chỉ cần điều chỉnh một chút so với thói quen “ngâm lâu cho sạch”, nguy cơ sức khỏe đã giảm đi đáng kể.

Rau lá nên để thoáng trước khi rửa, ngâm nước muối đúng nồng độ và thời gian. Rau củ nên gọt vỏ hoặc chà kỹ bằng nước muối. Một số loại rau cần kết hợp chần nước sôi sau khi rửa. Việc phối hợp nhiều bước luôn hiệu quả hơn chỉ ngâm nước đơn thuần.

Rửa rau đúng cách không chỉ là chuyện sạch sẽ, mà là một hàng rào bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình, bắt đầu từ những thói quen nhỏ nhất trong căn bếp mỗi ngày.